Custers, Jos

Persoon
Jean-Marie Lermyte / Gaston Durnez (2024, ongewijzigd), Jean-Marie Lermyte / Gaston Durnez (1998, aanvulling)
Volledige voornaam
Josephus Lorentius Hubertus Antonius Maria
Alternatieve naam
Jozef
Geboorte
Opoeteren, 23 oktober 1904
Overlijden
Grimbergen, 15 februari 1982
Leestijd: 3 minuten

Promoveerde als doctor in de rechten en licentiaat in de wijsbegeerte en letteren (Germaanse filologie) aan de Katholieke Universiteit Leuven. Custers was van 1929 tot 1940 advocaat bij het hof van beroep in Brussel en werd in juni 1940 kabinetschef van de commissaris-generaal voor wederopbouw, Carlos Verwilghen. Na het ontslag van Verwilghen in 1942, werd Custers waarnemend commissaris-generaal, wat hij bleef tot bij de bevrijding in september 1944, toen hij werd gearresteerd. Custers bleef in voorlopige hechtenis tot oktober 1945. In mei 1947 kreeg hij officieel ontslag van rechtsvervolging. Van 1949 tot 1968 was hij provinciaal senator voor Limburg van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP), in 1968 werd hij gecospteerd senator. Van april 1961 tot mei 1965 was hij minister van volksgezondheid en van gezin.

Aan de Leuvense universiteit speelde Custers een rol in de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
. Hij werd voorzitter van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
en ondertekende in die hoedanigheid de bekende huldeaffiche voor de activist August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
bij het ingaan van diens tiende jaar in de gevangenis ( amnestie Amnestie
Lees meer
). Begin 1930 behoorde Custers tot degenen die het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond
Het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond (AVHV) was een overkoepeling voor Vlaamsgezinde studentenverenigingen van verschillende universiteiten, gesticht door Leuvense en Gentse Vlaamse... Lees meer
reorganiseerden en onder meer contact met de afgestudeerden tot stand brachten. Het bestuur werd gevormd door afgestudeerden en Custers werd voorzitter. Daar hij niet tot de ' Diets Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
e richting' behoorde, werd zijn beleid in die periode van woelige doorbraak der Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
se gedachte in de studentenwereld door bepaalde groepen aangevochten.

Custers, die ook op andere gebieden actief was en onder meer deel uitmaakte van de raad van bestuur van Het Nationaal Vlaamsch Volkstooneel Het Nationaal Vlaamsch Tooneel
Het Nationaal Vlaamsch Tooneel was een rondreizend theatergezelschap, geleid door Staf Bruggen, dat de traditie van het Vlaamsche Volkstoneel voortzette in de periode 1924-1940. Lees meer
, maakte zich ondertussen bij het hof van beroep in Brussel verdienstelijk door zijn werk ten gunste van de vernederlandsing van het gerecht Gerecht
Lees meer
. In de Tweede Wereldoorlog wijdde hij zich aan het herstel van de oorlogsschade en het daarmee verband houdende probleem van de werkloosheid. Zijn rechtsvervolging daarna wekte verwondering, maar werd gezien in het licht van zijn vroegere Vlaamsgezinde houding. Toen de CVP in 1949 haar zogenaamde verruimingspolitiek begon, werd het eerherstel bezegeld en kreeg Custers, net als Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
en Emiel de Winter, een zetel in de Senaat. Herhaaldelijk sprong hij er in de bres voor de Vlaamsgezinden, onder meer door bij de derde grondwetsherziening te eisen dat artikel 38bis, de alarmbelprocedure Alarmbelprocedure
Lees meer
, ook van toepassing zou zijn op de Vlaamse minderheid in het Brussel Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd opgericht in 1989. Het wordt bestuurd door de Brusselse Hoofdstedelijke Raad en de Brusselse regering. Lees meer
se. In de Vlaamse vleugel van de CVP was de invloed van deze jurist onder meer nog merkbaar bij de totstandkoming van de taalwetten in 1963 ( taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
).

Werken

– 'Het probleem van de Vlaams-Waalse verhoudingen. Voor een politiek van normalisering', in Tijdschrift voor Politiek (1953), p. 611-625.

Literatuur

– 'Ook eerherstel voor Mr. J.L. Custers', in De Standaard (18 mei 1947).
– X, 'Nadere kennismaking. Joz L. Custers', in De Vlaamse Linie (12 mei 1950).
– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, II-III, 1969.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, II, 1993.

Suggestie doorgeven

1973: Jean-Marie Lermyte / Gaston Durnez (pdf)

1998: Jean-Marie Lermyte / Gaston Durnez (pdf)

2024: Jean-Marie Lermyte / Gaston Durnez

Inhoudstafel