De Pelsmaeker, Prosper

Persoon
Frans-Jos Verdoodt (2023, ongewijzigd), Frans-Jos Verdoodt (1998)

Jurist Michel de Pelsmaeker (1867-1946) was hoogleraar aan de Universiteit Gent. Voordien had hij als Vlaamsgezinde een prominente rol gespeeld in de daensistische beweging.

Volledige voornaam
Michel Prosper
Alternatieve naam
De Pelsmaecker
Geboorte
Denderleeuw, 10 juni 1867
Overlijden
Elsene, 22 februari 1946
Leestijd: 3 minuten

Werd geboren als zoon van een spoorwegbeamte en een winkelierster. Na het basisonderwijs in zijn geboortedorp, volgde De Pelsmaeker middelbaar onderwijs aan het Sint- Aloysiuscollege in Ninove (1878-1980) en het jezuiëtencollege in Aalst (1881-1882 en 1884-1885). Aanvullend onderricht ontving hij bij de dorpsgeestelijken en bij de advocaat-herenboer Jan-Baptist Vanlangenhaeke Vanlangenhaeke, Jan-Baptist
Advocaat Jan-Baptist Vanlangenhaeke (1850-1908) speelde met zijn Vlaamsgezinde en sociale acties een belangrijke rol in de daensistische beweging. Uiteindelijk stapte hij over naar de kat... Lees meer
in Appelterre-Eichem.

Van 1885 tot 1894 studeerde De Pelsmaeker aan de universiteit van Leuven. In 1889 werd hij er doctor in de letteren en wijsbegeerte, in 1891 doctor in de rechten, in 1892 kandidaat- notaris, in 1894 licentiaat fiscale en notariële Wetenschappen. In 1892 werd De Pelsmaeker advocaat bij het hof van beroep in Brussel en vestigde zijn kantoor in Schaarbeek. In 1899 werd hij adjunct-griffier bij de handelsrechtbank van Brussel. In 1907 en 1909 werd hij respectievelijk docent en hoogleraar aan de universiteit van Gent. Na zijn pensionering in 1937, bleef hij actief als advocaat in Brussel en als lid van de Koninklijke Commissie voor de Publicatie van Oude Wetten en Verordeningen van België en van de Raad van Wetgeving (de voorloper van de in 1946 opgerichte Raad van State).

Tijdens zijn studietijd in Leuven, was De Pelsmaeker actief in Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
, in het Vlaamsch Rechtsgenootschap Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden
De Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden (1885-…) werd opgericht als een overkoepelende vereniging van Vlaamsgezinde juristen uit alle disciplines. De vereniging zette zich in voor de verned... Lees meer
der Katholieke Hoogeschool Leuven, in Societas Philologa Lovaniensis en de Société orientale des Etudiants de l'Université catholique de Louvain. In Aalst trad hij in 1892 toe tot het katholiek-Vlaamsgezinde Het Vlaamsche Taalgild.

In 1891 maakte De Pelsmaeker deel uit van de zogenaamde roelanders, die eerst hun 'leermeester' Vanlangenhaeke hielpen verkiezen tot onafhankelijk katholiek provincieraadslid en vervolgens het katholieke, sociaal-progressieve weekblad Klokke Roeland Klokke Roeland
Klokke Roeland (1891-1914) was een christendemocratisch weekblad uit de Denderstreek. Lees meer
oprichtten. De Pelsmaeker vervulde tot in 1898 een belangrijke rol als bestuurder en redacteur van Klokke Roeland. Daarnaast was hij actief betrokken bij de oprichting van een aantal sociaal-economische en syndicale initiatieven van de daensisten in de regio Aalst. In 1893 was hij medestichter van de Christene Volkspartij Christene Volkspartij
De Christene Volkspartij (1893-1919) was de eerste daensistische politieke partij. Lees meer
. In de Daensistische beweging Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer
zou hij jarenlang fungeren als een uitgesproken pragmaticus en als een brugfiguur, enerzijds tussen de daensisten en de Brusselse en Waalse christen- democraten, anderzijds tussen de daensisten en de progressieve katholieken. Hij zou zich in die beweging ook ontwikkelen tot de belangrijkste vertegenwoordiger van de pragmatische strekking. Toch was hij het die in 1894 de radicale Hector Plancquaert Plancquaert, Hector
Hector Plancquaert (1863-1953) was via zijn weekblad Het Recht een spilfiguur binnen de daensistische beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij als radicale flamingant betrokken bi... Lees meer
uitnodigde om in het arrondissement Aalst als effectieve kandidaat te figureren op de eerste daensistische verkiezingslijst. De Pelsmaeker was zelf ook kandidaat op die lijst.

Toen in 1898 het disciplinair conflict tussen priester Adolf Daens Daens, Adolf
Priester Adolf Daens (1839-1907) was de grondlegger en het boegbeeld van de daensistische beweging en van de Christene Volkspartij. Lees meer
en de kerkelijke overheid volstrekt uitzichtloos werd, verliet De Pelsmaeker zonder conflict de Daensistische Beweging. Door zijn uitgesproken academische belangstelling en zijn aristocratische en francofone omgeving geraakte hij na 1900 systematisch vervreemd van het daensistisch-Vlaamsgezinde milieu waarin hij gedurende bijna een decennium een belangrijke rol had vervuld. Als hoogleraar, als vorser en als rechtskundig publicist zou hij tijdens het interbellum een aanzienlijke faam verwerven in de rechtswetenschap.

Literatuur

– F.-J. Verdoodt, 'Pelsmaeker, Michel Prosper de', in NBW, IX, 1981.
– F. van Campenhout, LDB, 1993.

Suggestie doorgeven

1998: Frans-Jos Verdoodt

2023: Frans-Jos Verdoodt

Databanken

Inhoudstafel