De Vos, Herman

Persoon
Robbe Meerpoel (2023)

Herman De Vos (1897-1944) was een onderwijzer uit Aalst en lag aan de basis van de gezinsorganisatie Vlaamsche Kinderzegen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde. Bij de bevrijding werd hij door een groep verzetsleden doodgeschoten.

Geboorte
Geraardsbergen, 11 januari 1897
Overlijden
Haaltert, 14 september 1944
Leestijd: 3 minuten

Herman de Vos woonde met zijn gezin in Aalst, waar hij les gaf aan het Sint-Maarteninstituut. De Vos was een overtuigd flamingant en sloot zich in de loop van de jaren 1930 aan bij het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Als vader van elf kinderen lag hij in 1937 samen met enkele andere Aalsterse Vlaams-nationalisten aan de basis van de gezinsorganisatie Vlaamsche Kinderzegen Vlaamsche Kinderzegen
Vlaamsche Kinderzegen was een katholieke en Vlaams-nationalistische vereniging voor grote gezinnen, die bestond van 1937 tot omstreeks 1970. Lees meer
. Deze organisatie was rechtstreeks verbonden aan het VNV en wierp zich op als tegenhanger van de unitaire en als francofoon gepercipieerde Bond der Kroostrijke Gezinnen (thans Gezinsbond). Het initiatief kende veel succes waardoor de hoofdzetel al snel van Aalst naar Brussel verhuisde.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
koos de Vlaamsche Kinderzegen openlijk voor collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
met de Duitse bezetter en nam de ideologische waarden van de Nieuwe Orde over. Gedurende het tweede deel van de bezetting kreeg de organisatie echter met financiële problemen en interne strubbelingen af te rekenen. Uit onvrede met de gang van zaken nam onder anderen De Vos ontslag uit het VNV in 1942. Na de bevrijding kregen de leden van de Vlaamsche Kinderzegen niettemin de rekening gepresenteerd voor hun samenwerking met de bezetter. Zo werd De Vos door verzetsleden aangehouden in de septemberdagen van 1944. Op 13 september werd hij weer vrijgelaten door de krijgsauditeur van Dendermonde, samen met zes andere verdachten, waaronder de voorzitter van de Vlaamse Toeristenbond Vlaamse Toeristenbond
VTB-VAB (1922) was een cultureel-toeristische organisatie die bijdroeg aan de ontwikkeling van het toerisme en de mobiliteit in Vlaanderen. Ze was door haar financiële en culturele slagkr... Lees meer
(VTB) Jozef van Overstraeten Van Overstraeten, Jozef
Lees meer
.

De lokale verzetsorganisaties reageerden verontwaardigd op deze vrijlating en beslisten dat er een signaal moest worden gegeven aan het gerecht. De lokale ‘Vliegende Brigade’ kreeg daarom de opdracht om VTB-voorzitter Van Overstraeten neer te schieten. Die was echter niet thuis en ontsnapte zo aan een terechtstelling. De groep reed vervolgens naar het huis van De Vos en nam hem mee naar het naburige Haaltert, waar hij terechtgesteld werd door een executiepeloton van drie verzetsleden. Op 14 september 1944 werd het levenloze lichaam van De Vos teruggevonden nabij het kerkhof van Haaltert. Vier daders werden in 1950 door een assisenjury schuldig bevonden en veroordeeld voor de moord op De Vos.

Literatuur

– A. Van der Heyden, Oorlogskroniek der stad Aalst. De tweede maal. Vijf jaar lief en leed in de stad van Dirk Martens (1940-1945), 1976.
– S. Gyselinck, Vlaamse Kinderzegen (1937-1944). Een zegen voor het gezin?, in: ADVN-Mededelingen, 2018, nr. 59, pp. 14-16.
– L. Van der Helst, De moord op Herman De Vos, in: Mededelingen van de VVAK, jg. 45, 2018, nr. 1, pp. 18-21.
– R. Meerpoel, Oorlog en geweld in Aalst. Tussen verzet en criminaliteit, Universiteit Gent, ongepubliceerde masterproef, 2019.
– R. Meerpoel, Slachtoffer van communistische terreur? De moord op onderwijzer Herman De Vos, 13 september 1944, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, jg. 78, 2019, nr. 3, pp. 222-246.

Suggestie doorgeven

1998: Frans Van Campenhout

2023: Robbe Meerpoel

Databanken

Inhoudstafel