Nationaal Vlaamsch Verbond

Oprichting

Het Nationaal Vlaamsch Verbond (NVV) werd op initiatief van de liberale Brusselse flamingant Alfons Prayon-Van Zuylen Prayon-Van Zuylen, Alfons
Jurist en publicist Alfons Prayon-van Zuylen (1848-1916) was een vrijzinnige en progressieve flamingant, die zich zowel engageerde in het (Brusselse) liberale flamingantisme als in de sam... Lees meer opgericht op 7 juni 1891 en ging definitief van start op 18 april 1892. Deze middenveldorganisatie fungeerde tot 1914 als een soort permanent secretariaat van de Landdagbeweging Landdagbeweging
De Landdagbeweging, die zich ontwikkelde vanaf de vroege jaren 1860, vormde tot aan de Eerste Wereldoorlog de aanzet tot een reeks al dan niet succesvolle initiatieven tot samenwerking va... Lees meer , die min of meer jaarlijks publieke bijeenkomsten of landdagen organiseerde, waaraan – wat niet evident was in het toenmalige gepolariseerde politiek-maatschappelijke klimaat – zowel vrijzinnige als katholieke flaminganten deelnamen. De werkzaamheden van het NVV waren erop gericht om het openbare leven in Vlaanderen in al zijn facetten te vernederlandsen.

Samenwerking en tegenstellingen

Het NVV werd in de aanvangsjaren vooral gesteund door vrijzinnige Vlaamsgezinden, die de nieuwe organisatie enerzijds beschouwden als een tegengewicht tegen de katholieke meerderheid in de (leiding van de) eigenlijke Landdagbeweging. Anderzijds – en daarbij aansluitend – zagen ze de organisatie als een reactie op de definitieve stichting van de Vlaamsche Katholieke Landsbond Vlaamsche Katholieke Landsbond
Lees meer in april 1891. Het NVV werd vanaf 1893 geïnstrueerd en gesuperviseerd door de via coöptatie gevormde en breder opgezette Vlaamsche Volksraad Vlaamsche Volksraad
De Vlaamsche Volksraad bestond van 1892 tot 1914 en probeerde Vlaamsgezinden van uiteenlopende ideologische signatuur samen te brengen. Lees meer , die werd gedomineerd door een aantal Brusselse vrijzinnige flaminganten, weliswaar met de christendemocraat Jan Ignaas De Beucker De Beucker, Jan
Jan Ignaas de Beucker (1827-1906) was een pleitbezorger van de vernederlandsing van het publiek leven in Vlaanderen. Hij richtte mee de Nederduitsche Bond op, was actief in de Landdagbewe... Lees meer als voorzitter.

Aanvankelijk bestond er een grote rivaliteit tussen het NVV en de Vlaamsche Katholieke Landsbond, eveneens een organisatie uit het (flamingantische) middenveld, die nogal wat katholieke Vlaamsgezinden wegtrok van de Landdagbeweging en van het NVV. Later werden de verhoudingen in belangrijke mate genormaliseerd en werden de contacten geïntensiveerd, hoewel (Vlaamsgezinde) samenwerking over ideologische en partijgrenzen heen nog vele decennia alles behalve vanzelfsprekend bleef.

Tegelijk werd de werking van het NVV in de beginperiode bemoeilijkt door het conflict over de opportuniteit van de oprichting van een neutrale Vlaamsgezinde partij, dat de voortrekkers en gangmakers van de organisatie – de Brusselse vrijzinnige flaminganten – verdeelde. De doorstart van het NVV, en later de toenemende kredietwaardigheid van de vereniging, kwam er pas toen in 1897-1898 door de (al dan niet partijpolitieke) Vlaamse beweging vrijwel eensgezind werd opgetreden in campagne voor de Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer .

1900-1914

Tijdens het decennium vóór de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer was de Brusselse liberale flamingant Frans Reinhard Reinhard, Frans
Frans Reinhard (1850-1912) was een progressief-liberale en vrijzinnige Brusselse flamingant, die zich tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw sterk engageerde in diverse initiatieven o... Lees meer de drijvende kracht van het NVV, dat zich manifesteerde met diverse actie- en propagandamiddelen ten voordele van onder meer de vernederlandsing van de Gentse universiteit en andere openbare besturen en instellingen in Vlaanderen. Illustratief voor het eisenpakket van het NVV was (de titel van) de brochure uit 1913: Een eentalig leger is geen nationaal leger in een tweetalig land.