Tanrez, Hendrik

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Hendrik Tanrez (1894-1963) was tijdens WOI betrokken bij het activisme in Brussel. Daarna was hij actief in de Frontpartij, nog later in de collaboratie en in de Vlaamse Concentratie.

Volledige voornaam
Henri L.
Pseudoniem
Tijl Severus
Interim T
Interim
T
Driestar
Zentra
Geboorte
Gent, 22 juni 1894
Overlijden
Etterbeek, 13 november 1963
Leestijd: 3 minuten

Stamde uit een Franstalige familie maar toonde reeds op jeugdige leeftijd veel belangstelling voor de V.B. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Tanrez activist. Hij werd voorzitter van de in maart 1916 opgerichte Brusselse Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer
, was toen reeds vast medewerker van de activistische Gazet van Brussel Gazet van Brussel (1914-1918)
Gazet van Brussel (1914-1918) was een Duits-activistisch persorgaan, dat als eerste Nederlandstalig dagblad in het bezette land verscheen. Als spreekbuis van het Duitse gouvernement-gener... Lees meer
en schreef in december 1917 onder het pseudoniem Zentra (anagram van Tanrez) zijn eerste brochure Aan den IJzer, waarin de wantoestanden op taalgebied aan het front aan de kaak worden gesteld. Tanrez behoorde tot de kring van vrijzinnige jongeren met uiterst-linkse ideeën, waarvan er verscheidene in het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
stapten. Hij zag het activisme als een revolutionaire beweging. Hij was betrokken bij de groep Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen
Nieuw Vlaanderen was een Brusselse kring die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd opgericht door Vlaamsgezinde socialisten die zich afkeerden van de officiële Ententepolitiek van de Belgis... Lees meer
in Brussel, het socialistisch getinte weekblad De Vlam De Vlam
De Vlam (1918) was tijdens WOI het weekblad van de Brusselse activistische socialisten. Het blad verdedigde het unionistische programma. Lees meer
, en was secretaris van de overkoepelende Centrale voor Socialistische Demokratische Aktie. Al deze initiatieven werden door de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
gesubsidieerd en Tanrez onderhandelde ook persoonlijk met de Duitsers over financiële steun. Hij had contacten met Duitse sociaal-democraten maar zag in dat de activisten hun sterkste steun vonden in de door hem scherp gewantrouwde reactionaire kringen in Duitsland. Dit stond echter zijn engagement niet in de weg. Toch bleef hij afstandelijk staan tegenover de Raad van Vlaanderen, was unionistischgezind ( unionisten Unionisten
Activisten, binnen en buiten de Raad van Vlaanderen, die ervoor opteerden om België na de beëindiging van de Eerste Wereldoorlog opnieuw in te richten als een federale staat, werden union... Lees meer
) en pleitte voor een onafhankelijke opstelling van de socialistisch gezinde activisten.

Na de oorlog speelde Tanrez een rol in het bestuur van de erg zwakke Brusselse afdeling van Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. Van zijn hand verschenen nog talrijke brochures, waarvan vooral vermeld dient te worden zijn in 1925 gepubliceerde Een nieuwe cathechismus voor den Vlaamschen nationalist, een pleidooi voor een zelfstandig Vlaanderen. Tanrez was ook een van de voormannen van de Vlaamse Clarté-groep Clarté-groep
De Clarté-groep (1919-1921) was een internationale groepering van pacifistische intellectuelen, die ook in Vlaanderen een afdeling had. In haar tijdschrift De Nieuwe Wereldorde werden uit... Lees meer
. Onder zijn impuls werd eind 1933 het maandblad Brussel gesticht als orgaan van het Vlaamsch Verbond voor Brussel Vlaams Verbond voor Brussel
Lees meer
, waarvoor hij regelmatig bijdragen leverde. Lange jaren was hij ook redacteur van het dagblad De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer
(1919-1936)
en van 1936 af van De Dag De Dag
Lees meer
, waarin hij de parlementaire rubriek verzorgde en talrijke artikelen schreef onder de pseudoniemen Interim, Interim T of T. Hij zette dat engagement na de Duitse inval voort en koos voor de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
met de Duitsers. In 1943 verliet hij De Dag om als redactiesecretaris naar Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer
te gaan. Hij was ook beheerder bij de heroprichting van Het Muziekfonds in 1940.

Na de oorlog werd Tanrez in het proces rond De Dag veroordeeld tot vijf jaar hechtenis, één miljoen frank schadevergoeding en het verbod tot publiceren. Na zijn invrijheidstelling in 1948 werd hij handelsreiziger en leefde in sobere omstandigheden. Hij bleef Vlaams-nationalist en leverde van 1949 tot 1959 nog talrijke bijdragen voor periodieken als Opstanding Opstanding (1949-1959)
Opstanding was een onafhankelijk Vlaams-nationaal weekblad, uitgegeven door NV Luctor en Walter Bouchery. Het blad sympathiseerde met, maar stond ook kritisch tegenover de Vlaamse Concent... Lees meer
, Het Pennoen Het Pennoen (1950-1977)
Het Pennoen was een Vlaamsgezind maandelijks opinieblad dat, geleid door Jan Olsen, verscheen tussen 1950 en 1977. Het evolueerde van een traditioneel jeugdblad naar een vernieuwend en la... Lees meer
, Dietsland Europa Dietsland Europa
Het tijdschrift Dietsland Europa was het blad van de Jong Nederlandse Gemeenschap en later van Were Di. Het verdedigde radicaal Vlaamse, Groot-Nederlandse en extreemrechtse standpunten en... Lees meer
enzovoort. De naoorlogse bestraffingsgolf ( repressie Repressie
Lees meer
) kloeg hij aan in de brochure De hel ontketend. Hij speelde tevens een grote rol in de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
, onder meer als hoofdredacteur van het partijblad Vlaanderen Vlaanderen (1953-1955)
Vlaanderen (1953-1955) was het weekblad van de Vlaamse Concentratie (1953-1954) en de Vlaamse Volksbeweging (VVB) (1955). Lees meer
.

Literatuur

– F. van der Elst, De bewogen jaren. Mijn memoires 1920-1958, 1985.

Suggestie doorgeven

1975: Aelbrecht Peerenboom (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Inhoudstafel