Vansteenland, Joris

Persoon
Pieter Jan Verstraete (2023, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Joris Vansteenland (1899-1972) was een Vlaams-nationaal politicus in het interbellum en vervulde tijdens de Tweede Wereldoorlog leidende functies in de militie van het Vlaamsch Nationaal Verbond.

Alternatieve naam
Van Steenlandt
Geboorte
Sint-Joris (Nieuwpoort), 2 februari 1899
Overlijden
Aalst, 2 februari 1972
Leestijd: 2 minuten

Joris Vansteenland werd in 1920 onderwijzer in Gistel. In 1928 startte hij een pantoffelfabriek die in 1935 ten gevolge van de crisis in vereffening ging.

Frontbeweging en Jeroom Leuridan

Als oud-soldaat aan de IJzer werd hij onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
lid van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS). Hij werd politiek actief in de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
en in 1925 in het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond (1925-1933) was een Vlaams-nationalistische partij in West-Vlaanderen. Lees meer
, waarvoor hij in 1932 gemeenteraadslid werd in Gistel en lid van de West-Vlaamse provincieraad. Hij was de nauwste medewerker van Jeroom Leuridan Leuridan, Jeroom
Jeroom Leuridan (1894-1945), leraar en advocaat, was van 1929 tot 1944 parlementslid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), en vanaf 1934 VNV-gouwleider van West-Vlaanderen. Hij was een ... Lees meer
in het arrondissement Veurne-Oostende-Diksmuide. Samen met hem stapte hij na 1933 in het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). In 1935 werd hij arrondissementsleider voor Oostende. In 1936 werd hij voor het Vlaamsch Nationaal Blok Vlaamsch Nationaal Blok
Vlaamsch Nationaal Blok (VNB) was de benaming waaronder de Vlaams-nationalistische partij het Vlaamsch Nationaal Verbond bij de parlements- en provincieraadsverkiezingen van 1936 en de p... Lees meer
(VNB) verkozen in de provincieraad. Toen Leuridan in 1939 zijn Kamerzetel ruilde voor de Senaat, volgde Vansteenland hem op.

Paramilitaire organisaties

Na de oprichting van de Dietsche Militie-Zwarte Brigade Dietsche Militie – Zwarte Brigade
De Dietsche Militie-Zwarte Brigade was de militie van de Eenheidsbeweging-VNV (1941-1943), in november 1943 herdoopt tot Dietsche Militie (1943-1944). Lees meer
(DM-ZB) in mei 1941 werd Vansteenland adjunct-commandant-generaal. Toen de commandant-generaal Reimond Tollenaere Tollenaere, Reimond
Reimond Tollenaere (1909-1942) was een Vlaams-nationalistisch studentenleider in Gent en politicus in het VNV. Hij was parlementair (1936-1942) en propagandaleider. Hij stuurde het VNV in... Lees meer
in augustus 1941 met het Vlaamsch Legioen Vlaamsch Legioen
Het Vlaamsch Legioen (1941-1943) was een Vlaamse eenheid aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Waffen-SS. Lees meer
naar het oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer
vertrok, nam hij diens functie waar. In 1942, nadat Tollenaere was gesneuveld, bekleedde Vansteenland de hoogste post in de VNV-militie. In die hoedanigheid was hij zeer actief in de werving voor het Vlaamsch Legioen Vlaamsch Legioen
Het Vlaamsch Legioen (1941-1943) was een Vlaamse eenheid aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Waffen-SS. Lees meer
en de Waffen-SS en andere (para)militaire formaties, onder meer de Dietsche Militie-Wachtbrigade die in 1943 een formeel onderdeel werd van de VNV-militie. In januari 1943 bezocht hij Vlaamse leden van de Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps in Rusland. Hij was medeverantwoordelijk voor de acties van de Dietsche Militie-Politie tegen het verzet in 1944. In september 1944 vluchtte Vansteenland naar Duitsland. Hier speelde hij nog een belangrijke rol in de VNV-leiding.

Na de Tweede Wereldoorlog

Vansteenland kreeg voor zijn aandeel in de collaboratie in 1946 de doodstraf voor de krijgsraad. De straf werd in 1947 bevestigd door het krijgshof. In 1949 werd zijn straf omgezet in levenslange opsluiting en in 1951 werd hij vervroegd vrijgelaten. Na de oorlog speelde hij geen enkele politieke rol meer. Hij richtte zich op het zakenleven.

Literatuur

– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams- nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
– P.J. Verstraete, Joris Vansteenland: ‘Recht en Trouw’, in: Cahiers Staf de Clercq, 2010, pp. 9-35.

Suggestie doorgeven

1975: Greet Plomteux (pdf)

1998: Bruno De Wever

2023: Pieter Jan Verstraete

Databanken

Inhoudstafel