Von Falkenhausen, Alexander

Alexander von Falkenhausen stamde uit een Pruisisch officieren- en ambtenarengeslacht en droeg de titel van Freiherr (baron). Na een militaire en diplomatieke loopbaan zetelde hij van 1940 tot 1944 in Brussel als Militair Bevelhebber voor België en Noord-Frankrijk. Als dusdanig was hij de hoogste Duitse gezagsdrager in ons land.

Von Falkenhausen vervulde de rol van een militair gouverneur die in principe het gezag voerde over alle bezettende instanties. Hij had evenwel geen bevoegdheid over operationele legereenheden in zijn territorium en hij werd geconfronteerd met de infiltratie van Duitse rijks- en partijinstanties die zijn bevoegdheden uitholden. Over de toekomst van België was in Berlijn nog geen beslissing genomen. Het Militaire Bestuur beperkte zich daarom vooral tot de ordehandhaving en een zo efficiënt mogelijke uitbuiting van België voor de Duitse oorlogseconomie. Desondanks werden stappen ondernomen om het land op lange termijn in de Duitse invloedssfeer te integreren. Daarbij steunde de bezettingsmacht op collaborateurs uit Nieuwe-Orde-gezinde kringen. Daarnaast werd een Flamenpolitik gevoerd, die vooral op het Vlaams-nationalistische Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) steunde, die bij uitstek de meest belangrijke groep in de collaboratie was.

Von Falkenhausen liet het dagelijks bestuur net als de contacten met de Vlaams-nationalisten en de Franstalige collaborateurs grotendeels over aan zijn chef van het Militaire bestuur, Eggert Reeder Reeder, Eggert
Eggert Reeder (1894-1959) leidde van 1940 tot 1944 het Duitse militaire bestuur. Hij was een van de centrale figuren in de Duitse Flamenpolitik van tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer . Hij legde daarentegen nauwe contacten met de leidinggevende Belgische kringen en het koningshuis. Voor Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer koesterde hij een (wederzijdse) sympathie. Op het kasteel van Seneffe leidde hij een actief sociaal leven, onder andere met zijn maîtresse de gravin van Ruspoli. Dit kwam zeker overeen met de neigingen van de aristocratische Von Falkenhausen, die eerder gedistantieerd tegenover het nationaalsocialisme stond. Anderzijds beantwoorde deze taakverdeling aan de noodzakelijkheid groepen met onverenigbare interesses in het kader van het bezettingsbestuur te integreren.

Uiteindelijk leidde de kritiek op zijn nauwe banden met de hogere kringen in België, alsmede de in de ogen van de nationaalsocialistische leiding te milde aanpak van het verzet in juli 1944 tot zijn ontslag. Met hem verdween het Militaire Bestuur dat vervangen werd door een Burgerlijk Bestuur onder leiding van Rijkscommissaris Joseph Grohé Grohé, Josef
Joseph Grohé (1902-1988) was de Duitse Rijkscommissaris van het bezette België en Noord-Frankrijk (1944-1945). Hij moest de annexatie van Vlaanderen en Wallonië als Rijksgouwen in Duitsla... Lees meer . Enkele dagen na zijn ontslag werd Von Falkenhausen gearresteerd onder verdenking van betrokkenheid bij de aanslag op Adolf Hitler en de mislukte staatsgreep van 20 juli 1944. Hoewel hij zonder twijfel contacten had met de samenzweerders, bleef zijn rol in de omwenteling onduidelijk. Von Falkenhausen werd niet aangeklaagd, maar bleef tot aan het einde van de oorlog opgesloten.

Na de Duitse ineenstorting belandde hij in geallieerde gevangenschap en werd in 1948 uitgeleverd aan België. In 1950 stond hij terecht voor de Brusselse krijgsraad voor zijn rol in de bezetting van België, die hem in 1951 voor zijn verantwoordelijkheid voor de executie van gijzelaars, de vervolging van de Joden en de wegvoering van dwangarbeiders tot 12 jaar dwangarbeid veroordeelde. Hij werd echter enkel dagen na het oordeel in vrijheid gesteld. Tijdens zijn proces beweerde Von Falkenhausen alleen het beste voor België gewild te hebben. Bij het overschrijden van de Belgische grens uitte hij de woorden: ‘Belga ingrata, non possedebis ossa mea’(‘Ondankbaar België, je zult mijn botten niet bezitten’). Na de oorlog trouwde hij met de Belgische verzetsstrijder Cécile Vent.