Werkgemeenschap Vlaanderen Morgen

Luidens haar beginselverklaring werd de Werkgemeenschap Vlaanderen Morgen opgericht als een ‘onafhankelijke denkgroep’, ‘in volle onafhankelijkheid van politieke partijen, drukkings- of belangengroepen’ met als doel ‘een kritische, toekomstgerichte reflectie op gang te brengen over V.B. en Vlaamse politiek’. Haar mate van onafhankelijkheid moet evenwel worden gerelativeerd vanuit de context van haar oprichting. De Werkgemeenschap zag het licht op initiatief van toenmalig Volksunie-voorzitter Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer na de kater die het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer bij de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) en haar voorzitter had nagelaten. De compromisbereidheid en de regeringsdeelname van de VU leidde immers tot de oprichting (in 1977) van twee Vlaams-nationale scheurpartijen – de Vlaamse Volkspartij Vlaamse Volkspartij (1993-1997)
De Vlaamse Volkspartij (1993-1997) kan beschouwd worden als de voortzetting van de Vlaamse Volkspartij die Lode Claes in 1977 oprichtte. Ze ontstond uit onvrede met de bestaande Vlaams-na... Lees meer van Lode Claes Claes, Lode
Lode Claes (1913-1997) was een Vlaams-nationalistisch politicus, publicist en zakenman die een Vlaamse elite wilde vormen om de Vlaamse demografische meerderheid de leiding te laten nemen... Lees meer en de extreemrechts georiënteerde Vlaams Nationale Partij Vlaams Nationale Partij (1977-1979)
Lees meer van Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer – die een kartel vormden bij de verkiezingen van december 1978. Als onbetwistbare leider van het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer drukte Dillen een uiterst rechtse maatschappelijke stempel op de partij. Dit alternatief voor de Vlaams-nationalistische kiezer was de aanleiding voor de stichting van de Werkgemeenschap als een promotor van het progressief-democratische Vlaams-nationalisme. Dit wordt bevestigd door de achtergrond van de leden van de Werkgemeenschap. Voor de promotie van het debat over het aan autonomie groeiende Vlaanderen startte de Werkgemeenschap onder meer een gelijknamig tijdschrift, ontmoetingsdagen en colloquia op.

De continuïteit werd vooral gegarandeerd door het tijdschrift Vlaanderen Morgen, dat vanaf 1980 aanvankelijk driemaandelijks verscheen. Soms, zoals in 1984, verschenen er extra-edities. De redactiesamenstelling, die slechts vanaf 1982 werd opgenomen, wijzigde geregeld. Begin 1987 werd het hoofdredacteurschap, bekleed door Henri-Floris Jespers, opgeheven. Vanaf dan nam Veerle Schiltz het redactioneel coördinatiewerk op zich, op haar beurt sinds het september-oktobernummer van 1993 hierin opgevolgd door Hugo Lauwers. De opinie van de Werkgemeenschap werd verwoord via de redactionele bijdrage per nummer. Hierin werd de verdediging opgenomen van de stokpaardjes van de denkgroep. Daartoe behoorden de regelmatige pleidooien voor een meer pluralistisch Vlaanderen. Deze pluralistische apologie kende een opportuniteitsgrond in de frustratie omwille van de zwakke Vlaams-nationalistische institutionele verankering. Tegelijkertijd getuigde ze echter ook van de democratische aspiraties van de redactie, die het debat over de invulling van de Vlaamse autonomie in alle openheid wenste aan te gaan. Daarom sprak ze zich ook uit voor een nieuwe politieke cultuur en zou ze volgens haar beginselverklaring ook geen dissidente stemmen weren: ‘Iedere auteur tekent persoonlijk en in volle vrijheid voor zijn bijdrage’.

Analoog aan de verdediging van de pluraliteit binnen Vlaanderen, zette de redactie zich ook achter de verdediging van de volkerenpluraliteit in de internationale context. De toepassing van het subsidiariteitsprincipe moest toelaten problemen op het meest geëigende niveau op te lossen. De redactionele opstelling werd geschraagd door enkele 'vaste' rubrieken, waaronder die van Candide – waarachter vermoedelijk Jespers schuilging – (1980-1987), Marnix (1987-1988) en Roskam, pseudoniem van Schiltz (1982-98). In het blad verschenen tal van artikels van redactieleden en anderen over een brede waaier van voor de toekomst van Vlaanderen belangrijke maatschappelijke aandachtspunten. In de loop van de jaren werden er in dat verband ook talrijke boekbesprekingen opgenomen.

Het tijdschrift werd stopgezet in 1998, toen ook de Werkgemeenschap werd ontbonden. Enkele maanden later ontvingen de abonnees in 1999 nog de gebundelde cursiefjes van Roskam, Roskam’s mijmeringen, waarin Schiltz reflecteerde op de zijns inziens verloren kansen om de Vlaamse ontvoogding te versterken.