Cornelissen, Egidius

Persoon
Frank Judo (2023, aanvulling), Luc François (1998, aanvulling)

Egidius Cornelissen (1769-1849) was een revolutionair militant in het laatste decennium van de 18de eeuw en organisator van het cultuurleven in Gent.

Volledige voornaam
Egidius Norbertus
Alternatieve naam
Norbert Cornelissen
Geboorte
Antwerpen, 12 juli 1769
Overlijden
Gent, 31 juli 1849
Leestijd: 3 minuten

Egidius Cornelissen volgde de humaniora in Turnhout en studeerde van 1786 tot 1788 rechten in Leuven. Als progressief streed Cornelissen in 1789 mee met generaal Jan A. Vandermeersch en de Pruisische generaal Schönfeld. Na het debacle van de Verenigde Nederlandse Staten bracht hij enige tijd door in Italië. Hij verleende medewerking aan het Directoire als ambtenaar (Dijledepartement, 1794).

In 1795 was hij student aan de École Normale te Parijs. Hij was hoofdredacteur van Le Républicain du Nord (Brussel, 1795-1797), secretaris van het departement van de Dijle, waar hij met name een rol speelde in de vertaling naar het Nederlands van de nieuwe Franse wetteksten (1795-1797), en secretaris van Charles Lambrechts, minister van Justitie (1797-1799). Hij brak met het Directoire naar aanleiding van de repressie van de Boerenkrijg Boerenkrijg
De Boerenkrijg is de benaming van een korte, verloren opstand in het najaar van 1798 tegen het Franse regime, die door toedoen van Hendrik Conscience en anderen uitgroeide tot een invloed... Lees meer
.

In Gent werd hij in 1802 adjunct-stadssecretaris en in 1811 hoofd van het Bureau des Arts. In die periode vertaalde hij onder meer de Code Civil. Hoewel hij secretaris-inspecteur van de Gentse universiteit (1817-1835) was, werkte hij aanvankelijk mee aan de oppositiebladen Le Journal de Gand en L'Observateur belge om later in de richting van het regeringsgezinde kamp te evolueren. Hij beschouwde de Nederlandse koning Willem I der Nederlanden, Willem I
Willem I (1772-1843) was koning der Nederlanden van 1815 tot 1840, en dus ook tussen 1815 en 1830 (de jure tot 1839) van het zuidelijke deel daarvan. Zijn beleid inzake de nationale taal ... Lees meer
als de ‘wettigste en waardigste’ opvolger van de Habsburgse vorsten, die erin was geslaagd het Boergondische erfdeel ‘in éénen bondel’ te verenigen. Ook bepleitte hij op pragmatische wijze een maximale eenheid tussen de spelling in Noord en Zuid en – vernieuwender – academisch onderwijs Onderwijs
Lees meer
in het Nederlands. Na 1830 bleef hij politiek afzijdig, al behield hij zijn lidmaatschap van het Koninklijk Nederlands Instituut, waarvan hij sinds 1819 deel uitmaakte.

Cornelissen was een populaire figuur, een vlot redenaar, gelegenheidsdichter, animator van het verenigingsleven (hij stichtte in 1808 het eerste genootschap voor bloemencultuur) en (mede)organisator van kunst- en bloemententoonstellingen. In het licht van zijn rol als animator van het culturele leven in Gent, omschreef Herman Balthazar Balthazar, Herman
Herman Balthazar (1938) was hoogleraar geschiedenis aan de Gentse universiteit en gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen. Hij is een cultuurflamingantische sociaaldemocraat en zette ... Lees meer
hem als een ‘onmisbare mini-Talleyrand’. Vanaf 1816 maakte hij deel uit van de door Willem I heropgerichte academie te Brussel. Hij bleef vooral bekend om zijn bij de heroprichting van de Gentse rederijkerskamer De Fonteine De Fonteine
De Fonteine is een rederijkerskamer, de volledige aanduiding luidt: Koninklijke Soevereine Hoofdkamer van Retorica De Fonteine, gevestigd te Gent. Lees meer
in 1812 uitgesproken redevoering De l'origine, des progrès et de la décadence des chambres de rhétorique, établies en Flandres, waarin hij het doordringen van de Franse taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
en cultuur de oorzaak noemde van dit verval en van de teloorgang van het eigen nationale karakter, al zong hij tegelijk de lof van die Franse taal. In een Notice historique bij die redevoering verheerlijkte hij de 'miskende' figuur van Jacob van Artevelde Van Artevelde, Jacob
Jacob van Artevelde was een Gents volksleider (overleden in 1345) die in de jaren 1337-1345 de feitelijke macht uitoefende in Gent en in Vlaanderen. Hij verzette zich tegen de Franse invl... Lees meer
, zodat Prudens van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer
hem kon bezingen als de man die Artevelde aan ''t Vaderland' terugschonk.

Literatuur

– A. Quetelet, Notice sur Egide Norbert Cornelissen, in: Bulletin de l'Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, 1850, pp. 454-486.
– L. François, Norbert Cornelissen, in: Jaarboek De Fonteine, jg. 1971-72, 1974, pp. 107-130.
– L. François, Cornelissen, Norbert, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 6, 1974.
– W. Couvreur, Norbert Cornelissen en de Républicain du Nord over Nelis en Von Franckenberg, in: Verslagen en Mededelingen van de KVATL, 1977, pp. 291-313.

Suggestie doorgeven

1973: Jozef Smeyers (pdf)

1998: Luc François (pdf)

2023: Frank Judo

Databanken

Inhoudstafel