Dedeyn, Raymond

Persoon
Dries Van Thielen (2023, herwerking), Nico Wouters (1998)

Raymond Dedeyn (1834-1902) was een liberale advocaat en schepen van Sint-Joost-Ten-Node. Verder was hij secretaris van Vlamingen Vooruit en de Ligue de l’Enseignement.

Geboorte
Ninove, 27 september 1834
Overlijden
Schaarbeek, 29 december 1902
Leestijd: 3 minuten

Dedeyn was advocaat aan het Hof van Beroep in Brussel. In 1883 werd hij samen met Victor Jacobs en Emile Dansaert tijdelijk door de Brusselse tuchtraad geschrapt. De reden daarvoor was dat ze deel uitmaakten van een commercieel bedrijf, wat in strijd was met de deontologie. Uiteindelijk werden de drie advocaten in ere hersteld.

Naar aanleiding van de stelselmatige vernederlandsing van het recht Gerecht
Lees meer
schreef Dedeyn verschillende bijdragen voor De Zweep De Zweep
Het liberale Brusselse weekblad De Zweep was tot de oprichting van de krant Het Laatste Nieuws in 1888 politiek georiënteerd en Vlaamsgezind, en evolueerde nadien tot een zuiver commercie... Lees meer
, het liberale weekblad van Julius Hoste (sr.) Hoste, Julius (sr.)
De liberaal Julius Hoste sr. (1848-1933), stichter van De Zweep en Het Laatste Nieuws, speelde eind 19de en begin 20ste eeuw een centrale rol in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd in Brussel.... Lees meer
. Samen met Hoste was hij tijdelijk covoorzitter van de (mislukte) Liberale Vlaamsche Bond Liberale Vlaamsche Bond van Brussel
Lees meer
.

Vlamingen Vooruit

Meteen na de totstandkoming van de liberaal-flamingantische organisatie Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer
in 1859, werd Dedeyn lid van deze vereniging. De door Eugène van Bemmel Van Bemmel, Eugène
Eugène van Bemmel (1824-1880) was hoogleraar aan de Université libre de Bruxelles. Hij schreef in het Frans, maar leerde Nederlands. Zijn flamingantisme vloeide voort uit zijn progressief... Lees meer
opgerichte organisatie wilde een brug slaan tussen radicale, progressieve en flamingantische ideeën en streefde naar gelijke rechten tussen Walen en Vlamingen. Als secretaris van de organisatie schreef Dedeyn samen met François Haeck Haeck, François
François Haeck (1818-1889) was een Belgische ambtenaar en politicus. Hij pleitte als militante socialist voor economische en democratische hervormingen, wat onder andere tot uiting kwam i... Lees meer
het Manifest der maatschappij De Vlamingen Vooruit! (1860). In dit manifest streed Vlamingen Vooruit tegen de ‘inbreuken door het openbaar gezag op het gebruik hunner moedertaal’.

Andere bestuursleden die meewerkten aan het manifest waren Eugène van Bemmel, Cornelis Verbruggen Verbruggen, Cornelis J.
Drukker-uitgever Cornelis J. Verbruggen (1815-1877) was een Brusselse progressieve liberale flamingant. Hij was een actief promotor van het Vlaamse toneel in de Belgische hoofdstad. ... Lees meer
en Alfons Willems Willems, Alfons
Alfons Willems (1939-1912) was hoogleraar Nederlandse letterkunde en Grieks aan de Université libre de Bruxelles. Hij stond als liberale flamingant onder meer mee aan de basis van de Brus... Lees meer
.

Ligue de l’Enseignement en andere Vlaamsgezinde verenigingen

Als flamingant werd Dedeyn ook lid van de Ligue de l’Enseignement Ligue d'Enseignement
Lees meer
van Charles Buls Buls, Karel
Lees meer
, die streed voor de vernederlandsing van het onderwijs. In 1865 werd hij secretaris van de Conseil Général van de organisatie. Dedeyn vertaalde het Franstalige programma naar het Nederlands. Toen de Ligue de l’Enseignement in 1870 werd opgesplitst in een Nederlandstalige en een Franstalige afdeling werd Dedeyn secretaris van de Vlaamse afdeling.

Zijn inzet voor de vernederlandsing van het onderwijs vertaalde zich ook in andere activiteiten. Zo onderzocht Dedeyn samen met Emanuel Hiel Hiel, Emanuel
Emanuel Hiel (1834-1899) was een Vlaamse dichter en schrijver. Als radicaal-democratische, vrijzinnige flamingant speelde hij een belangrijke rol in het Vlaamsgezinde verenigingsleven in ... Lees meer
de staat van het Nederlandstalig onderwijs in rijksscholen, onder leiding van Michiel van der Voort Van der Voort, Michiel
Michiel Van der Voort (1812-1867) woonde achtereenvolgens in Antwerpen en Brussel en was in beide steden een pionier in Vlaamsgezinde acties. Hij was betrokken bij vele organisaties, zoal... Lees meer
. Dit onderzoek werd echter vervroegd stopgezet door de vele nevenactiviteiten die Hiel en Dedeyn erop nahielden.

Verder was Dedeyn lid van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
en ondervoorzitter van de loge La Libre Pensée.

Vriendschap met de familie Conscience

Op persoonlijk vlak was Dedeyn bevriend met de familie Conscience. Nadat Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
in 1868 naar Elsene verhuisde toen hij conservator van het Koninklijk Museum van Schilder- en Beeldhouwkunst werd, heette Dedeyn hem als een van de eersten welkom in Brussel. Zo schreef Consciences echtgenote Marie: ‘Onder de bezoekers waren er vele die echte vrienden waren en het ook gebleven zijn. Benoit, Miry, Cooremans en bovenal den advocaat Dedeyn en zijne lieve vrouw en kinderen.’ In 1865 zou Dedeyn Conscience vergezellen naar Bern voor het Vierde Sociaal Congres van 28 augustus tot 2 september.

Literatuur

– s.n., Manifest der maatschappij De Vlamingen Vooruit! Gerigt tot alle de voorstanders van de eerlijke en regtzinnig uitvoering der Belgische Grondwet, gestemd door het Nationaal Congres van 1830, Brussel, Verbruggen, 1860.
– E. Gubin, Bruxelles au XIXe siecle: berceau d’un flamingantisme democratique (1840-1873), Brussel, Collection Histoire Pro Civitate, 1979.
– B. Liesen, Bibliotheques populaires et bibliotheques publiques en Belgique (1860-1914), Luik, Editions du CLPCF, 1990.
– C. De Spiegeleer, Een blauwe progressist. Charles Potvin (1818-1902) en het liberaal-sociale denken van zijn generatie, Gent, Liberaal Archief, 2011.
– J. Vanhecke, Voor moedertaal en vaderland. Hendrik Conscience. Biografie, Antwerpen, Vrijdag Uitgeverij, 2021.

Suggestie doorgeven

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Dries Van Thielen

Inhoudstafel