Haeck, François

Als arbeiderszoon ging François Haeck in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer in de leer bij een drukker. Naast zijn activiteiten in de drukkerij volgde hij lessen in het avondonderwijs, waar hij zich liet opmerken door zijn wiskundige talent. Haeck werd door zijn leraar ingewijd in de hogere wiskunde en ontwikkelde vervolgens een interesse in boekhouding, statistiek en economische politiek.

Vanaf 1846 werkte Haeck als ambtenaar op het ministerie van Financiën en daarna werd hij tweede kabinetschef in de administratie van de Schatkist. In dezelfde periode was hij eveneens actief als docent boekhouding en wiskunde.

Politieke ideeën en engagement

Rond 1840 ontdekte Haeck het werk van de Franse socialistische denker Charles Fourier (1772-1837) en begon hij, volgens zijn biograaf John Bartier, ‘te dromen van sociale hervormingen’. Onder invloed van Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865), de zogenaamde vader van het anarchisme, werd Haeck socialist en verdiepte hij zich in het vraagstuk van het krediet – waar hij vervolgens verschillende boeken en artikels aan wijdde. Haeck wordt dan ook beschouwd als inspiratiebron voor het Gemeentekrediet, de naamloze vennootschap die de liberale minister Hubert Frère-Orban Frère-Orban, Hubert
Hubert Frère-Orban (1812-1896) was een liberaal politicus en voormalig regeringsleider, die onder meer een hoofdrol opeiste in de eerste schoolstrijd en zich gedurende zijn politiek carri... Lees meer in 1860 oprichtte om het voor kleinere gemeenten eenvoudiger te maken om geld te lenen.

Haeck engageerde zich ook in het politieke leven in Brussel. In de Liberale Associatie behoorde hij tot de progressieve, flamingantische en democratische fractie. Hij was medewerker van de Revue trimestrielle, maar vooral ook van Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer , een Brusselse vereniging die flaminganten en jonge, progressieve liberalen met democratische aspiraties samenbracht. Hij introduceerde er de jonge Emile Moyson Moyson, Emiel
Lees meer uit Gent.

In 1859 schreef Haeck het bekende Manifest van Vlamingen Vooruit, een van de weinige Nederlandstalige teksten uit België die Karl Marx (1818-1883) citeerde in Das Kapital (1867-1894). In het Manifest zijn met name Haecks opvattingen over collectivisme terug te vinden (zie Links-radicalisme Links-radicalisme
De verhouding tussen de radicale linkerzijde in Vlaanderen en de Vlaamse beweging werd nauwelijks bestudeerd. De marginaliteit van deze linkerzijde is hier natuurlijk niet vreemd aan, maa... Lees meer ). Zo meende hij bijvoorbeeld dat de gelijkstelling van Vlamingen en Franstaligen onder meer kon worden verwezenlijkt door een programma van economische welvaart, gebaseerd op het collectiviseren van de grond. Via zijn ideeën beïnvloedde Haeck de theorievorming van de ontluikende sociaaldemocratie in Brussel. Andere belangrijke geschriften waren Des devoirs du parti libéral en 1858 (1857) en La pratique du gouvernement du pays par le pays (1857).

Breuk met de Vlaamse beweging en met de politiek

Door meningsverschillen met Frère-Orban moest Haeck in 1859 ontslag nemen als ambtenaar, maar in 1860 werd hij verkozen tot gemeenteraadslid van Schaarbeek. Na 1863 brak Haeck definitief met de Vlaamse beweging. In datzelfde jaar was hij nog een van de oprichters van de vrijmetselaarsloge Libre Pensée, maar in 1865 nam hij ontslag uit zijn functie als gemeenteraadslid en bond hij de strijd aan tegen het alcoholisme. Hij stierf totaal verarmd.