Gatz, Sven

Studies

Sven Gatz groeide op in zijn geboorteplaats Sint-Agatha-Berchem en in Sint-Jans-Molenbeek. Hij speelde competitievoetbal, manifesteerde zich in zijn jeugd enige tijd als punker en doorliep alle stadia in de scoutsbeweging, tot en met districtscommissaris voor Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer . Gatz volgde klassieke humaniora aan het Sint-Pieterscollege in Jette en studeerde vervolgens rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven en bestuursrecht aan de Université Libre de Bruxelles.

De Volksunie

Van 1989 tot 1990 was Gatz voorzitter van de studentenafdeling van de Volksuniejongeren Volksuniejongeren
Lees meer (VUJO), van 1992 tot 1995 nam hij het voorzitterschap op zich van afdeling van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) in Sint-Agatha-Berchem (1992-1995) en vanaf 1995 bekleedde hij dezelfde functie in Jette. Vanaf 1992 was hij lid van het arrondissementeel bestuur van de VU in Brussel, evenals van de nationale partijraad en vanaf 1995 van het partijbestuur. Ondertussen werkte hij op het kabinet van de Brusselse VU-staatssecretaris Vic Anciaux (1991-1993) en als ambtenaar voor de Vlaamse Gemeenschapscommissie Vlaamse Gemeenschapscommissie
De politieke instelling in Brussel die de belangen van de Brusselse Vlamingen verdedigt. Lees meer (1994-1995) in de hoofdstad.

In juni 1995 volgde hij Vic Anciaux Anciaux, Vic
Vic Anciaux (1931-2023) was geneesheer en militeerde vanaf 1950 in het partijpolitieke Vlaams-nationalisme. Voor de Volksunie, waarvan hij voorzitter was van 1979 tot 1986, vervulde hij ... Lees meer op als lid van het Brussels Parlement, een functie die hij behield tot 2004. Van 1999 tot 2011 was hij lid van het Vlaams Parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer .

Gatz engageerde zich nadrukkelijk in de verruimingsoperatie onder leiding van VU-voorzitter Bert Anciaux Anciaux, Bert
Bert Anciaux (1959) is advocaat en doctor in de Pedagogie. Hij stapte al vroeg in de politiek. Voor de Volksunie was hij zes jaar voorzitter en twee jaar voor VU&ID. Hij was schepen i... Lees meer die in 1997 leidde tot de oprichting van het kartel VU- ID21 ID21
ID21 was een politieke beweging die in 1998 boven de doopvont werd gehouden door Volksunie (VU)-politicus Bert Anciaux. Eind november 1997 kreeg de Brusselse VU’er van zijn partij de toel... Lees meer . Hij was een tijdlang woordvoerder van deze partij, die hij hoopte te kunnen uitbouwen tot een vernieuwend links-liberaal politiek project. Daarbij inspireerde hij zich op de Nederlandse partij D66 en andere buitenlandse partijformaties die het traditionele politieke landschap hadden doorbroken.

VU-ID21 en Spirit

Op 13 mei 2000 organiseerde Gatz samen met de liberaal georiënteerde hoogleraar politicologie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) Patrick Stouthuysen in het Vlaams parlement een breed opgevatte, zowel academische als politieke studiedag over ‘Een vierde weg? Links-liberalisme als traditie en oriëntatiepunt’, waarvan de referaten in 2001 onder dezelfde titel werden uitgegeven in boekvorm. In hun inleiding in het boek schreven Gatz en Stouthuysen onder andere het volgende: ‘Het links-liberale politieke handelen wordt gekenmerkt door pragmatisme en streven naar doelmatigheid’ en ‘[l]inks-liberalisme is ideologieloos, maar niet beginselloos’. De beide eindredacteurs voegden eraan toe ‘dat de Volksunie al vóór de alliantie met ID21 tot stand kwam het links-liberalisme in Vlaanderen belichaamde’. ‘Het Vlaams-nationalisme is geen ideologie’, zo vervolgden zij, ‘wel een grondstroom en een politieke factor die onder meer het federalisme heeft mogelijk gemaakt’. In de uitleiding bij de bundel – als het ware een zelfportret – stelde Gatz het aldus: ‘Links-liberalisme en non-conformisme zijn voor mij, in een politieke context, zo goed als synoniem’. Zowel voor- als nadien werd het publieke optreden van Gatz in belangrijke mate gekenmerkt door wat hij uiteenzette in deze teksten, die kunnen worden gelezen als een soort apologie van zijn politiek handelen.

Bij de implosie van VU-ID21 in 2001 koos Gatz aanvankelijk voor de politieke partij Spirit, die een tijdlang in de richting leek te gaan van wat hij op politiek-maatschappelijk vlak voor ogen had.

Open Vld

Toen Spirit onder impuls van Bert Anciaux echter een kartel aanging met de sp.a Vooruit
Lees meer , stapte Gatz in 2002 over naar Open Vld, de liberale partij Liberale partij
De verhouding tussen de liberale partij en het partijpolitieke liberalisme in België enerzijds, en de Vlaamse beweging anderzijds levert een gevarieerd en ingewikkeld beeld op dat evoluee... Lees meer waarmee hij in Brussel al herhaaldelijk had samengewerkt. Van de herfst van 2007 tot de lente van 2011 was hij voorzitter van de fractie van Open Vld in het Vlaams Parlement. Van 2001 tot 2012 was Gatz gemeenteraadslid in Jette en – nadat hij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 lijstduwer was op een lijst van de Mouvement Réformateur (MR) – opnieuw van 2019 tot september 2020.

Gatz, die toen compleet was uitgekeken op de (partij)politiek, had in april 2011 zijn verkozen mandaten ter beschikking gesteld en ging als directeur de Federatie van de Belgische Brouwers leiden. In juli 2014 keerde hij echter door de grote poort terug naar de politiek en werd hij aangesteld als minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel in de Vlaamse regering, waarin hij ook fungeerde als de bij wet verplichte Brusselse Vlaming. Na het ontslag van Bart Tommelein uit de Vlaamse regering was hij bovendien vicepremier. Vóór de aanstelling van Gatz als minister was er even gespeeld met de idee dat Noël Slangen zich in Brussel zou vestigen en die functie zou opnemen.

Bij de verkiezingen van 2019 veroverde Gatz een zitje in het Brussels Parlement en kreeg hij als enige minister van liberale signatuur in de Brusselse regering de bevoegdheden Financiën, Begroting, Ambtenarenzaken, Meertaligheid, Toerisme, Statistiek, Stedenbouw en Patrimonium toebedeeld. Aan zijn Vlaams ministerschap kwam in oktober 2019 een einde. Dat er geen plaats was voor de MR in de mee door hem onderhandelde Brusselse regeringscoalitie van Frans- en Nederlandstalige socialisten en ecologisten, aangevuld met Open Vld en Défi Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer , kwam Gatz op kritiek te staan, onder meer van zijn toenmalige partijvoorzitter Gwendolyn Rutten.

Links-liberale Brusselaar

Gatz, als politicus veeleer consensusgericht, houdt zich vooral bezig met thema’s als burgerparticipatie, cultuur, diversiteit, inburgering, media, meertaligheid, migratie, onderwijs, (groot)stedenbeleid en welzijn. Als geboren en getogen Brusselaar heeft hij daarnaast en in het bijzonder interesse voor Brussel en de Brusselse Vlamingen. Hij zet zich ook voortdurend af tegen het zogeheten ‘Brussel bashen’ en verklaarde daarover in 2021 onder meer het volgende: ‘Brussel is een emancipatiefabriek. Wij produceren ook successen. Dat is de regel, jammer dat wij altijd op de uitzonderingen worden aangesproken’. In 2022 voegde hij er het volgende aan toe: ‘In een staat met vier gewesten moet Brussel in staat zijn te doen wat het wil’. Gatz beschouwt Brussel als ‘een kosmopolitische, meertalige stad die het (=Vlaanderen) meer nodig heeft dan het zelf beseft’ en hij positioneert zich als een pleitbezorger van ‘de mengeling, de mix en de onzuiverheid die er steeds meer de norm wordt’.

Bij zijn afscheid van de politiek in 2011 noemde Gatz zichzelf een zondagskind, dat de luxe had om te kiezen hoe hij professioneel verder wilde gaan. Hij verklaarde toen ook als politicus ‘geen verhaal’ meer te hebben en ‘dat zijn verhaal stilaan was uitverteld’. Dat klonk als een politieke midlifecrisis, die onder meer was ingegeven door wat hij omschreef als ‘de federale impasse’ en het gebrek aan ‘coöperatie’ tussen de deelstaten, een thema dat hij ook later herhaaldelijk aankaartte.

Toen hij na zijn ontslag een aanvraag indiende om de reglementaire afscheidsvergoeding als parlementariër te bekomen, ontstond daarover nogal wat commotie, mede omdat hij voordien tevergeefs had geprobeerd om die af te schaffen. Uiteindelijk zag Gatz af van de betreffende geldsom. Hij had er ondertussen ook voor gezorgd dat het Vlaams Parlement over een eigen biermerk beschikt, ‘Halfrond’.

Gatz, sinds zijn kindertijd een veellezer, publiceerde – zowel in het Nederlands, het Frans als in het Engels – boeken over (groot)stedelijkheid als concept, (Belgisch) bier, (Brusselse) cafés, meertaligheid (in Brussel), cultuur, media, jeugdwerk en algemeen politiek-maatschappelijk beleid. In juni 2023 suggereerde hij om de mondelinge publieke dienstverlening in Brussel – behalve in het Nederlands en in het Frans – ook in het Engels te laten verlopen. ‘Brussel is een superdiverse en kosmopolitische stad. Driekwart van de inwoners heeft een niet-Belgische achtergrond,’ zo motiveerde hij dit voorstel, dat een emanatie vormde van zijn visie op Brussel vandaag en in de toekomst.