Lampaert, Walter

Persoon
Jan Creve / Winne Gobyn (2023, herwerking), Jan Creve (1998)

Walter Lampaert (1892-1945) was een succesvolle Gentse zakenman, een prominent activist en een financier van het Verdinaso. Voor zijn activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Comité voor Dietsche Actie, de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag) en de Algemeene SS-Vlaanderen werd hij in 1945 terechtgesteld.

Geboorte
Eeklo, 19 oktober 1892
Overlijden
Gent, 7 mei 1945
Leestijd: 3 minuten

Walter Lampaert was een handelsreiziger uit Eeklo die zich in september 1914 als leerhandelaar te Gent vestigde. Daar raakte Lampaert nauw betrokken bij het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
. Met de bedoeling activistische propaganda te voeren in de volksbuurten, richtte hij in mei 1917 de Gentse Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer
opnieuw op. Begin 1918, toen de organisatie al vijf wijkafdelingen telde met in totaal 400 leden, werd er een Verbond der Groeningerwachten opgericht, waarvan Lampaert de voorzitter werd. In mei 1918 trad hij met zijn militanten van de Groeningerwacht toe tot de Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer
. Lampaert was tevens lid van het Propagandakomitee voor de stad Gent van de in juni 1917 opgerichte Gouwraad van Oost-Vlaanderen.

Na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
werd Lampaert gearresteerd. Hij bleef twee jaar in voorarrest maar werd in 1920 door het Oost-Vlaamse assisenhof vrijgesproken. Lampaert ontpopte zich daarop tot een succesvol zakenman en bouwde zijn groothandel in lederwaren ‘Wala’ uit tot een bloeiende zaak. Bij de parlementsverkiezingen van 1932 stond hij op de lijst van de Vlaamsch Nationale Volkspartij Vlaamsch Nationale Volkspartij
Vlaams-nationalistische partij (1930-1933) opgericht op initiatief van Hendrik Elias en opgegaan in het Vlaamsch Nationaal Verbond. Lees meer
(VNVP). Later was hij kortstondig lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Lampaert was een persoonlijke vriend van Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
én Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
. In 1935 trad hij toe tot het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
, dat hij ook financieel ruim steunde.

Collaboratie en terechtstelling

Na de capitulatie in 1940 ambieerde hij het burgemeesterschap van Gent. Als Dinaso-lid kon Lampaert echter niet op tegen het VNV, dat ervoor zorgde dat Hendrik Elias benoemd werd. Daarna werd Lampaert voorzitter van de Herstelcommissie voor Activisten in Oost-Vlaanderen, dat eerherstel voor gewezen activisten op het oog had. Na de ontbinding van het Verdinaso in mei 1941 werd hij beschermend lid en later propagandaleider van de Algemeene SS-Vlaanderen Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer
in Gent. Hij trad toe tot het lokale bestuur van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag) en was actief in het Comité voor Dietsche Actie Comité voor Dietsche Actie
Het CDA, opgericht in Gent in 1940, was een collaboratieve organisatie onder leiding van Willem Verhulst. Het zocht steun bij de SS en de Sicherheitsdienst, maar had weinig impact. Na de... Lees meer
(CDA) dat zich in de loop van 1941 ontwikkelde tot een inlichtingsnetwerk in onderaanneming van de Sipo-SD. Lampaert was betrokken bij het inlichtingenwerk, maar over de aard, tijdsduur en de omvang is weinig bekend.

In de tweede helft van 1943 staakte Lampaert alle politieke activiteit. Kort na de bevrijding stelde hij zich samen met zijn drie kinderen vrijwillig ter beschikking van het gerecht Gerecht
Lees meer
. Dat leidde eind 1944 tot een ophefmakend en gemediatiseerd proces voor de Krijgsraad in Gent. Lampaert werd in eerste instantie samen met zijn twee zonen door de Krijgsraad ter dood veroordeeld. Het Krijgshof bevestigde twee van de drie doodstraffen en hij werd samen met zijn oudste zoon, Walter jr., op 7 mei 1945 op de binnenkoer van de Nieuwe Wandeling in Gent terechtgesteld.

Literatuur

– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– P.J. Verstraete en A. van Wambeke, De Zaak Lampaert: vader en zoon samen voor het executiepeloton, 2000.
– W. Gobyn, De Sicherheitspolizei und Sicherheitsdienst: een casestudie van de Gentse Aussenstelle (1940-1945). Universiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 2002.

Suggestie doorgeven

1998: Jan Creve

2023: Jan Creve / Winne Gobyn

Inhoudstafel