Mortelmans, Lodewijk

Lodewijk Mortelmans (1868-1952) was een leerling van de Antwerpse Vlaamsche Muziekschool, waar hij studeerde bij onder meer Jan Blockx Blockx, Jan
Jan Blockx (1851-1912) was een leerling en opvolger van Peter Benoit als directeur van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Hij componeerde Nederlandstalige muziekstukken die internat... Lees meer (harmonie en instrumentatie) en Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer (compositie). Mortelmans manifesteerde zich al vlug als een van de toonaangevende figuren in het Antwerpse muziekleven. Nadat zijn symfonie Germania in 1891 door de Académie royale was bekroond, won hij twee jaar later de Prijs van Rome met zijn cantate Lady Macbeth. Dit werd beschouwd als een belangrijke bevestiging van de kwaliteiten van Benoits muziek Muziek
Lees meer onderwijs. Toen in 1897 het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium Koninklijk Vlaams Conservatorium Antwerpen
Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen is een onderwijsinstelling voor dans, drama en muziek. In 1898 was het de eerste Nederlandstalige instelling voor hoger onderwijs in België. ... Lees meer geïnstalleerd werd, was het Mortelmans die aangeduid werd om Benoits Feestzang te dirigeren en de feestmars Hulde aan Peter Benoit te componeren.

Niettegenstaande zijn grote bewondering voor Benoit en zijn constante zorg voor de muzikale opvoeding van het Vlaamse publiek brak Mortelmans uit het enge keurslijf van de strijdliederen en de openluchtcantates van het muzieknationalisme. Hij keerde zich als componist af van Benoits gemeenschapskunst en pleitte voor het geësthetiseerde kunstwerk: "Met (mij) heeft de verfijning van den vorm haar intrede gedaan. (Mijn) ideaal was steeds dat een kunstwerk de meest verfijnde vormschoonheid aan de grootste natuurlijkheid moest paren." Titels als Vlaanderen dijn recht is oud, Het kerelslied, Houdt u fier zijn in zijn oeuvre eerder uitzonderingen. Mortelmans ontpopte zich onmiddellijk tot een uitstekend orkestcomponist, zodat op 17 april 1899 in Antwerpen een groot concert kon worden georganiseerd waarop hij zijn eigen orkestwerken dirigeerde (onder andere Helios, Mythe der Lente en de Homerische symfonie). Daarnaast componeerde hij een opera (De kinderen der zee; libretto van Raf Verhulst Verhulst, Raf
Raf Verhulst (1866-1941) was een Vlaamsgezinde schrijver, journalist en docent, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol opeiste in het activisme. Lees meer ), pianomuziek en kunstliederen waarvoor hij vooral naar teksten van Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer greep. Zijn Gezelleliederen, die gepubliceerd werden in Amsterdam (Alsbach) en New York (Composer's Music Corporation), bezorgden hem de bijnaam van Prins van het Vlaamse lied. Naar aanleiding van het Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer in 1912 in Antwerpen dirigeerde Mortelmans twee concerten met onder andere enkele van zijn Gezelliederen in een versie met orkest.

Mortelmans was in zijn jeugd lid van De Vlaamsche Wacht De Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1878-1914) was een onafhankelijke Vlaamsgezinde vereniging met afdelingen in diverse steden die ijverde voor samenwerking van alle Vlamingen. Lees meer en rond 1910 maakte hij deel uit van het cultureel-filosofische cenakel De Kapel De Kapel
De Kapel (1890-?) was een vergaderplaats in Antwerpen van Vlaamsgezinde jongeren. Er vonden kunstavonden, lezingen en vormingscycli plaats. Lees meer . Propagandist was Frans Franck, die ook de mecenas was van de Maatschappij der Nieuwe Concerten. Op zijn vraag leidde Mortelmans deze concertvereniging van 1903 tot 1914. Hij bouwde ze uit tot een van de belangrijkste van het land en dirigeerde met haar zowel het grote internationale repertoire als het werk van zijn Vlaamse collega's. Mortelmans was in 1922 een van de medestichters van het Genootschap der Vlaamsche Componisten, waaruit later de Nationale Vereeniging voor Auteursrecht Société des Auteurs belges – Belgische Auteursmaatschappij
De Nationale Vereeniging voor Auteursrecht (NAVEA) werd in 1922 op initiatief van Emiel Hullebroeck opgericht. Het doel was het innen en verdelen van auteursrechten. Uit NAVEA ontstond in... Lees meer (NAVEA) groeide. Als leraar contrapunt en fuga (vanaf 1901), als directeur aan het Antwerps Conservatorium (1924-1933) en als leraar aan de Interdiocesane Kerkmuziekschool in Mechelen vormde hij jonge componisten als Jef van Hoof Van Hoof, Jef
Lees meer , Flor Peeters Peeters, Flor (1903-1986)
Lees meer , Edward Verheyden, Jef van Durme en Jan Broeckx Broeckx, Jan
Jan Broeckx (1880-1966) was een Antwerpse muzikant. Hij was medeoprichter van het Genootschap der Vlaamsche componisten en was belangrijk voor de ontwikkeling van een Nederlandse muziekte... Lees meer .