Periodiek Contact (1980-2004)
Periodiek Contact (1980-2004) was het tijdschrift van Hertog Jan van Brabant, een vereniging van oud-oostfrontstrijders, dat verscheen als gevolg van de afscheuring met het Sint-Maartensfonds. Het blad werd gekenmerkt door een radicale, extreemrechtse toon.
Ontstaan
De aanleiding tot de publicatie van Periodiek Contact in 1980 was een conflict tussen verschillende groepen binnen het Sint-Maartensfonds Sint-Maartensfonds
Het Sint-Maartensfonds (1953-2006) was een organisatie van Vlaamse oud-Oostfrontstrijders. Lees meer (SMF). In het juli-augustus-nummer van 1978 van Berkenkruis Berkenkruis
Berkenkruis (1953-2006) was het orgaan van het Sint-Maartensfonds (SMF), een Antwerpse vereniging van oud-oostfronters. Lees meer , het tijdschrift van deze oud-oostfrontersvereniging, stelde de voormalige oostfrontvrijwilliger bij de Waffen-SS Jan Vincx voor om de ongelijkheid tussen geüniformeerde wapendragers en oud- oostfrontstrijders op te heffen, omdat het fonds de belangen van alle strekkingen wilde behartigen. Vooral vanuit Brabant kwam kritiek tegen deze 'verruiming'. Doordat Berkenkruis een jaar later een nieuw omslag kreeg, werd het plots officieel een maandblad voor zowel oud-oostfrontstrijders als geüniformeerde wapendragers. De Brabantse afdeling probeerde de publicatie van Berkenkruis nog tegen te gaan, door onder meer op te roepen om Berkenkruis zonder omslag te publiceren, maar dat voorstel werd niet gesteund door andere gewestelijke afdelingen.
De beslissing plaatste de critici dus voor een voldongen feit, waarop de ontevreden Brabantse afdeling in november 1979 reageerde met de uitgave van een eigen blad, Periodiek Contact. De titel van verwees naar het gelijknamige orgaan van het Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders
Het Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders (1950-1954) was de eerste overkoepelende organisatie voor Vlaamse oostfrontveteranen. Lees meer (VVOOS), de voorloper van het SMF (zie: Periodiek Contact Periodiek Contact (1951-1959)
Periodiek Contact (1951-1959) was het tijdschrift van het Verbond voor Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders (VVOOS). Lees meer (1951-1959).
Hertog Jan van Brabant
Aanvankelijk was er in Periodiek Contact geen sprake van een breuk. Het tijdschrift presenteerde zichzelf als een gewestelijk ledenblad dat Berkenkruis wilde ontlasten van al te uitvoerige familieberichten. In het nummer van januari 1980 werd gesuggereerd dat financiële redenen aan de basis van de afscheiding zouden liggen: Hertog Jan van Brabant wilde zich ontkoppelen van het algemene bestuur. Pas in nummer drie (maart 1980) werd voor het eerst over Hertog Jan van Brabant gesproken als een zelfstandige vereniging die administratief losstond van het Sint-Maartensfonds. Hoewel de redactie toen stelde ‘noch in wezen, noch in geest’ te willen scheiden van het Sint- Maartensfonds en men vooral organisatorische argumenten aanhaalde om de breuk te verantwoorden, werd toch ook gewezen op het feit dat het Sint-Maartensfonds was afgeweken van de ‘zuivere lijn’.
De interne breuk binnen het Sint-Maartensfonds was dus ideologisch van aard en de kiemen ervan gingen terug tot eind 1977. Toen kwamen binnen het Sint-Maartensfonds twee strekkingen tegenover elkaar te staan: aan de ene kant de gematigden (Vincx, Jef Desseyn) die aan de verruiming van Berkenkruis vasthielden en de oud-oostfronters wilden rehabiliteren en een plaats geven in de traditie van de Vlaamse beweging. Aan de andere kant stonden de radicalen ( Jef François François, Jef
Jef François (1901-1996) was als leider van de Dinaso Militanten Orde een kopstuk van het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij commandant van de Dietsche Militie – Zwarte Br... Lees meer , gewestvoorzitter Frans Vierendeels, secretaris Bert Hendrickx, André van Hecke), die de antisemitische rassentheorie onderschreven, de Jodenuitroeiing ontkenden en het Sint-Maartensfonds een elitair, sterk met de SS geassocieerd karakter wilden geven. Ze ijverden ook voor het innemen van politieke standpunten tegen de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) en het Egmontpact van 1977. Hendrickx werd de eerste verantwoordelijke uitgever. Vanaf nummer vier (mei-juni 1980) verscheen het blad als een magazine, en niet meer gestencild.
Na de verzoening
Het conflict tussen Hertog Jan van Brabant en het Sint-Maartensfonds werd in 1984 bijgelegd. Periodiek Contact ging niet dieper op deze gebeurtenis in en bleef gewoon verschijnen, ondanks de vraag van het SMF aan Hertog Jan van Brabant om het tijdschrift op te heffen. Laatstgenoemde organisatie wilde vooral dat er naast Berkenkruis ook een meer ideologisch beschouwend tijdschrift bestond. Vanaf 1984 sloot Periodiek Contact aan bij de zogenaamde nieuw-rechtse strekking in Vlaanderen. De toon werd nog scherper en meer uitgesproken racistisch. In april 1995 verscheen ter gelegenheid van het 50-jarige overlijden van Adolf Hitler een drietalig gelegenheidsnummer.
Periodiek contact werd uitgegeven tot 2004, toen er een laatste verrassingseditie uitkwam. Tot dan verscheen het blad als tweemaandelijks tijdschrift van Hertog Jan van Brabant. Het bleef geporteerd voor een nationaalsocialistische maatschappijvisie.
Literatuur
— F. Goedbloed, De dilemma's van de georganiseerde Vlaamse oud-oostfrontstrijders. Een analyse van het antisemitisme en Vlaams-nationalisme in Berkenkruis’ en Periodiek Contact, in: BTNG, jg. 22, 1991, nr. 3-4, pp. 395-450.
— L. Vos, De rechts-radicale traditie in het Vlaams-nationalisme, in: WT, jg. 52, 1993, nr. 3, pp. 129-149;
— Periodiek Contact, jg. 25, nr. 1 (2004).
— Th. Peeters, Het Sint-Maartensfonds. Een Vlaamse hulporganisatie en vereniging van voormalige vrijwilligers in nazi-Duitse (para-)militaire organisaties, UGent, ongepubliceerde masterproef, 2013.