Piryns, Remi

Persoon
Jens Bertels (2023, aanvulling), Nico Wouters (1998)

Remi Piryns (1920-2004) was een Diets jeugdleider in Vlaams-nationale jeugdbeweging, bestuurder in het Algemeen-Nederlandse middenveld en ondernemer. Hij streefde naar culturele samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland.

Volledige voornaam
Gustaaf Remi
Alternatieve naam
Pirijns
Geboorte
Moerzeke, 16 augustus 1920
Overlijden
Onze-Lieve-Vrouw-Waver, 10 augustus 2004
Leestijd: 3 minuten

Remi Piryns studeerde rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven en werd doctor in 1942. Later werkte hij onder meer als boekhandelaar en ondernemer. Tijdens zijn studententijd zette Piryns zich al in voor de Dietse overtuiging rond de eenheid van de Nederlanden. Hij was actief in het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS, 1935-1937) was de organisatorische voortzetting van het intussen sterk gereduceerde AKVS en een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse ... Lees meer
, dat in 1937 het Dietsch Jeugdverbond (DJV) werd. Vanaf september 1939 leidde Piryns de vormingsdienst van deze jeugdbeweging. Hij was tevens actief in het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(preses in 1941-1942) en hoofdredacteur van De Blauwvoet De Blauwvoet (1920-1941)
De Blauwvoet (1920-1941) was het orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), en van zijn opvolgers het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) en het Di... Lees meer
(1940-1941) en Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
(1941-1942). Na mei 1940 nam hij de algemene leiding van het DJV op zich en probeerde hij de organisatie onafhankelijk te houden van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
. Begin 1941 zag hij zich echter verplicht aan te sluiten bij het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond (AVNJ) Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond
Het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond (AVNJ) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging en militie ontstaan in 1928. Van 1934 tot 1941 was het de jeugdbeweging van het Vlaamsch ... Lees meer
.

Dietse dissidentie

Tussen mei en juli 1941 trad het ANJV toe tot de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV) Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
. Piryns werd na deze fusie leider van het hoofdkwartier, plaatsvervanger van Edgar Lehembre Lehembre, Edgar
Edgar Lehembre (1903-1970) werd in 1933 lid van het VNV. Vanaf 1938 leidde hij de VNV-jeugdbeweging het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond en diens opvolger de Nationaal-Socialisti... Lees meer
en vertegenwoordigde midden 1942 het NSJV in de onderhandelingen tussen het VNV en de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen (VAVV) Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen
Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen (VAVV) was een organisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog van jonge mannen en vrouwen die vrijwillige arbeid verrichtten voornamelijk door het ... Lees meer
. Toch zou Piryns een van de jeugdleiders worden die de Dietse dissidentie binnen het VNV leidde.

Zijn Dietse Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
overtuiging leidde er immers toe dat hij samen met Walter Bouchery Bouchery, Walter
Walter Bouchery (1908-1961) was een Antwerpse advocaat, die achtereenvolgens actief was in de studenten- en jeugdbeweging (AKVS en AVNJ). Na de oorlog zou hij in de Vlaamse beweging voora... Lees meer
en Steven Debroey Debroey, Steven
Steven Debroey (1913-2002) was een Diets jeugdleider, bediende, schrijver en uitgever. Lees meer
het initiatief nam tot de zogenaamde Putsch van Vilvoorde Putsch van Vilvoorde
De ‘Putsch van Vilvoorde’ was een mislukte paleisrevolutie in de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV), die plaatsvond op 14 juni 1942 en gericht was tegen de Groot-Duitse comp... Lees meer
, een clandestiene bijeenkomst van NSJV-leiders naar aanleiding van de VNV-kaderdag van 14 juni 1942. Uit de NSJV-bijeenkomst kwam een document voort dat de verwaarlozing van de Dietse en christelijke idealen in de VNV- collaboratiepolitiek Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
aanklaagde, zonder evenwel het nationaalsocialisme of de collaboratie op zich af te wijzen. Deze dissidentie binnen de jeugdbeweging werd door het VNV onderdrukt, wat concreet voor Piryns een degradatie naar de functie van algemeen secretaris van het NSJV betekende (Jan Meuwissen verving hem als leider van het hoofdkwartier). Ondanks zijn rol binnen de dissidentie bleef hij dus NSJV-lid. Bij de latere reorganisatie van het NSJV in maart 1943 werd Piryns zelfs benoemd als een van de drie hoofddienstleiders op het hoofdkwartier. In maart 1943 fungeerde hij als Banleider tijdens een Hitlerjugend-kamp in Strassenhaus en vanaf september 1943 was hij medeorganisator van de provinciale gouwkaderdagen van de NSJV.

Nederlandse cultuur

Piryns werd na de bevrijding uit de Orde der advocaten gestoten en opgesloten in het interneringskamp in Lokeren. Hij werd echter snel weer vrijgelaten en richtte reeds in december 1945 het satirische antirepressieblad Rommelpot Rommelpot
Lees meer
(tot december 1949) mee op (zie Repressie Repressie
Lees meer
). Hij werd ondervoorzitter van het Erasmusgenootschap Erasmusgenootschap
Het Erasmusgenootschap was een Vlaamse, Heel-Nederlands geïnspireerde culturele vereniging die bestond van 1947 tot 1960. Lees meer
en was medeverantwoordelijk voor de toetreding van dit genootschap tot het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(1959), waarvan hij ook ondervoorzitter werd. Tijdens de contestaties in Leuven (1966) werd Piryns opnieuw redacteur van Ons Leven en in 1970 werd hij eindredacteur van Neerlandia Neerlandia
Neerlandia, gesticht door Hippoliet Meert in 1896, werd in 1897 de spreekbuis van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Na verloop van tijd werd Neerlandia een zelfstandig kwartaalperiod... Lees meer
. Naast deze bladen publiceerde Piryns ook bijdragen in Gudrun Gudrun
Gudrun was het bewegingstijdschrift van de Katholieke Vlaamse meisjes- en vrouwenbeweging tussen 1919-1942 en 1952-1964. Lees meer
en Het Spoor voor de Lage Landen Het Spoor voor de Lage Landen
Het Spoor voor de Lage Landen (1948-1949) was een Vlaams-nationalistisch weekblad dat een nieuwe ideologische fundering zocht voor het naoorlogse Vlaams-nationalisme. Lees meer
en schreef hij enkele liedteksten, waaronder Het Gebed voor Vlaanderen, dat door Gaston Feremans op muziek werd gezet.

Piryns werd voorzitter van het in 1979 opgerichte Algemeen-Nederlands Congres Algemeen-Nederlands Congres
De Stichting Algemeen-Nederlands Congres (1978) was een overlegplatform van Nederlandse en Vlaamse verenigingen en instellingen. Lees meer
en zette als dusdanig zijn Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
streven cultureel verder. Vlaanderen en Nederland hadden volgens hem een voortrekkersrol te spelen om een culturele inhoud aan het 'Europa der volkeren' te geven. Als ondervoorzitter van het ANV was Piryns in deze periode eveneens een wegbereider van de Taalunie Nederlandse Taalunie
Lees meer
.

Werken

– Nederlandse integratie tussen droom en daad, Algemeen-Nederlands Verbond, 1984.

Literatuur

– F. van Laeken en E. Verhoeyen, Lexicon Politieke en Jeugdkollaboratie, 1985.
– G. Durnez, Noord en Zuid in speerpunt Brussel. Remi Piryns (70), realistisch voortvarend, in: De Standaard, 30 juli 1990.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

1975: Jan De Graeve (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Jens Bertels

Databanken

Inhoudstafel