Steenlandt

Uitgeverij Boekbedrijf
In de 19de eeuw kwam het Vlaamse boekbedrijf moeizaam van de grond. Pas na de Eerste Wereldoorlog ontstonden in Vlaanderen de bestaansvoorwaarden voor een moderne cultuurindustrie. Tot d... Lees meer Steenland werd in 1929 gesticht door de architect en kunstliefhebber Richard Acke. Na zijn overlijden werd de uitgeverij overgenomen door zijn zoon Jan.

Gedurende de jaren 1930 bleef Steenlandt een kleine uitgeverij die zich vooral toespitste op Nederlandstalige literatuur. Tijdens de bezetting ging Steenlandt in de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer . Acke werd lid van de Algemeene SS-Vlaanderen Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer en van de Duitsch-Vlaamse Arbeidersgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag). Na de bevrijding werd de uitgeverij opgedoekt.

Fonds

De politieke collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer drukte een duidelijke stempel op het fonds van Steenlandt. Zo was de uitgeverij verantwoordelijk voor het tijdschrift DeVlag De Vlag
De Vlag (1936-1938; 1940-1944) was het maandblad van de gelijknamige Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag). Lees meer en het weekblad De SS-Man De SS-Man
Lees meer en drukte ze talloze propagandablaadjes en brochures, meestal in opdracht van de DeVlag. Verder verschenen er heel wat sociologische werken over de oorlog en het fascisme. De uitgeverij pakte voornamelijk uit met de publicatie van Wij, verdachten (1941), waarin SS-oprichter René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer verhaalde over zijn deportatie naar Frankrijk met een zogenaamde “ spooktrein Spooktreinen
Het begrip Spooktreinen verwijst naar de wegvoering van 2000 tot 3000 verdachten door de Belgische staatsveiligheid in mei 1940. De verdachten, waaronder een aantal prominente Vlaams-nat... Lees meer ”, en met Op zoek naar een vaderland (1942) van DeVlag-oprichter Jef van de Wiele Van de Wiele, Jef
Jef van de Wiele (1903-1979) was een leraar, schrijver en leider van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap. Hij trad tijdens de Tweede Wereldoorlog in de culturele en politieke collabor... Lees meer . Het literaire fonds van Steenlandt bevatte bijna uitsluitend titels van auteurs die binnen de collaboratiebeweging actief waren, waaronder Ferdinand Vercnocke Vercnocke, Ferdinand
Ferdinand Vercnocke (1906-1989) was een West-Vlaamse dichter van romantisch nationalistische poëzie, die zich in de jaren 1930 met het fascistisch geïnspireerde VNV affilieerde en tijdens... Lees meer (Onze Adelbrieven, 1942 en Vlaanderen in Nood, 1942), Blanka Gijselen Gyselen, Blanka
Blanka Gyselen (1909-1959) was een Vlaams-nationalistische journaliste en dichteres. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapte ze in de collaboratie, waarbij ze haar nationaalsocialistische o... Lees meer (Door roode vuur, 1936 en Zangen voor mijn land, 1942) en Bert Peleman Peleman, Bert
Bert Peleman (1915-1995) was tijdens de Tweede Wereldoorlog diensthoofd bij de Dietsche Militie-Zwarte Brigade, waarvoor hij vijf jaar gevangen zat. Na de oorlog was hij vooral actief in ... Lees meer (Variante voor Harp, 1937 en Van den Ruiter die naar Hanswijk reed, 1938). In 1942 verscheen bij Steenlandt ook een heruitgave van Adolf Hitlers Mijn kamp in de vertaling van Steven Barends.

Sluiting en veroordeling

Hoewel DeVlag Acke onder druk zette om Steenlandt binnen de beweging onder te brengen, behield de uitgeverij gedurende haar hele bestaan haar zelfstandigheid. Plannen voor de omvorming tot een naamloze vennootschap in 1941 en nogmaals in 1944, waarbij de meerderheid van de aandelen naar de DeVlag zouden gegaan zijn, gingen niet door. Na de moord op Jan Acke door een verzetsman in 1943 werd de dagelijkse leiding van de uitgeverij overgenomen door Hendrik Wijckmans, geassisteerd door Agnes Servaege, de weduwe van Acke. Het aantal drukopdrachten en propagandapublicaties vanwege Duitse instanties daalde echter, waardoor de uitgeverij naar het einde van de bezetting in financiële problemen kwam. Tot een overname zou het niet meer komen.

Na de bevrijding werd uitgeverij Steenlandt opgedoekt en in 1947 werden Hendrik Wijckmans en Agnes Servaege veroordeeld wegens collaboratie. Naast een dwangsom van zes miljoen frank, moest Hendrik Wijckmans 20 jaar dwangarbeid verrichten. Agnes Servaege kreeg 2 jaar gevangenisstraf en moest één miljoen frank betalen.