Van de Poel, Albert

Jeugdjaren en studies

Albert van de Poel doorliep de middelbare school aan het aartsbisschoppelijk Sint-Jan Berchmanscollege in zijn geboortestad Diest. In 1917 ging hij rechten studeren aan de door Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit (zie Flamenpolitik Flamenpolitik
Met het begrip ‘Flamenpolitik’ wordt verwezen naar de politiek die de Duitse bezetter voerde ten aanzien van de Vlaamse beweging tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Sommige aute... Lees meer ; Activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer ). Over die tijd publiceerde hij in het Annuarium van de katholieke studenten in Nederland van 1921 een bijdrage met als titel Uit de Vlaamsche universiteitsdagen te Gent in de oorlogsjaren 1916-’18 (pp. 187-243). Na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer werd Van de Poel vervolgd wegens activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Na vrijlating week hij uit naar Nederland, waar hij in 1928 aan de Katholieke Universiteit Nijmegen promoveerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid op een proefschrift over Nationaliteit en Staat. Hij bepleitte daarin aan de hand van de wijsgerige staatsleer van de middeleeuwse filosoof Thomas van Aquino dat kleinere nationaliteiten, en in het bijzonder Vlaanderen en de Vlamingen, recht hebben op autonomie en zelfbestuur.

Journalist tijdens het interbellum

Van de Poel was een tijdlang hoofdredacteur van  het Overijsselsch Dagblad en bekleedde die functie vanaf 1929 bij het Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland in Breda. Zoals de meeste Groot-Nederlanders Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer ageerde hij fel tegen het Belgisch-Nederlands Verdrag van 1925, dat in 1927 door de Nederlandse Eerste Kamer verworpen werd. Van de Poel werkte ook mee aan het radicaal anti-Belgische weekblad Vlaanderen (1922-1933) Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer en andere Groot-Nederlands georiënteerde bladen. Hij was tevens een actief lid van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer (ANV).

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer kwam Van de Poel, evenals andere leidinggevende journalisten, in een delicate positie terecht. Het nationaalsocialistische bewind oefende sterke druk uit om de pers te beheersen en te dirigeren, terwijl de uitgevers al het mogelijke deden om hun bladen onder controle te houden. In juni 1940 nam hij – mede op vraag van de directie van het Neerlandia Neerlandia
Neerlandia, gesticht door Hippoliet Meert in 1896, werd in 1897 de spreekbuis van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Na verloop van tijd werd Neerlandia een zelfstandig kwartaalperiod... Lees meer -concern, dat eigenaar was van onder meer het Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland – zitting in de door de Duitse bezetter in het leven geroepen officiële Raad van Voorlichting. Hij propageerde – zolang dat enigszins kon, dus tot ergens in 1941 – het Dietse Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer ideaal in zijn blad en stond niet afwijzend tegenover de nationaalsocialistische Nieuwe Orde.

In januari 1941 werd Van de Poel door de Gestapo gevangengenomen als gevolg van een verzonnen aantijging in verband met spionage van een wraaklustige nazi-persfotograaf, die beweerde in Van de Poels aktentas een plattegrond van een vliegveld te hebben gezien. Hoewel deze bewering vals bleek, werd hij in augustus 1941 naar het concentratiekamp Neuengamme weggevoerd en tewerkgesteld in het Konzentrationslager (KZ)-- Aussenlager in Wittenberge. Eind november 1943 werd hij vrijgelaten.

Na 1945

Aan zijn verblijf in het KZ hield Van de Poel een fysieke invaliditeit over. Zijn boek Neuengamme (1945) was een vlammende aanklacht tegen de nazi-terreur. Dat belette niet dat hij rond 1947, nog niet lang na zijn verblijf in het concentratiekamp, op aanvraag van een Brabantia Nostra-aanhanger, bij hem thuis in Breda een tijdlang onderdak bood aan de in België wegens collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer ter dood veroordeelde Rob van Roosbroeck Van Roosbroeck, Rob
Robert van Roosbroeck (1898-1988) was een onderwijzer, publicist en historicus. Hij was betrokken bij het activisme en de collaboratie, onder andere als schepen van Antwerpen en lid van d... Lees meer .

Het door Van de Poel geleide dagblad verdween, maar hij bleef tot het eind van zijn leven werkzaam als journalist en publicist, onder andere – zoals tijdens het interbellum – in verband met maritieme aangelegenheden en in het bijzonder de havens van Antwerpen en Rotterdam. In de jaren 1950 verzorgde hij een rubriek in het tijdschrift van het Vlaams Economisch Verbond Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer (VEV), getiteld ‘Brief uit Nederland’. Hij engageerde zich ook in de culturele samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen.