Van den Brande, Luc

Federaal minister en minister-president van de Vlaamse regering

Luc van den Brande studeerde rechten, notariaat en kerkelijk recht aan de KU Leuven, was korte tijd juridisch medewerker bij het Algemeen Christelijk Vakverbond Algemeen Christelijk Vakverbond
Het Algemeen Christelijk Vakverbond (1912) is de overkoepelende organisatie van het christelijk syndicalisme in België. Lees meer (ACV) (gewest Brussel) en startte een advocatenpraktijk in Mechelen. Hij engageerde zich in de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP), waar hij aanvankelijk tot de werknemersvleugel ( ACW Algemeen Christelijk Werknemersverbond
Het Algemeen Christelijk Werkersverbond werd gesticht op 17 juli 1921 en in 1991 herdoopt als ACW Koepel van Christelijke Werknemers. In 2014 werd de organisatie omgevormd tot Beweging.ne... Lees meer ) behoorde. Geleidelijk nam hij meer afstand van de standenstructuur. In 1977 werd hij CVP-volksvertegenwoordiger voor Mechelen (tot 1991) en in de periode van het dubbelmandaat (tot 1980) zetelde hij ook in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer en daarna tot 1995 in de Vlaamse Raad Vlaamsche Kultuurraad
Lees meer .

In het begin van de jaren 1980 deed Van den Brande zich opmerken door zijn herhaald aandringen op de splitsing van de zogenaamde nationale economische sectoren (staal, steenkolen, scheepsbouw, glas en textiel). Dat die splitsing er kwam, was mede aan die campagne toe te schrijven. In 1984-1988 was Van den Brande nationaal ondervoorzitter van de partij. Van 1985 tot 1988 liep hij als CVP-fractieleider in de Kamer in de kijker door zijn verzet tegen de plaatsing van de kruisraketten in Florennes en door zijn uitgesproken Vlaamse standpunten in de kwestie rond de burgemeestersbenoeming van José Happart Happart, José
Lees meer . Van 1988 tot 1992 was hij minister van Tewerkstelling en Arbeid, waarbij de combinatie van gezin en arbeid zijn stokpaardje was. In 1991-1995 was hij senator en van 1999 tot 2009 gemeenschapssenator.

Van den Brande volgde op 21 januari 1992 Gaston Geens Geens, Gaston
Gaston Geens (1931-2002) was een econoom en CVP-politicus, die van 1981 tot 1992 voorzitter was van de Vlaamse Executieve. Geens gaf vanuit deze functie mee vorm aan het beleid in de nieu... Lees meer op aan het hoofd van de Vlaamse Executieve Vlaamse Executieve
Lees meer , een coalitie van christendemocraten en socialisten. Op 5 februari 1992 werd die uitgebreid met de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU), op 20 oktober werd Van den Brande minister-president van de (eerste) Vlaamse Regering Vlaamse Regering
De Vlaamse regering is de uitvoerende macht van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest, geïnstalleerd na de staatshervorming van 1980 en aanvankelijk aangeduid met de term 'executie... Lees meer . In mei 1995 werd Van den Brande lid van de eerste rechtstreeks verkozen Vlaamse Raad en meteen door de CVP-leiding belast met de regeringsvorming, een coalitieregering met de Socialistische Partij Socialistische partij
De socialistische partij werd in België in 1885 opgericht als de Belgische Werkliedenpartij (BWP), veranderde in 1945 haar naam in Belgische Socialistische Partij (BSP) en viel in 1978 u... Lees meer (SP), maar ditmaal zonder de Volksunie, een partij die Van den Brande als inconsequent en te licht bestempelde. Van den Brande kreeg ook de bevoegdheden buitenlands beleid, Europese aangelegenheden wetenschap en technologie. Na de verkiezingen van 13 juni 1999 werd hij als minister-president van de Vlaamse regering opgevolgd door de liberaal Patrick Dewael. Hijzelf bleef lid van het Vlaamse Parlement tot 2009.

Van den Brande profileerde zich scherp als minister-president en nam herhaaldelijk Vlaamsgezinde standpunten in, die door een aantal partijleiders als te verregaand bekritiseerd werden. Hij legde de klemtoon op de noodzaak van een verankering van Vlaams kapitaal in de financiële en economische sleutelsectoren. Hij sprak zich ook herhaaldelijk uit voor een voortzetting van de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer in confederale richting. Voor een uitspraak in die zin in La Libre Belgique (1993) werd hij door koning Boudewijn op het paleis ontboden en premier Jean-Luc Dehaene Dehaene, Jean-Luc
Lees meer werd erover in het parlement geïnterpelleerd. Volgens Van den Brande moesten de Vlaamse en Waalse gewesten bepalen welke bevoegdheden bij de minimale Belgische staatsstructuren moesten blijven, waarbij er zoveel mogelijk moesten worden overgeheveld naar de gewesten. Hij wenste een splitsing van de sociale zekerheid en de belastingen en meende dat dit proces met twee snelheden kon worden uitgevoerd, opdat Vlaanderen niet op Wallonië zou moeten wachten. Hij benadrukte dat zijn Vlaamsgezindheid niet was ingegeven door etnische, maar door zuiver pragmatisch-economische feiten. Het fundamenteel verschil tussen Vlaanderen en Wallonië lag volgens hem namelijk vooral op het economische Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer vlak. Hoewel hij in de Waalse publieke opinie en bij belgicisten vaak geïdentificeerd werd met het Vlaamse separatisme, zegde hij voorstander te zijn van een confederaal België, met een blijvende solidariteit met Wallonië.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 nam hij het in Mechelen op tegen de liberaal Bart Somers, maar greep naast de burgemeesterssjerp. Van januari 2010 tot januari 2022 was hij voorzitter van de raad van bestuur van de VRT (Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie). In die functie kreeg hij vanuit de oppositie de kritiek onvoldoende open te zijn over een erg kritisch rapport over het functioneren van de directie van de openbare omroep. De oppositie beweerde dat hij niet alle informatie over een dispuut tussen topmanagers van de VRT doorgespeeld had aan de raad van bestuur, zodat die niet juist had kunnen beslissen over de kwestie, en vroeg zijn ontslag. De beweringen konden niet hard gemaakt worden en Van den Brande bleef in functie.

In 2010 ontving hij de Orde van de Vlaamse Leeuw Orde van de Vlaamse Leeuw
De Orde van de Vlaamse Leeuw is een Vlaamse onderscheiding die wordt uitgereikt door de gelijknamige vereniging. Lees meer .

Promotor van Vlaanderen op de internationale kaart

Van den Brande besteedde veel aandacht aan het Vlaamse imago en de uitstraling van zijn regio in binnen- en buitenland. Hij organiseerde in Vlaanderen technologiebeurzen van Flanders Technology International, richtte Technopolis op – het Doe-Centrum voor Wetenschap en Technologie in Mechelen – en bleef tot 2022 voorzitter van beide organisaties. Hij lag aan de basis van Telenet en besliste tot oprichting van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), waaraan mettertijd 1200 onderzoekers van alle Vlaamse universiteiten verbonden waren.

Van den Brande ijverde ervoor om de banden met Nederland nauwer aan te halen. Samenwerkingsakkoorden op basis van gemeenschappelijk economische en culturele belangen, zoals de Waterverdragen, moesten België en Nederland een sterkere positie binnen Europa bezorgen. Vanuit diezelfde overtuiging was Van den Brande lid van de Raadgevende Interparlementaire Benelux Benelux
Het begrip Benelux verwijst naar de intergouvernementele samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg na de Tweede Wereldoorlog. Het concept kon op verschillende tijdstippen op bijz... Lees meer -raad (1999-2003), waarin hij voorzitter werd van de Christendemocratische fractie.

Van den Brande trachtte Vlaanderen op de internationale en met name de Europese kaart te zetten op politiek, cultureel en economisch vlak. Hij was een van de eersten om na de val van de Berlijnse Muur eind 1989 een nauwe samenwerking op te zetten met Polen en andere Centraal-Europese landen en promootte daarbij volop het Belgische sociaal overlegmodel. Samen met de sociale partners zette hij mee uitwisselings- en begeleidingsprogramma's op.

Als lid (1994-2020), jarenlang ondervoorzitter en voorzitter (1996-2000) van de Vergadering van de Regio's van Europa pleitte Van den Brande voor de vorming van een senaat van de Europese regio's. Hij was Belgisch delegatieleider van het Comité van de Regio’s van de Europese Unie (2002-2006), lid (2003-2009) van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa en er fractievoorzitter (2005-2009) van de EVP (Europese Volkspartij). Hij was in de Raad rapporteur voor Turkije en voor de Russische Federatie en ondernam zendingen naar deze landen, onder meer ook na het uitbreken van de oorlog tussen Rusland en Georgië in 2008. Hij werd in 2006 voorzitter van het pas gestichte Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (VLEVA). Dat heeft als doel Vlaanderen meer zichtbaar te maken in Europa en het belang van Europa voor Vlaanderen in de verf te zetten. Het wil een brugfunctie vervullen door de impact van het Europese beleid in Vlaanderen te verduidelijken en te verdedigen, standpunten van het Vlaamse middenveld en lokale overheden over Europese ontwikkelingen over te brengen en verenigingen en burgers te informeren over Europese financieringsmogelijkheden, events en jobs. Van 2011 tot 2014 was hij speciaal adviseur van de Europese Commissaris voor Regionaal beleid en schreef een rapport over de EU 2020-strategie en de rol van lokale besturen en regio's in het cohesiebeleid, waarbij hij het belang van een ‘meerlagig bestuur’ (multilevel governance) benadrukte. In 2015 werd hij speciaal adviseur van Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, waarbij hij trachtte na te gaan hoe de dialoog met de Europese burgers kon worden versterkt. Sedert 2018 is hij voorzitter van het European Center for Worker' questions / Europäisches Zentrum für Arbeitsnehmerfeagen (EZA) waarin zeventig sociale bewegingen en vakbonden uit een dertigtal landen seminaries organiseren over sociale vraagstukken.