Van Lennep, Jacob

Jacob van Lennep werd geboren in een gegoede Amsterdamse familie. Zijn vader, David Jacob van Lennep Van Lennep, David J.
David Jacob van Lennep (1774-1853) was een Nederlandse hoogleraar en dichter. Hij ijverde voor de vereniging van de Nederlanden. Hij was erelid van de Gentsche Maatschappij van Nederlands... Lees meer , was een befaamd hoogleraar in de klassieke talen en de geschiedenis en bekleedde ook politieke functies. Zoon Jacob ging op tienjarige leeftijd met hem mee naar België, dat toen in Franse handen was. Daarna bezocht hij het land nog geregeld. In 1819 begon hij aan de studie rechten in Amsterdam en daarna promoveerde hij in Leiden. In zijn Leidse studietijd raakte hij onder invloed van de ultraorthodoxe Willem Bilderdijk Bilderdijk, Willem
De Nederlandse dichter Willem Bilderdijk (1756-1831) genoot in de 19de eeuw een grote populariteit onder Vlaamse dichters als Jan Frans Willems, Prudens van Duyse en Maria Doolaeghe. Zijn... Lees meer , maar kort daarna nam hij afstand van diens streng protestantse denkbeelden. In 1828 werd hij benoemd tot adjunct-rijksadvocaat en een jaar later tot rijksadvocaat, wat hij zou blijven tot het eind van zijn leven.

Literaire faam

Zijn literaire faam begon met de publicatie van lange dichtverhalen in de trant van Walter Scott (zie Literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer ). Het eerste deel van deze Nederlandsche legenden in rijm gebracht verscheen in 1828. Een nationale bekendheid werd hij met zijn toneelstuk Het dorp aan de grenzen uit 1830. Dit speelde direct in op de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer . Van Lennep laat in een Nederlandse herberg op de Brabantse grens Belgische troepen aankomen. Door een slim dienstmeisje worden de Belgen op de vlucht gejaagd. De personages in het stuk zijn óf liederlijke Belgen die niet kunnen schrijven of lezen en alleen op persoonlijk gewin uit zijn, óf edele Noord-Nederlanders die zich principieel opstellen en slim gebruikmaken van de Belgische zwakheden. Het stuk werd in heel Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer talloze malen opgevoerd. Van Lennep had in deze jaren geen begrip voor de Belgische onafhankelijkheidseisen. Zijn afkeer van de rooms-katholieke godsdienst speelde daarin mee. In zijn romans en gedichten speelt die afkeer ook door: onbetrouwbare jezuïeten en machtsbeluste bisschoppen treden daarin op.

Vanaf 1833 publiceerde hij historische romans, die heel populair werden. Het meest bekend is De lotgevallen van Ferdinand Huyck (1840).

Toenadering via de taal

Van Lennep schreef vanaf 1845 geschiedenisboeken voor een groot publiek. Daarin toont hij zich ontvankelijker voor de Belgische afscheiding. Hij hekelt daarin het optreden van koning Willem I der Nederlanden, Willem I
Willem I (1772-1843) was koning der Nederlanden van 1815 tot 1840, en dus ook tussen 1815 en 1830 (de jure tot 1839) van het zuidelijke deel daarvan. Zijn beleid inzake de nationale taal ... Lees meer , die door hem verantwoordelijk werd gehouden voor de breuk.

Toen hij in contact kwam met Belgische literatoren die de eenheid van de taal benadrukten, veranderde zijn vroegere houding. Hij werd een voorstander van samenwerking en vanaf het tweede Nederlandse Congres Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer (1850) bezocht hij dat vrijwel jaarlijks. Bij de opening van het tweede congres voerde hij samen met een vriend een hilarische tweespraak op tussen een Noord- en een Zuid-Nederlander, waarin beider spraakgewoonten gehekeld werden. In de loop der jaren voerde hij bij de congressen geregeld het woord, onder andere over spelling, vertalingen, toneelbevordering en vrije import van boeken. Verhandelingen hield hij weinig. Bij de afsluiting van de congressen hield hij gewoonlijk wel de feestrede. Hij zetelde in de commissie over de uitspraak van de taal en werkte actief mee aan het groot Woordenboek der Nederlandsche Taal dat geïnitieerd was door het Taal- en Letterkundig Congres.

In 1854 werd hij uitgenodigd voor de viering van het 400-jarig bestaan van het Antwerpse St. Lukas-Gilde. Daar wees hij erop dat Vondel een Belgische afkomst had en hij droeg een gedicht voor over de eenheid van Noord- en Zuid-Nederland, waarvan het refrein een sjabloon werd dat door de aanwezigen toegejuicht en herhaald werd:

Oude veten

Zijn vergeten,

En gedempt de bron van twist.

Zij van tijden

Zoo vol lijden

Zelfs de erinring uitgewischt.

Vlaamse erkenning

Al in 1843 werd Van Lennep Briefwisselend Lid der Maetschappij van Vlaemsche Letteroefening te Gent. Ook was hij sinds 1852 Membre Correspondant de l’Académie Belge d’Histoire et de Philologie. In 1854 werd hij Eerelid van het St. Lukas-Gilde te Antwerpen. Van diverse Belgische rederijkerskamers en heemkundige verenigingen kreeg Van Lennep erelidmaatschappen aangeboden: van De Wijngaerd De Wijngaerd
Lees meer in Brussel, van het Vlaamsch Zang-, Tooneel- en Letterkundig Verbond De Klauwaerts De Klauwaerts
De Klauwaerts was een Brugse Vlaamsgezinde werkliedenvereniging (1864-1872). Ze streefde naar democratisering en verdediging van de Vlaamse eisen. Lees meer , van het Nederlandsch Kunstverbond en van De Vlaemsche Vrienden in Antwerpen en hij was buitenlid van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer in Leuven. Ook werd hij benoemd tot Ridder in de Leopoldsorde. Vlaamse letterkundigen zoals Jan van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer en Johanna Courtmans-Berchmans Berchmans, Johanna
Lees meer vroegen of ze werk aan hem mochten opdragen.

De roem die Van Lennep in Nederland had, straalde door in Vlaams België, maar of zijn werk daar ook veel gelezen werd is twijfelachtig. Vooral in zijn streven naar eenheid in taal is er aansluiting bij de Vlaamse beweging.