Vlaamsche Vereeniging voor Reserveofficieren

Organisatie
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Richard Boijen (1998)

De (Vlaamsche) Vereeniging voor Reserveofficieren, een initiatief van Tony Herbert, bestond van 1937 tot 1946 en probeerde de taalverhoudingen in het Belgische leger te wijzigen ten gunste van de Nederlandstalige militairen.

Afkorting
VVRO
Alternatieve naam
Vlaamse Vereniging voor Reserveofficieren
Oprichting
10 april 1938
Stopzetting
30 maart 1946
Leestijd: 4 minuten

De Vaamsche Vereeniging voor Reserveofficieren (VVRO) werd opgericht door de Vlaamsgezinde textielindustrieel Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
. Het initiatief kwam tot stand nadat Jef Rombouts Rombouts, Jef
Jef Rombouts (1893-1952) ijverde tijdens de Eerste Wereldoorlog als officier in het Belgische leger voor een verbetering van de situatie van de gewone Vlaamse soldaat. Hij lag mee aan de ... Lees meer
in december 1937 in De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
Vlaamse reserveofficieren had opgeroepen om zich te groeperen en op die manier te reageren tegen de eentalig Franse Union nationale des Officiers de Réserve (UNOR). Op 8 februari 1938 bracht Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
18 Nederlandstalige reserveofficieren samen voor een voorbereidende vergadering en werd er in verschillende Vlaamse kranten een oproep gepubliceerd om aan te sluiten. Op 10 april 1938, toen al 532 reserveofficieren waren toegetreden, werd de VVRO officieel opgericht in Brussel.

Werking

De organisatie gaf vanaf 11 juli 1938 het tijdschrift Weerkracht en Volk. Maandblad voor Nationale Opvoeding en Bevordering van de Weerbaarheidsidee uit, een titel die een echo kreeg in het boekje Staatszin – Weerbaarheid – Grootheidszin uit 1945 van Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
, waarin een aantal toespraken en teksten van hem werd gebundeld. Er werd in het blad veel aandacht besteed aan de voor Nederlandssprekenden in de late jaren 1930 nog altijd problematische taaltoestanden in het Belgische leger Leger
Lees meer
. Ook was het de bedoeling om Vlamingen aan te zetten om voor een militaire loopbaan te kiezen. De VVRO, die zich onwrikbaar trouw achter koning Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
en de door hem voorgestane neutraliteitspolitiek schaarde, telde aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog ongeveer 3.000 leden.

Spanningen met de Franstalige tegenhanger en de militaire overheid

Al snel kwam de VVRO in botsing met de Franstalige UNOR. Onder impuls van een aantal Vlaamse UNOR-leden werden onderhandelingen aangeknoopt met de VVRO, maar die leidden niet tot een overeenkomst. Herbert ondervond ook heel wat moeilijkheden toen hij de vereniging officieel wilde laten erkennen door de militaire overheid, wat nodig was om leden te kunnen werven in de kazernes. Die verbood echter elke vorm van actie rond de taalverhoudingen in het leger. Om de erkenning te bekomen, schrapte Herbert finaal het woord ‘Vlaamsche’ uit de naam van de vereniging. Hij stelde wel dat dit ‘offer (...) dat door vele kringen in Vlaanderen niet zal begrepen worden’ geenszins een ontkrachting van het Vlaams eisenpakket impliceerde, ‘waarop geen toegeving van onzentwege kon verwacht worden’.

De officiële erkenning van de VVRO kwam er uiteindelijk op 3 maart 1939. Niet iedereen binnen de VVRO was het evenwel eens met deze matigende, compromisgerichte en pragmatische aanpak, die bovendien meer de klemtoon leek te leggen op militaire, mentale en nationale weerbaarheid dan op de taalstrijd in het leger. Na verloop van tijd namen Rombouts en enkele anderen ontslag als VVRO-bestuurder, al bleven zij wel lid.

De Tweede Wereldoorlog en daarna

Tijdens de Tweede Wereldoorlog onderhield stichter-voorzitter Herbert het contact met enkele bestuursleden en waarschuwde hij voor collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
met de Duitse bezetter, net zoals hij dat deed in de clandestiene denkgroepen die hij animeerde en inspireerde. Hij hoopte met de door hem in dat kader gevormde katholieke jongeren impact te kunnen hebben op de naoorlogse politiek-maatschappelijke en sociaaleconomische (her)ordening. Mocht er bij de verhoopte en in september 1944 gerealiseerde bevrijding van België door de geallieerden een machtsvacuüm ontstaan, dan hoopte de rechts-autoritaire conservatief-katholieke royalist Herbert de VVRO te kunnen inzetten tegen een eventuele poging tot machts- of staatsgreep door het linkse verzet in het algemeen en het communistische in het bijzonder. Ondertussen werden de besprekingen met UNOR verdergezet.

Na de Tweede Wereldoorlog verloor de gedesillusioneerde en in zijn politieke ambities gefnuikte Herbert zijn belangstelling voor de VVRO, mede doordat een aantal (bestuurs)leden in de collaboratie waren gestapt. Hij focuste zich op de door hem opgerichte krant De Nieuwe Standaard De Nieuwe Standaard
Lees meer
(later De Nieuwe Gids De Nieuwe Gids
De Nieuwe Gids was een katholieke krant (voor de middengroepen), die verscheen van 1947 tot 1995. Lees meer
), zijn Kortrijkse textielbedrijf en zijn kunstverzameling. De VVRO kwam op 30 maart 1946 nog één keer samen, met onder de nieuwe raadsleden onder meer Jef van Bilsen Van Bilsen, Jef
Jef van Bilsen (1913-1996) speelde tijdens de jaren 1930 en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een leidende rol in het Verdinaso en stapte na de ontbinding van deze beweging in... Lees meer
en Louis Roppe Roppe, Louis
Louis Roppe (1914-1982) speelde als gouverneur van Limburg een sleutelrol in de sociaaleconomische en culturele ontplooiing van de provincie na de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
. De VVRO werd opgenomen in het Nationaal Verbond der Reserveofficieren (NAVRO), waarvan Herbert vanaf 1947 ondervoorzitter was.

Literatuur

– R. Boijen, In de rand van het vervlaamsingsproces in het leger. Tony Herbert en de 'Vlaamsche Vereeniging voor Reserve-Officieren' (V.V.R.O.), in: Belgisch Tijdschrift Militaire Geschiedenis, jg. 27, 1986, nrs. 1 en 2, pp. 51-73 en pp. 157-176.
– R. Boijen, De taalwetgeving in het Belgische leger (1830-1940), 1992.

Suggestie doorgeven

1975: Marcel Boey (pdf)

1998: Richard Boijen

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel