Rombouts, Jef

Persoon
Peter Verplancke (2023, aanvulling), Richard Boijen (1998)

Jef Rombouts (1893-1952) ijverde tijdens de Eerste Wereldoorlog als officier in het Belgische leger voor een verbetering van de situatie van de gewone Vlaamse soldaat. Hij lag mee aan de basis van de oprichting van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders en was daarnaast een spilfiguur in de vernederlandsing bij het Belgische leger.

Volledige voornaam
Jozef
Geboorte
Rumst, 21 juli 1893
Overlijden
Mortsel, 2 maart 1952
Leestijd: 3 minuten

Jef Rombouts studeerde aan het Klein Seminarie van Hoogstraten en aan de Leuvense universiteit, waar hij tot doctor in de Germaanse talen promoveerde. Rombouts werd leraar aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen en was van 1926 tot 1932 schepen van onderwijs te Mortsel.

Als officier was Rombouts tijdens de Eerste Wereldoorlog getuige van het lijden van de gewone Vlaamse frontsoldaat. De verbetering van de toestand van de Vlaamse soldaat werd de leidraad van zijn leven. Hij lag mee aan de basis van de oprichting van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS), was promotor van de IJzerbedevaarten IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
en een propagandist van de actie tegen het Frans-Belgisch Militair Akkoord. Daarnaast was hij de spilfiguur in de tussenoorlogse actie voor de vernederlandsing van het leger Leger
Lees meer
. Onder zijn impuls werd in november 1927, naar aanleiding van de parlementaire besprekingen van een nieuwe taalwet voor het leger, het vooroorlogse Het Vlaamsch Legercomiteit Vlaamsch Legercomiteit
Het Vlaamsch Legercomiteit (1909-1913) en de Vlaamsche Legercommissie (1927-1928) kwamen op voor de wettelijke vernederlandsing van het leger. Lees meer
onder de naam Vlaamsche Legercommissie opnieuw opgericht. Rombouts werd tevens hoofdredacteur van Het Legervraagstuk, het strijdblad van de commissie. In de door de regering ingestelde Gemengde Militaire Commissie verdedigde hij in februari 1928 de standpunten van zijn pressiegroep. In 1938 was hij medestichter van de Vlaamsche Vereeniging voor Reserveofficieren Vlaamsche Vereeniging voor Reserveofficieren
De (Vlaamsche) Vereeniging voor Reserveofficieren, een initiatief van Tony Herbert, bestond van 1937 tot 1946 en probeerde de taalverhoudingen in het Belgische leger te wijzigen ten gunst... Lees meer
(VVRO).
Rombouts' goed onderbouwde argumenten hadden invloed doordat hij een forum kreeg in De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
, waarin hij de bijdragen over het leger verzorgde. Ze vielen bij de overheid in slechte aarde. De ministerraad stelde in 1939 zelfs voor hem een dubbele blaam te geven: een door de minister van onderwijs (leraar) en een door de minister van landsverdediging (reserveofficier). Op 1 januari 1940 lag zijn ontslag als reserveluitenant klaar.

Als krijsgevangene in mei 1940 werd Rombouts vrij vlug met het merendeel van de Vlaamse reserveofficieren gerepatrieerd. Tijdens de bezetting bleef hij afzijdig van de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
, waarvan hij een beslist tegenstander was. Na de oorlog werd hij vanwege zijn loyale houding gepromoveerd tot reservekapitein. Ook kon hij snel de Vlaamse actie betreffende het leger hervatten. Hij roerde de grieventrommel op het Algemeen Vlaams Congres Algemeen Vlaams Congres (1949)
Het Algemeen Vlaams Congres werd georganiseerd in december 1949 op initiatief van de Vereniging van Vlaamse Studenten. Het Congres wilde Vlaamsgezinden met uiteenlopende overtuiging tot s... Lees meer
in 1949 en werd opnieuw medewerker voor legeraangelegenheden van De Standaard.

Rombouts bleef tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
. Maar hij nam uitdrukkelijk afstand van de houding van dit comité en hield zich weg van de collaboratie. Door zijn onbesproken staat van dienst speelde hij een belangrijke rol bij de opstart van het IJzerbedevaartcomité na de oorlog. Hij werd er aangesteld als ondervoorzitter en bleef dit tot aan zijn overlijden.

Werken

– Artikelen in De Standaard
– Dr. A. van de Perre, de ridderlijke Vlaming
, z.j.
– Het militair vraagstuk. Vertoog gehouden voor de vergadering van de gemengde legercommissie op 21 februari 1928
, 1928
– Simon Stevin: taalstrijd, taalzuiveraar
, 1933.
– August van Cauwelaert en zijn tijd
, 1951.
– A. Beck, De IJzerbedevaarten 1945-1965 een politieke massamanifestatie, Gent, RUG (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1996.

Literatuur

– R. Boijen, De Taalwetgeving in het Belgische Leger (1830-1940), 1992.

Suggestie doorgeven

1975: Guido Provoost (pdf)

1998: Richard Boijen

2023: Peter Verplancke

Inhoudstafel