Vlaamsche Wachtbrigade

‘Vlaamse Fabriekswacht’ was vanaf mei 1941 de algemene benaming voor de bewakingsdienst onder Christiaan Turcksin Turcksin, Christiaan
Christiaan Turcksin (1903-1987) was oprichter van de Vlaamse Fabriekswacht, een bewakingsdienst voor de Duitse Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer . De wachtformatie was eerder al actief. Als paramilitaire eenheid zorgde deze organisatie voor de bewaking van militaire terreinen in dienst van het Luftgaukommando Belgien und Nordfrankreich van de Duitse Luftwaffe die in het bezette België onafhankelijk was van het Militair Bestuur van België en Noord-Frankrijk.

Oprichting en werving

Deze militaire eenheid werd om een gelijkaardige reden opgericht als de Vlaamsche Wacht Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1941-1944) was een collaborerende Vlaamse militaire formatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze werd ingezet in België als hulptroep van het bezettingsleger. Lees meer : de Duitse bezetter wilde zo veel mogelijk taken van zijn troepen overlaten aan de autochtone bevolking. Op die manier konden Duitse manschappen vrijgemaakt worden voor de oorlog aan het Oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer . De verdere ontstaansgeschiedenis van beide formaties, alsook de rol die het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer daarin speelde, zijn echter verschillend.
In april 1941 stichtte Christiaan Turcksin de officieuze ‘Firma Turcksin’, die de arbeidsbemiddeling voor het Luftgaukommando regelde. Diezelfde maand maakte hij plannen voor de oprichting van een bewakingsdienst. Al snel werden de mannen ingezet op Duitse vliegvelden in Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Zij kregen een door Turcksin afgeroomd salaris van het Luftgaukommando. De eenheid ontstond dus los van het VNV, maar Turcksin rekruteerde als gewestleider wel voornamelijk VNV’ers, waardoor de Fabriekswacht ook verstrengeld raakte met de Dietsche Militie – Zwarte Brigade (DM-ZB) Dietsche Militie – Zwarte Brigade
De Dietsche Militie-Zwarte Brigade was de militie van de Eenheidsbeweging-VNV (1941-1943), in november 1943 herdoopt tot Dietsche Militie (1943-1944). Lees meer .
Turcksin beweerde na de oorlog dat hij een mondelinge overeenkomst had met zijn goede vriend Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer , waarbij Turcksin de toelating kreeg DM-ZB-militanten aan te werven bij de Fabriekswacht en hij als wederdienst verzekerde dat zijn bewakingsdienst nauw bij het VNV zou aanleunen. Door deze verstrengeling groeiden er echter spanningen en ook intern kende Turcksin tegenkanting. Zo vond er in februari 1942 een muiterij plaats van enkele officieren bij de wachteenheden in Noord-Frankrijk. Een van deze officieren was Victor Nobels, die samen met Turcksin aan de basis van de Fabriekswacht lag.

Groeiende verbondenheid met het VNV

Op 26 april 1942 ondertekende Turcksin een overeenkomst met het VNV, waardoor hij via de VNV-kanalen kon werven voor de Fabriekswacht. Rekruten dienden ook lid te zijn van het VNV en de DM-ZB. In ruil kon het VNV de Fabriekswacht integreren in zijn propaganda. Zo wekte het VNV vanaf dat moment onterecht de indruk dat het initiatief voor de Fabriekswacht vanuit de partij kwam. De overeenkomst betekende voor Turcksin het verlies van een aantal bevoegdheden. Jozef Podevijn Podevijn, Jef
Jozef Podevijn (1903-1942) was een Vlaams-nationalistische militieleider en commandant van de Fabriekswacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werd vermoord door Gewapende Partizanen in ... Lees meer werd commandant van de Fabriekswacht en stemde de eenheid volledig af op de DM-ZB. Toen Podevijn in oktober 1942 om het leven kwam bij een aanslag van het verzet, werd hij opgevolgd door Bert Meuris Meuris, Bert
Bert Meuris (1911-?) was leider van de geheime Militaire Organisatie (MO) van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en een belangrijke vertrouwenspersoon van leider Staf De Clercq. Lees meer . Staf de Clercq zag de Fabriekswacht als de kern van een toekomstig partijleger.
Op 15 januari 1943 werd de Fabriekswacht onder de naam Dietsche Militie-Wachtbrigade (DM-WB) een onderdeel van de VNV-militie. In het protocol tussen Turcksin en Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer stond dat de DM-WB onder het bevel van de VNV-leider viel. Bert Meuris kreeg de politieke en militaire leiding als commandant en was ondergeschikt aan Joris Vansteenland Vansteenland, Joris
Joris Vansteenland (1899-1972) was een Vlaams-nationaal politicus in het interbellum en vervulde tijdens de Tweede Wereldoorlog leidende functies in de militie van het Vlaamsch Nationaal ... Lees meer , die bij Elias aangedrongen had om de Fabriekswacht onderdeel van de VNV-militie te maken. Turcksin kreeg louter nog administratieve bevoegdheden. Toen Meuris in maart 1943 ziek werd, slaagde Turcksin erin om de politieke en militaire leiding verkrijgen.

Integratie in het Duitse leger

Met de steun van het Militair Bestuur en het Luftgaukommando kon Turcksin in mei 1943 de DM-WB omvormen tot de Vlaamsche Wachtbrigade. De leden werden niet meer beschouwd als louter burgers, maar als militairen. Zij stonden ter beschikking van de leider van het VNV, wanneer hun dienstverplichtingen dit toelieten. Turcksin werd als Brigadeführer bevoegd op alle terreinen. Hierdoor werd Vansteenland buitenspel gezet, die daartegen hevig protesteerde. Elias probeerde Turcksin meermaals uit zijn functie te ontzetten om de gemoederen te bedaren, maar de Luftgaukommando steunde Turcksin. Vervolgens werd ook het verplichte VNV-lidmaatschap voor leden van de Wachtbrigade afgeschaft. Na de transformatie naar Vlaamsche Wachtbrigade vond er een opvallende toename van uitdiensttredingen plaats.
De leden van de brigade legden op 2 juli 1944 de eed af op Adolf Hitler. Hierdoor werden ze als reguliere manschappen omgevormd tot Vlaamsche Flakbrigade of luchtafweer van het Duitse leger. In september vluchtten ze naar Duitsland en werden ze daar ingezet. In tegenstelling tot de Vlaamsche Wacht werd de Flakbrigade niet ingelijfd in de Waffen-SS, omdat Turcksin zich daar met de steun van de Luftgaukommando tegen verzette.