Vrouwenbeweging voor Amnestie

De Vrouwenbeweging voor Amnestie (VBA) werd opgericht op 9 oktober 1953 door Maria van Gastel Van Gastel, Marie
Maria van Gastel (1892-1980) was lerares, verpleegster en eerste voorzitter van het Hoogstudentinnenverbond. Ze sprak vaak op meetings en leverde tijdens de beide wereldoorlogen caritatie... Lees meer en An(na) Martens Martens, An
An(na) Martens (1894-1983) engageerde zich in tal van culturele activiteiten; tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze hoofdredactrice van het aan de DeVlag gelieerde tijdschrift Laagland.... Lees meer , en werd gesteund door onder meer Hendrik Tanrez Tanrez, Hendrik
Hendrik Tanrez (1894-1963) was tijdens WOI betrokken bij het activisme in Brussel. Daarna was hij actief in de Frontpartij, nog later in de collaboratie en in de Vlaamse Concentratie. ... Lees meer en Piet van Rossem (sr.) Van Rossem, Piet (sr.)
Lees meer . Tal van mannelijke collaborateurs Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer hadden hun burgerrechten verloren en konden bijgevolg moeilijk georganiseerde hulp op touw zetten. De meeste vrouwen konden zich vrijer bewegen en het was dan ook de vrouw van Piet van Rossem (jr.), Gerda Haighton, die de leiding over de VBA kreeg. De VBA gaf op onregelmatige tijdstippen het tijdschrift De Vlaamse Vrouw uit.

Van Gastel en Martens waren beiden actief geweest in het in 1920 opgerichte Damescomité voor Amnestie Damescomité voor Amnestie
Lees meer , dat na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer eerherstel voor gestrafte activisten had nagestreefd. In tegenstelling tot het Damescomité, dat van bij aanvang als drukkingsgroep optrad door manifestaties te organiseren en te proberen om op de (internationale) publieke opinie te wegen, focuste de VBA in eerste instantie op het aanbieden van materiële en morele steun aan diegenen die door de repressie Repressie
Lees meer gestraft waren. Toen de meeste financiële noden waren gelenigd, concentreerde de VBA zich meer en meer op de strijd voor amnestie Amnestie
Lees meer . Hierdoor begaf de organisatie zich op het terrein van de politiek, wat tot verdeeldheid leidde onder de leden. Haighton wilde de VBA buiten de politiek houden, maar haar opvolgster, mevrouw Van de Leest, zocht vanaf 1955-1956 aansluiting bij de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU). Rond 1958 ontstond naast de oorspronkelijke VBA ook een 'tweede', apolitieke VBA onder leiding van oud-voorzitster Haighton. De eerste VBA distantieerde zich van de op 5 april 1957 opgerichte Volksunie-Vrouwenafdelingen (VUVA), al waren verschillende vrouwen bij beide organisaties betrokken en waren deze op hetzelfde terrein actief. Rond 1958-1959 vielen zowel de activiteiten van de VBA als van de VUVA zo goed als stil en sloten de meeste vrouwen zich aan bij de VU.