Aula (1916-1918)

Publicatie
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Anne-Marie Van der Meersch (1998)

Aula was het studententijdschrift aan de tussen 1916 en 1918 vernederlandste Gentse universiteit.

Volledige titel
Aula : Tijdschrift voor studenten aan 's rijks hoogeschool te Gent
Periode
1916 -
15 juni 1918
Leestijd: 3 minuten

Het eerste nummer van Aula werd gepubliceerd op 1 januari 1917 en de aanhef van het editoriaal, getiteld ‘Ons Programma’, luidde als volgt: ‘De vernederlandsing der Gentsche Hogeschool is het keerpunt in de moderne geschiedenis van Vlaanderen. Het is de herinrichting van ’s lands intellectualiteit op de basis die de gesteldheid der geesten sinds lang vereiste. Vooral betekenend is deze herinrichting waar zij ter leiding strekt, bij de noodzakelijke gans nieuwe opbouw van de maatschappij’. Vanaf 28 februari 1917 fungeerde Aula als officieel orgaan van het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou Gentsch Studentencorps Hou ende Trou
Hou ende Trou – officieel het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou (GSC) – was de overkoepelende studentenvereniging aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit (19... Lees meer
(GSC).

Doelstelling en medewerkers

Het tijdschrift, dat het eerste jaar om de veertien dagen verscheen, stelde zich onder meer tot doel de verstandhouding tussen de studenten te bevorderen, verslag uit te brengen over de vergaderingen van het GSC en de aangesloten verenigingen en de studenten een kans te bieden om literaire, politiekmaatschappelijke of wetenschappelijke bijdragen te publiceren.

De hoofdredacteur van Aula was rechtenstudent Robert van Genechten Van Genechten, Bob
Robert van Genechten (1895-1945) was een advocaat, docent en publicist. Hij was actief in het Vlaamsgezinde studentenleven en trad toe tot het activisme. Hij week uit naar Utrecht en groe... Lees meer
, die daarnaast ook verantwoordelijk was voor de politieke teksten. De overige redactieleden vertegenwoordigden de verschillende faculteiten of stonden in voor specifieke rubrieken. Andere medewerkers waren de studenten Remi Bosselaers Bosselaers, Remi
Remi Bosselaers (1895-1985) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij het activisme. Daarna week hij uit naar Nederland. Lees meer
, Herman Bossier Bossier, Herman
De Vlaamsgezinde journalist en publicist Herman Bossier (1897-1970) was tijdens de eerste twee decennia na de Tweede Wereldoorlog een van de sterkhouders van de culturele redactie van de ... Lees meer
, Gaston Burssens Burssens, Gaston
Gaston Burssens (1896-1965) was een dichter en prozaïst. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte hij zowel politiek als artistiek deel uit van het activisme. Burssens was voorzitter en best... Lees meer
, Karel Chrispeels, Richard Declerck Declerck, Richard
Richard Declerck (1899-1986) was een Brugse advocaat die later gouverneur van Antwerpen werd en binnen de socialistische beweging een brede en Vlaams geïnspireerde culturele visie verspre... Lees meer
, Maurits de Meyer De Meyer, Maurits
Maurits de Meyer (1895-1970) was tijdens de Eerste Wereldoorlog student aan de vernederlandste Gentse universiteit. Daarna was hij directeur van de Standaard Boekhandel en medeorganisator... Lees meer
, Marcellijn Dewulf Dewulf, Marcellijn
Marcellijn Dewulf (1898-1980) behaalde tijdens de Eerste Wereldoorlog een kandidaatsdiploma wis- en natuurkunde aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit. In zijn... Lees meer
, Antoon Mermans Mermans, Antoon
Lees meer
, Wies Moens Moens, Wies
Lees meer
, Arthur Mulier Mulier, Arthur
Arthur Mulier (1892-1979) engageerde zich als student in het activisme. Na de oorlog was hij eerst actief in de katholieke partij en daarna in het bedrijfsleven, waar hij pleitte voor ee... Lees meer
, Huibrecht van Ael Van Ael, Huibrecht
Lierenaar Huibrecht van Ael (1895-1966) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij de activistische vereniging Jong-Vlaanderen. Nadien was hij actief in de Lierse gemeentepolitiek. ... Lees meer
, Fernand van Goethem Van Goethem, Fernand
Fernand van Goethem (1895-1974) was een Leuvense hoogleraar, die een belangrijke impuls heeft gegeven aan de beoefening van de sociale en politieke wetenschappen in het Nederlands in Vlaa... Lees meer
en Geo van Tichelen Van Tichelen, Geo
Lees meer
. De enige vrouw in het gezelschap was Marieke van den Bogaert, die instond voor wat de ‘dameskroniek’ werd genoemd. Ook de professoren Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
, Everhardus-Godée Molsbergen Godée-Molsbergen, Everhardus
De Nederlandse historicus Everhardus Godée-Molsbergen (1875-1940) was tijdens de Eerste Wereldoorlog hoogleraar aan de Von Bissing-universiteit in Gent en een tijdlang voorzitter van de p... Lees meer
, Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
, André Jolles en Johan Labberton Labberton, Johan
De Nederlandse ambtenaar en auteur Johan Labberton (1877-1955) koos tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het activisme. Lees meer
werkten mee, net als Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer
, hoewel die niet stond ingeschreven als student.

Inhoud

In de eerste jaargang werd in elk nummer achteraan publiciteit opgenomen voor de activistische sociale organisatie Volksopbeuring Volksopbeuring
Volksopbeuring (1916-1918) was tijdens WOI een activistische caritatieve organisatie voor behoeftigen en krijgsgevangen Vlamingen. Lees meer
en voor de activistische kranten De Eendracht De Eendracht
De Eendracht was een activistisch weekblad dat van september 1916 tot oktober 1918 werd uitgegeven door een redactie die banden had met het Katholieke Oud-Hoogstudentenverbond en de Bond ... Lees meer
, Gazet van Brussel Gazet van Brussel (1914-1918)
Gazet van Brussel (1914-1918) was een Duits-activistisch persorgaan, dat als eerste Nederlandstalig dagblad in het bezette land verscheen. Als spreekbuis van het Duitse gouvernement-gener... Lees meer
, Nieuwe Gazet van Gent, Ons Land Ons Land
Lees meer
en Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer
.

In het eerste nummer van de jaargang 1918 werd onder de titel ‘Bij het Eeuwfeest der Gentsche Hogeschool’ de balans opgemaakt van het eerste werkingsjaar en tegelijk hooggestemd vooruit geblikt: ‘In die dubbele geest van Vlaamse Trouw en Groot-Nederlandse kultuurbetrachting, vieren wij het Eeuwfeest van de Gentse Alma Mater. En in de lichtende dageraad voorspelt de jonge Hoop de glorietoekomst van de Vlaamsche Hogeschool’.

Door de verslagen over uiteenlopende activiteiten biedt Aula een goed beeld van de werking van de Vlaamsvoelende studentengroeperingen aan de vernederlandste Gentse universiteit. In overeenstemming met de expliciete intentie om ‘de goede verstandhouding met en de toenadering tot andere Nederlandse academies via briefwisseling’ te bevorderen, werd door de in Amsterdam studerende, uit Gent afkomstige Sypko Domela Nieuwenhuis Nyegaard Domela Nieuwenhuis Nyegaard, Sypko
Sypko Domela Nieuwenhuys Nyegaard (1894-1945) engageerde zich in het voetspoor van zijn vader tijdens de Eerste Wereldoorlog in het radicale activisme. Lees meer
vrij uitvoerig bericht over het Nederlandse universiteits- en studentenleven.

Aula, dat vanaf januari 1918 niet langer tweewekelijks maar maandelijks verscheen, hield op 15 juni van dat jaar op te bestaan.

Van bij de oprichting in 1933 en tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1940 gaf het Gentsch Studenten Corps, dat diverse facultaire studentenkringen overkoepelde, een blad uit waarvoor bewust dezelfde titel werd gekozen (zie Aula Aula (1933-1940)
Aula was het tijdschrift van het Gentsch Studenten Corps (GSC). Het verscheen vanaf het academiejaar 1933-1934 (eerste nummer 9 oktober 1933) en hield op te verschijnen met nummer 2 (janu... Lees meer
(1933-1940)).

Literatuur

– Gentsche Studenten-Almanak voor het Jaar 1918 (1918)
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1973: Jan Brans (pdf)

1998: Anne-Marie Van der Meersch (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel