Dietbrand

Publicatie
Pieter Van Hees (2023, ongewijzigd), Pieter Van Hees (1998, aanvulling)

Dietbrand (1932-1939) was een Groot-Nederlandsgezind tijdschrift gesticht door Wies Moens. Tot 1934 steunde het blad het Verdinaso. Na de Nieuwe Marsrichting stelde de redactie zich onafhankelijk op.

Volledige titel
Dietbrand : Maandschrift onder Leiding van Wies Moens
Periode
oktober 1932 -
december 1939
Leestijd: 2 minuten

Tijdschrift van het Dietsche Geslacht, werd in oktober 1932 op initiatief van Wies Moens Moens, Wies
Lees meer
opgericht en hield na december 1939 op te verschijnen.

Moens hield de leiding ervan in handen tot het tijdschrift ophield te verschijnen. Zolang hij het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
volgde, sloot Dietbrand nauw aan bij de beweging van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
. Nadat deze zijn Nieuwe Marsrichting had geproclameerd en Moens dientengevolge (augustus 1934) uit het Verdinaso trad, ging het tijdschrift zijn eigen weg: "Zoo laten wij dan onze samenhoorigheid belijden als kinderen van één gezin, en hart en handen heffen voor het behoud, voor de verheffing en de bekroning van het Nederlandsche wezen."

Van augustus 1934 af komen in Dietbrand artikelen voor die de Dinaso-standpunten bestrijden. Ook het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) wordt soms aangevallen wegens de dubbelzinnigheid, voortspruitend uit de aanwezigheid van elkaar tegensprekende tendensen, aldus in het laatste nummer van de vijfde jaargang.

De geest en de presentatie van Dietbrand zijn opvallend gelijklopend met die van het tijdschrift Gudrun Gudrun
Lees meer
. Beide zijn enigszins geestelijke erfgenamen van Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
en Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
. Ze doen een beroep op de gevoelens en aspiraties van de katholiek-gelovige, Diets- nationale jongeren en jeugdorganisaties. In januari 1936 zegt de redactie nadrukkelijk: "Dietbrand (d.i. volkszwaard) is het orgaan van de volks-Dietsche gedachte. Geen Hollandsche en ook geen Vlaamsche uitgave, maar een tijdschrift voor het heele Nederland."

Van de redactieraad maakten, behalve Moens, Edgar Boonen Boonen, Edgar
Edgar Boonen (1912-1993) speelde vooral een rol in de Vlaamse beweging van 1933 tot 1940 als ‘leider‘ van het AKVS, waarvan hij de autonomie wist te bewaren, om een Volksdietse koers te v... Lees meer
, dr. H. Bruch, H. Krekel, Bittereinden (Zuid-Afrika), Jérome Decroos Decroos, Jérôme
Jérome Decroos (1890-1956) was tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van Vlaanderen. Daarna werd hij lector in Münster. Hij werkte nog mee aan verschillende Vlaamse tijdschriften... Lees meer
, Ferdinand Vercnocke Vercnocke, Ferdinand
Ferdinand Vercnocke (1906-1989) was een West-Vlaamse dichter van romantisch nationalistische poëzie, die zich in de jaren 1930 met het fascistisch geïnspireerde VNV affilieerde en tijdens... Lees meer
, Willem Goedhuys Goedhuys, Willem
De Nederlander Willem Goedhuys (1899-1978) was radicaal Groot-Nederlands georiënteerd en speelde een belangrijke rol bij verschillende Vlaams-nationalistische en Groot-Nederlandse tijdsch... Lees meer
en Jan Broekman Broekman, Jan H.
De Groot-Nederlander Jan H. Broekman (1907-1983) was lid van onder meer het Dietsch Studentenverbond en De Dietsche Bond, en publiceerde in het culturele Verdinaso-orgaan Dietbrand. Van ... Lees meer
deel uit. Behalve politieke artikelen (Moens, V. de Landtsheere, Jef de Langhe De Langhe, Jef
Lees meer
, Firmin Parasie Parasie, Firmin
Journalist Firmin Parasie (1897-1976) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme en tijdens de Tweede in de collaboratie. Lees meer
) bevatte Dietbrand ook literaire bijdragen, gedichten (P. Vlemmincx, J. Wicherink, T. van Tricht, D. Malherbe uit Zuid-Afrika, P. Haimon, S.J. van der Molen, A. Heyting, G. Kettmann jr., L. van Thillo), bijdragen over algemene cultuur (Anne de Vries, Marc Eemans), over geschiedenis (H. Bruch, Jan Wilms, P.W. Havelaar, H. Krekel, M. van de Velde) en anderen. Ook Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
en Verschaeve werkten enkele keren mee.

De gehele toon was in hoofdzaak Groot-Nederlands Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
. Het tijdschrift waarschuwde heftig tegen het Franse imperialisme. De solidaristische opvattingen van de redactie gaven onvermijdelijk aanleiding tot pro-Duitse en pro-Italiaanse sympathieën. In het tijdschrift klonken vrij regelmatig antisemitische geluiden ( antisemitisme Antisemitisme
Lees meer
) en nogal wat medewerkers uit Noord en Zuid kozen uiteindelijk voor het nationaal-socialisme en collaboreerden in de jaren 1940-1945 ( collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
).

Literatuur

– I. Schöffer, Het nationaal-socialistisch beeld van de geschiedenis der Nederlanden. Een historische en bibliografische studie, 1978.
– W. Moens, Memoires, met een historische en literaire inleiding door Olaf Moens en Yves t'Sjoen, 1996.

Suggestie doorgeven

1973: Marcel Boey (pdf)

1998: Pieter Van Hees (pdf)

2023: Pieter Van Hees

Inhoudstafel