Algemeen Secretariaat voor Katholieke Boekerijen

Organisatie
Redactie (2023, tekstredactie), Ludo Simons (1998)

Het Algemeen Secretariaat voor Katholieke Boekerijen (ASKB) werd in 1922 op verzoek van kardinaal Désiré Mercier opgericht door de Antwerpse priester Joris Baers. De organisatie zou de katholieke openbare bibliotheken centraliseren, bijstaan en voorlichten.

Afkorting
ASKB
Alternatieve naam
Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening (KCLB) [1970-]
Oprichting
1922
Leestijd: 3 minuten

Kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
gaf op 26 april 1922 de opdracht aan de Antwerpse priester Joris Baers Baers, Joris
Joris Baers (1888-1975) was door kardinaal Desiré Mercier belast met de uitbouw van het katholieke bibliotheekwezen in Vlaanderen. Hij was de stichter van het Algemeen Secretariaat voor K... Lees meer
tot de oprichting van een organisatie die de katholieke openbare bibliotheken Openbare bibliotheken
Openbare bibliotheken kennen een lange geschiedenis, die in de Zuidelijke Nederlanden teruggaat tot de 17de eeuw. Ze spelen een rol in de (stedelijke) leescultuur door op een laagdrempeli... Lees meer
zou centraliseren, bijstaan en voorlichten. Op het Pinkstercongres (24, 25, 26 juni) van de Katholieke Vlaamsche Landsbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
in Gent werd daarop besloten tot de oprichting van een overkoepelend Algemeen Verbond van Katholieke Boekerijen. Op 27 november nodigde een circulaire van Joris Helleputte Helleputte, Joris
Joris Helleputte (1852-1925) heeft bijna een halve eeuw lang gewogen op de Belgische samenleving: als neogotisch architect, als gangmaker van sociale organisaties, inzonderheid de Belgisc... Lees meer
(namens de Belgische Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer
), Ferdinand Maertens Maertens, Ferdinand
Ingenieur Ferdinand Maertens (1873-1957) speelde een prominente rol in het Davidsfonds. In 1947 hielp hij De Nieuwe Standaard uitgeven. Lees meer
(namens het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
) en Baers de katholieke bibliothecarissen uit tot de stichting van een Algemeen Secretariaat voor Katholieke Boekerijen (ASKB); op 8 december werd Baers met de leiding belast. Op 12 februari 1923 noteerde het ASKB op zijn eerste congres te Antwerpen 412 toetredingen. Op 25 april 1923 werd besloten een algemeen Nederlands bibliografisch tijdschrift (Boekengids) uit te geven. Op 10 mei 1929 nam het ASKB het statuut van een vereniging zonder winstoogmerk aan (Staatsblad, 8 juni 1929); Baers was voorzitter, Ernest van der Hallen Van der Hallen, Ernest
Ernest van der Hallen (1898-1948) was een romantische katholiek-Vlaamse auteur, redacteur van Boekengids en Lectuurrepertorium, later bibliotheekinspecteur. Hij was een mentor van de jeug... Lees meer
secretaris. In 1955 werd Baers opgevolgd door dr. Victor Geerts, die in 1958 plaatsmaakte voor Xaveer de Win. Deze nam in 1970 ontslag. Het ASKB veranderde zijn naam in Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening (KCLB); hoofdredacteur van de sector Lectuurinformatie werd Paul Hardy, die sinds 1944 redactiesecretaris van Boekengids was; hoofd van de dienst Bibliotheekvoorziening werd Paul Waterschoot. In 1975 volgde Waterschoot Hardy op als hoofdredacteur; in 1988 werd hijzelf opgevolgd door Marita de Sterck. In de jaren 1992 tot en met 1994 berustte de leiding van het blad bij de redactiesecretaris, Luc Lannoy.

Het ASKB zette sinds 1922 een modelbibliotheek op (Sint-Michiel, Amerikalei, Antwerpen), richtte in 1946 een Vrije Middelbare Bibliotheekschool op, maar oefende in de eerste plaats tochvooral invloed uit door zijn tijdschrift Boekengids (1923-1994) en het daaruit voortgekomen Lectuur-Repertorium (eerste uitgave 1932-1936; supplement 1939-1946; tweede uitgave 1952-1954; supplement 1968-1970; tweede supplement, 1980-1981). Gaandeweg evolueerde het tijdschrift, en parallel daarmee het Lectuur-Repertorium, van een streng toeziende bewaker van de goede zeden, die tegenover de geestelijke emancipatie van Vlaanderen een uiterst rigide standpunt innam, naar een open en ruimdenkend vakorgaan, dat afkeuring en verwerping verving door voorlichting en begeleiding. Het beslissende keerpunt lag in het midden van de jaren 1950, toen Hardy (1908-1977) na het vertrek van Baers de redactionele lijn van het blad ging bepalen. In 1995 werd Boekengids versmolten met zijn vroegere 'antipode' Lektuurgids (1954-1994), een uitgave van het socialistische Nationaal Bibliotheekfonds, tot het nieuwe pluralistische recensietijdschrift Leesidee, een uitgave van het in 1994 opgerichte Vlaams Bibliografisch Informatiecentrum (VLABIN). Het tijdschrift Leesidee hield in 2003 op te bestaan.

Literatuur

Antwerpen 1860-1960, 1960;
– P. Hardy, Bij het afscheid van Z.E.H. Joris Baers, in: Boekengids, september-oktober 1955.
– L. Simons, Cultuur en verdraagzaamheid, 1976.
Leesidee, 1994-2003.

Suggestie doorgeven

1973: Ludo Simons (pdf)

1998: Ludo Simons (pdf)

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel