De Roover, Peter

Persoon
Dave Sinardet (2023, herwerking), Peter Renard (1998)

Peter de Roover (1962) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Sinds 2016 is hij fractieleider in de Kamer.

Geboorte
Turnhout, 20 mei 1962
Leestijd: 11 minuten

Peter de Roover kreeg het Vlaams-nationalistische politieke engagement van thuis uit mee. Zijn vader was van 1964 tot 1982 gemeenteraadslid in Berchem, aan de vooravond van de fusie met Antwerpen. Tot het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
was hij dat voor de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
(VU) en vervolgens zetelde hij als onafhankelijke. Ook Peter de Roover werd, ondanks het Egmontpact, lid van de VU. Hij bekleedde verschillende lokale bestuursfuncties en was voorzitter van de Volksuniejongeren Volksuniejongeren
Lees meer
van Groot-Antwerpen.

Net voor de parlementsverkiezingen van december 1987 namen hij en zijn latere medestander bij de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB), Jan Jambon Jambon, Jan
Jan Jambon (1960), informaticus, brak in 1988 met de VU en werd een prominente figuur in de Vlaamse Volksbeweging. Hij pleitte voor een onafhankelijk Vlaanderen in de EU. In 2006 trad hi... Lees meer
, ontslag uit de partij. Ze waren misnoegd over de verruimingsoperatie bij de VU en verweten voorzitter Jaak Gabriëls Gabriëls, Jaak
Jaak Gabriëls (1943-2024) werd in 1965 actief in de Volksunie (VU). Hij werd burgemeester in Bree, volksvertegenwoordiger en in 1986 partijvoorzitter van de VU. Hij trachtte de partij inh... Lees meer
en Antwerps boegbeeld Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer
dat ze de links-liberale Herman Lauwers Lauwers, Herman
Herman Lauwers (1953) was een politicus die voor de Volksunie (en later voor Spirit) verkozen werd tot Vlaams volksvertegenwoordiger. Daarna vervulde hij nog diverse functies, waaronder h... Lees meer
(gewezen verbondscommissaris van het Vlaams Verbond van Katholieke Scouts Vlaams Verbond van Katholieke Scouts
Het Vlaams Verbond van Katholiek Scouts (1910) heet vandaag Scouts en Gidsen Vlaanderen. Het is de Vlaamse versie van de in 1907 door Baden Powell begonnen jeugdbeweging gericht op de zel... Lees meer
) een verkiesbare plaats hadden aangeboden. Daarnaast was er ook onvrede over de aanslepende derde fase van de staatshervorming. Het was het voorlopige einde van De Roovers activiteiten in de partijpolitiek, maar hij zou zijn engagement de volgende decennia voortzetten in de Vlaamse beweging.

Voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging

Tijdens zijn studies toegepaste economische wetenschappen aan de UFSIA (1980- 1984) was De Roover al actief geweest in Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
Antwerpen, onder meer als hoofdredacteur van Tegenstroom. Vrienden uit het KVHV vroegen hem om een Antwerpse afdeling van de VVB op te richten. De Roover werd voorzitter en lid van het hoofdbestuur dat na de dood van Paul Daels Daels, Paul
Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse... Lees meer
door Jaak van Waeg Van Waeg, Jaak
Lees meer
werd geleid. In 1988 werd De Roover voorzitter van het politiek bureau van de VVB. De organisatie was toen niet heel slagkrachtig, het waren vooral de jongeren binnen de VVB die zich kantten tegen de derde staatshervorming van 1988. Het politiek bureau maakte nog een studie over de volgens de VVB onrechtvaardige regeling van de onderwijsfinanciering, maar de Vlaamse beweging was verdeeld en reageerde amper op de nieuwe fases in de staatshervorming.

In 1989 werd De Roover algemeen voorzitter van de VVB, wat hij zou blijven tot 1998. Van Waeg was geen kandidaat meer en Jambon vreesde te weinig tijd te hebben, maar werd wel penningmeester en vervolgens politiek secretaris. De Roover haalde het eenvoudig van de enige tegenkandidaat, Steven Borginon. In 1992 en 1995 werd hij herkozen en was er geen tegenkandidaat.

Onder het voorzitterschap van De Roover, die nauw samenwerkte met Jambon, koos de VVB resoluut voor een onafhankelijke Vlaamse staat. Het werd het speerpunt van het congres van 21 april 1991, ‘Onze toekomst in Europa: Vlaanderen onafhankelijk’, alsook van een grote meeting in Gent in november 1993. In 1994 publiceerden Jambon en De Roover samen het boek Vlaanderen staat in Europa, waarin ze onder meer betogen dat de separatistische piste een realistische en haalbare kaart is die afhangt van politieke wil: ‘Vlaamse onafhankelijkheid is louter een zaak van willen. (…) De bal ligt in ons eigen kamp.’

De VVB kreeg ook meer aandacht voor het Europese integratieproces. Ze stelde zich kritisch op tegen het verdrag van Maastricht (1991) en kantte zich tegen het stemrecht voor inwoners van Europese lidstaten bij gemeenteraadsverkiezingen. Het verzet tegen Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
als hoofdstad van de Europese Unie Europa
Lees meer
was ook gekoppeld aan een ander belangrijk aandachtspunt: Vlaams-Brabant, wat onder meer tot uiting kwam via intensieve samenwerking met het Taal Aktie Kommittee Taal Aktie Komitee
Het Taalaktiekomitee (TAK) (1972) is een partijpolitiek-onafhankelijke Vlaams-nationalistische actiegroep met – zeker tot in de jaren 1990 – als handelsmerk ludieke stunts en verrassende ... Lees meer
. Ook tegen de verengelsing van het Vlaamse hoger onderwijs Hoger onderwijs
De evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs werd gekenmerkt door een moeizame vernederlandsingspolitiek, gaande van het vroegste verschijnen van Nederlandstalig onderwijs tot de integrale... Lees meer
werd gereageerd. In zijn eerste toespraak legde De Roover de nadruk op Vlaamse onafhankelijkheid, de Europese dimensie en op een meer radicale opstelling van de Vlaamse beweging.

De VVB leefde terug op en radicaliseerde, en zo ook de Vlaamse beweging als geheel. Tussen 1989 en 1996 verdubbelde het ledental van de organisatie (van 2.000 naar 4.000) en traden er meer jongeren toe. Tot massale mobilisatie bleek de VVB echter niet meer in staat. De kleine kern rond De Roover beïnvloedde wel de radicale vleugel van de Vlaamse beweging, onder meer met vrije tribunes, brochures en boeken en met hun standpunten in het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer
. De VVB stond mee aan de basis van initiatieven als Stop Euro-Brussel, het Aktiekomitee Vlaanderen '90 Aktiekomitee Vlaanderen '90
Het Aktiekomitee Vlaanderen ’90 ontstond in 1989. Het wilde met petities, informatie en betogingen druk uitoefenen op de federale regering om een verregaande staatshervorming uit te werke... Lees meer
, het Halle-Vilvoordecomité en het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid Aktiekomitee - Vlaamse Sociale Zekerheid
De groeiende interesse in de Vlaamse beweging voor de problematiek van de sociale zekerheid leidde in 1995 tot de oprichting van de Werkgroep Vlaamse Sociale Zekerheid. Die ijvert voor de... Lees meer
. De organisatie probeerde via de oprichting van een Ijzerbedevaardersforum IJzerbedevaardersforum
Het IJzerbedevaartsforum was een afscheuring van het meer gematigde IJzerbedevaartcomité en werd officieel opgericht op 13 mei 1995. Het was een uiting van de tweespalt tussen de traditi... Lees meer
ook meer grip te krijgen op het IJzerbedevaartscomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
om het comité zo terug naar een separatistisch standpunt te brengen. Dat lukte niet, maar de operatie veroorzaakte wel spanningen binnen de VVB.

Omwille van de gemeenschappelijke eis voor Vlaamse onafhankelijkheid en omdat de VVB het cordon sanitaire rond het Vlaams Blok (VB) Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
niet onderschreef, werd de VVB vaak met de radicaal-rechtse partij geïdentificeerd. Volgens De Roover koos de VVB echter voor het zogenaamde ‘realistisch radicalisme’, verdedigde ze een Vlaams programma zonder verdere ideologische keuzes en praatte ze met iedereen, ook met het VB. Na verloop van jaren sloten zich ook progressievere radicale flamingant bij de VVB aan, vooral in Brussel. De Roover zelf zei in de eerste plaats inspiratie te vinden bij Max Lamberty Lamberty, Max
Max Lamberty (1893-1975) was een politiek en sociaal filosoof, die theoretisch werk over de grondslagen van de Vlaamse beweging leverde. Lees meer
.

Opiniemaker

Na zijn voorzitterschap was De Roover voornamelijk actief bij het tijdschrift Doorbraak Doorbraak
Doorbraak was vanaf 1962 het tijdschrift van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Aan het begin van de 21ste eeuw werd parallel een digitale output gelanceerd. In 2013-2014 koos de website Doo... Lees meer
. Vanaf 1999 schreef hij in het magazine de vaste column ‘Vrijspraak’. In de periode van het verzet tegen het Lambermontakkoord Lambermontakkoord
Na de verkiezingen van 1999, vormden socialisten, liberalen, groenen en VU&ID een coalitie onder leiding van premier Verhofstadt. Op 16 oktober 2000 kwam het Lambermontakkoord tot st... Lees meer
was hij ook even voorzitter van het Overlegcentrum voor Vlaamse Verenigingen. In 2002 werd hij hoofdredacteur van Punt, een maandblad met een rechts-conservatieve en Vlaams-nationalistische inslag dat er na negen nummers wegens gebrek aan succes al mee ophield. Van oktober 2007 tot februari 2013 werd Peter de Roover opnieuw politiek secretaris van de VVB, maar zijn invloed was lang niet meer zo groot als in het verleden. Vervolgens werd hij chef-politiek van Doorbraak.be. Professioneel was De Roover actief als leerkracht in het technisch secundair onderwijs, eerst in Sint-Aloysius en vervolgens in Sint-Eligius. In die hoedanigheid was hij ook actief in het onderwijsdebat.

Intussen had De Roover zich ontpopt tot een opiniemaker met een polemische stijl, vooral over communautaire onderwerpen, waarin hij een radicaal Vlaams-nationalisme bleef belijden. Zo schreef hij vaak vrije tribunes voor verschillende mainstreamkranten en tijdschriften. In 2008 kreeg hij ook even een vaste column in De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
met de titel ‘Erop en d’erover’. Ook in actualiteitsprogramma’s op de VRT dook hij geregeld op. Steeds meer was dat als kenner van de N-VA Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer
. Vaak stelde hij zich op als Vlaams-nationalistische waakhond voor deze partij. Zo reageerde hij eind augustus 2013 nog zeer kritisch op de zogenaamde ‘bocht van Bracke’, die de economische dimensie boven het communautaire aspect plaatste en inhield dat de partij ook zonder verdere stappen naar Vlaamse autonomie tot een federale regering zou kunnen toetreden. Dit dreigde volgens De Roover ‘het wezen van de N-VA uit te hollen’. Hij stelde zich onder meer de vraag: ‘Hoe overtuigt N-VA Vlaamsgezinden die het met Brackes analyse niet eens zijn om hun heil niet elders in de oppositie te gaan zoeken?’

Politicus voor de N-VA

Het antwoord daarop leek hij enkele maanden later zelf te geven, toen begin 2014 bekend werd dat hij was ingegaan op het voorstel van Bart de Wever De Wever, Bart
Bart de Wever (1970) is een Vlaams-nationalistisch politicus. Hij is sinds 2004 voorzitter van de N-VA, die onder zijn voorzitterschap de grootste partij van België werd. Sinds 2013 is hi... Lees meer
om de derde plaats op de Kamerlijst van de N-VA in de kieskring Antwerpen in te vullen. Nadat hij al vaker opnieuw benaderd was door politieke partijen, zette hij na meer dan 25 jaar terug de stap naar de partijpolitiek. Hij was erop voorbereid dat dit enige flexibiliteit van hem zou vergen, zoals bleek uit zijn afscheidsstuk op Doorbraak: ‘Vanaf vandaag ben ik niet alleen niet neutraal – dat was al zo – maar ook niet meer onafhankelijk. Ik opereer nu in een groep, in een partij. Dat vraagt een offer, laten we daar eerlijk in zijn.’

De Roover werd verkozen met 16.717 voorkeurstemmen, de vierde beste score op de Antwerpse N-VA-Kamerlijst. Het was even onduidelijk welke functie hij binnen de partij zou gaan vervullen. Hij zou graag Vlaams minister van onderwijs zijn geworden, maar N-VA haalde die bevoegdheid niet binnen. Bovendien telde de regering- Bourgeois Bourgeois, Geert
Geert Bourgeois (1951) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Hij was van 2014 tot 2019 minister-president van Vlaanderen. Lees meer
met Liesbeth Homans Homans, Liesbeth
Historica Liesbeth Homans (1973) is sinds de oprichting van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) actief in deze partij, waarvan zij een van de vrouwelijke boegbeelden is. Zij was onder meer... Lees meer
en Philippe Muyters al twee Antwerpse ministers. Hij bleef afwezig op het Vlaamse toetredingscongres van zijn partij. In januari 2015 werd De Roover penningmeester van de N-VA en op die manier ook lid van het dagelijks bestuur.

Bij de vorming van de regering-Michel, waarin zijn vroegere kompaan Jambon vicepremier werd, was De Roover al getipt als fractieleider in de Kamer, maar pas in januari 2016 schoof De Wever hem voor die rol naar voren, nadat Hendrik Vuye Vuye, Hendrik
Hendrik Vuye (1962) is hoogleraar staatsrecht en publicist. Hij was politicus voor de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA). Samen met Veerle Wouters brak hij met de partij en richtte hij de nie... Lees meer
was verplaatst naar ‘Objectief-V’, een communautaire denktank binnen de partij. Onder meer omdat de fractie geplaagd werd door onderlinge rivaliteiten werd De Roover in zijn taak bijgestaan door een ruimer bureau. Van partij-ongebonden Vlaams-nationalistische waakhond naar fractieleider van de grootste meerderheidspartij in een Belgische regering zonder communautair akkoord: het leek geen evidente stap. Toch schikte De Roover zich inhoudelijk naar de realpolitik en liep hij nauwelijks tot niet uit de pas, in tegenstelling tot wat sommige van zijn vroegere medestanders uit de VVB hadden verwacht of gehoopt.

Over communautaire kwesties kon De Roover zich in zijn nieuwe rol nog nauwelijks uitspreken, maar in andere debatten liet hij zich soms wel opmerken met radicale standpunten. Zo pleitte hij in de nasleep van de terroristische aanslagen rond Brussel in 2016 voor een verregaande beperking van de vrijheid van meningsuiting, met name van radicale moslims, zelfs wanneer niet werd aangezet tot haat of geweld. In een controversiële parallel met de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
stelde hij dat België in een oorlogssituatie zat en dat je in zo’n situatie ook altijd de bondgenoten van de vijand die zich in het binnenland bevinden moet bestrijden: ‘Collaborateurs met vijanden die onze vrijheid en veiligheid met geweld belagen, moeten worden bestreden, ook als ze zich beperken tot woorden.’ Hoewel zijn voorstel niet werd gedeeld door de coalitiepartners en ook enige kritiek in eigen rangen opwekte, lanceerde De Roover het begin 2017 opnieuw.

Intussen ging de regering Michel steeds meer gebukt onder interne spanningen, zeker in aanloop naar de lokale verkiezingen. Vanuit de achterban en sympathisanten van N-VA borrelde steeds meer ontgoocheling en onvrede op over het palmares van de partij, niet eens zozeer vanwege de communautaire stilstand, maar vanwege het gebrek aan socio-economische hervormingen. In de zomer van 2018 verraste De Roover door deze kritiek deels te aanvaarden en zelfs te delen: ‘In heel veel van de bedenkingen die we nu opgesomd zien, hebben de criticasters gewoon gelijk en ze klonken ook intern al meermaals.’ Hoewel hij ook nuanceerde, was dat een opmerkelijke strategische evolutie, want voordien werd die kritiek door de partij altijd weerlegd.

Tijdens de regeringscrisis rond het VN-migratiepact in 2018 werd De Roover het meest zichtbaar voor de brede publieke opinie als gevolg van talloze media-optredens waarin hij in de vuurlinie stond om het evoluerende N-VA-standpunt te verdedigen.

In 2019 duwde De Roover de Antwerpse Kamerlijst voor de N-VA en werd hij herverkozen met 26.609 voorkeurstemmen, de derde beste score op de lijst. In 2018 was hij ook als lijstduwer verkozen tot gemeenteraadslid in Mortsel, een functie die hij in 2020 naast zich neerlegde wegens tijdsgebrek. Al sinds 2014 werd De Roover getipt als partijvoorzitter na Bart de Wever. Maar ook in 2020 werd De Wevers mandaat opnieuw verlengd. De Roover bleef fractieleider in de Kamer. Tijdens de Vlaamse regeringsvorming verdedigde hij de optie om een coalitie te vormen met Vlaams Belang Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
.

Na het uitbreken van de coronacrisis kreeg de minderheidsregering-Wilmès II volmachten van tien partijen, waaronder N-VA, om de crisis aan te pakken. Er werd een ‘superkern’ opgericht met de vicepremiers van de regering en de partijvoorzitters. Om zijn terughoudendheid over deze formule in de verf te zetten, ging Bart de Wever niet op de uitnodiging in, maar stuurde hij zijn fractieleider. De Roover schoof de volgende maanden mee aan, maar keurde tegen het einde van het bestaan van de superkern in juni de laatste steunmaatregelen niet meer goed, deels als protest tegen het uitgeven van te veel overheidsmiddelen maar ook omdat de superkern een nieuwe regering minder dringend maakte. In deze periode profileerde hij zich sterk als criticus van de coronamaatregelen en als tegenstander van de pandemiewet, die te veel macht bij de regering zou leggen en het parlement ondergeschikt maakte.

Bij de vorming van de regering-De Croo bleef De Roover fractieleider, maar nu van de grootste oppositiepartij in het halfrond. Toen de regering in 2021 een strengere aanpak van haatspraak voorstond, mengde De Roover zich opnieuw in het debat over vrije meningsuiting. In tegenstelling tot vijf jaar eerder wilde De Roover haatspraak nu wél enkel vervolgen als het aanzetten tot geweld, en niet gewoon tot haat, want anders dreigde dit te leiden tot een “gedachtencontrole”. Dit leverde hem de kritiek op inconsequent en hypocriet te zijn. Later zou De Roover een wetsvoorstel indienen om aanzetten tot haat zelfs uit het strafrecht te halen.

In november 2021 maakten De Roover en Els van Doesburg, schepen voor N-VA in Antwerpen, bekend dat ze zich verloofd hadden. Wanneer van Doesburg eind 2023 werd genoemd als mogelijke lijsttrekker in Antwerpen voor het Vlaams Parlement, creëerde De Roover enige interne wrevel door dit in een tv-interview niet te ontkennen, wat had betekend dat zijn vroegere strijdmakker Jambon de lijst niet zou kunnen trekken. Bovendien suggereerde hij dat hij zelf ook op die Vlaamse lijst zou kunnen staan, maar uiteindelijk kreeg hij opnieuw de lijstduwersplaats voor de Kamer.

Werken

To the Intellectuals of Zoetenaaie and Lootenhulle. Een oud debat heropend: taalgebruik in het onderwijs, 1990.
De stomme van Berlaymont. Wordt 1993 een nieuw 1830 voor Vlaanderen?, 1992, p. 122.
– met J. Jambon, Vlaanderen, staat in Europa, Davidsfonds Uitgeverij, 1994.
N-VA heeft wat uit te leggen na het Bracke-interview, in Doorbraak, 31 augustus 2013.
’t Is zo ver. Opinie over omeletten en eieren breken, in Doorbraak, 30 januari 2014.
Elke oorlog kent zijn collaborateurs, 2016.
– Is de N-VA uitgezeild?, in: Doorbraak, 11 augustus 2018.

Literatuur

– K. Drabbe, Peter De Roover: speer van de natie, in: Doorbraak, 1 februari 2014.
– D. Sinardet, Flemish Nationalism and the Left-Right Divide. Consequences for Constitutional Politics in Belgium, in: Constitutional Politics in Multinational Democracies, Lecours, A., Brassard-Dion, N. & Laforest, G. (eds.), 2021, pp. 132-157.

Suggestie doorgeven

1998: Peter Renard

2023: Dave Sinardet

Databanken

Inhoudstafel