Daels, Paul

Persoon
Bart De Wever (2023, ongewijzigd), Bart De Wever (1998)

Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen.

Volledige voornaam
Paulus Eugeen Maria Franciscus
Pseudoniem
Segher Tijlssen
Tijl
Geboorte
Gent, 1 mei 1921
Overlijden
Leuven, 26 januari 1989
Leestijd: 4 minuten

Volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Barbaracollege te Gent en studeerde daarna rechten te Gent (1944). In 1954 behaalde Daels te Leuven het diploma van licentiaat in het notariaat. Hij werkte onder meer bij Mercator Mercatorfonds
Lees meer
als notarisklerk en bij de Kredietbank Kredietbank
Lees meer
als juridisch adviseur (1955-1962). In 1962 werd hij benoemd als notaris te Mechelen.

Als zoon van Frans Daels kreeg hij de interesse voor het Vlaams-nationalisme van thuis uit mee. Hij maakte nog het einde mee van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
en kwam van daaruit terecht in Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS, 1935-1937) was de organisatorische voortzetting van het intussen sterk gereduceerde AKVS en een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse ... Lees meer
, vervolgens in het Dietsch Jeugdverbond Dietsch Jeugdverbond
Het Dietsch Jeugdverbond (1937-1941) was de organisatorische voortzetting van het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS). De beweging richtte zich niet meer enkel naar katholi... Lees meer
(onder meer als hoofdredacteur van de periodiek Bardit (1937-1940) Bardit (1937-1940)
Bardit was een tijdschrift dat van 1937 tot 1940 werd uitgegeven door het Diets Jeugdverbond (DJV). Lees meer
) en ten slotte in de eenheidsjeugdbeweging Dietsche Blauwvoetvendels Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond
Het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond (AVNJ) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging en militie ontstaan in 1928. Van 1934 tot 1941 was het de jeugdbeweging van het Vlaamsch ... Lees meer
, die in 1941 werd omgedoopt tot de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
. Hij werd daarin arrondissementeel leider voor Gent en in 1941 gouwleider voor Oost-Vlaanderen, op die manier trad hij toe tot de nationale leiding. Hij was binnen de jeugdbeweging een promotor van het zogeheten Dietsch Eedverbond Dietsch Eedverbond
Het Dietsch Eedverbond was een informele en clandestiene organisatie die ijverde voor de prioritering van het Dietse streven. Lees meer
dat mensen verzamelde die vonden dat het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
de Dietse Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
lijn onvoldoende verdedigde. Daels stond wat dat betreft binnen de jeugdbeweging voortdurend aan de klaagmuur. Tevens was hij betrokken bij de beweging Nederland Eén! Nederland Eén!
Nederland Eén! was een geheime organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog binnen het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) de Dietse gedachte verdedigde. Lees meer
. Uiteindelijk werd hij in april 1944 samen met bijna alle andere gouwleiders uit de jeugdbeweging gezet en kreeg hij van de Duitsers het verbod om nog enige politieke activiteit te ontwikkelen. Bij de bevrijding dook hij onder in het Aalsterse, maar op 14 juni 1946 werd hij gearresteerd en een jaar later door de Gentse krijgsraad veroordeeld tot 2 jaar.

Na zijn vrijlating in 1948 hield Daels zich een aantal jaren gedeisd binnen de V.B., onder meer om de situatie van zijn vader niet te bemoeilijken. In 1957 trad hij toe tot de redactie van Het Pennoen Het Pennoen (1950-1977)
Het Pennoen was een Vlaamsgezind maandelijks opinieblad dat, geleid door Jan Olsen, verscheen tussen 1950 en 1977. Het evolueerde van een traditioneel jeugdblad naar een vernieuwend en la... Lees meer
. In 1956 lag hij mee aan de basis van de Rodenbach-Gemeenschap, waaruit het Vlaams Jeugdkomitee voor de Wereldtentoonstelling Vlaams Jeugdkomitee voor de Wereldtentoonstelling
Lees meer
groeide, waarin Daels een prominente rol speelde. Op die manier kwam hij terecht in de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB) waarvoor hij eerst arrondissementeel voorzitter werd in Mechelen (1958) en niet veel later provinciaal voorzitter (1959). Hij werd ook secretaris van een werkgroep rond de talentelling Taaltelling
Talentellingen waren gekoppeld aan de tienjaarlijkse volkstellingen in België (1846-1947). De resultaten hadden grote gevolgen voor het taalstatuut van de gemeenten rond Brussel-hoofdsta... Lees meer
(1958) die opging in het Vlaams Aktiekomitee voor Brussel en Taalgrens Vlaams Aktiekomitee Brussel en Taalgrens
Lees meer
(VABT). Via het VABT was hij medeorganisator van de Marsen op Brussel Marsen op Brussel
De Mars(en) op Brussel waren twee flamingantische massabetogingen die in Brussel op 22 oktober 1961 en 14 oktober 1962 werden georganiseerd. Lees meer
en de betoging op 10 november 1963 te Antwerpen voor federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
en economische structuurhervormingen.

Daels behoorde toen tot een actief groepje progressieve flaminganten in en rond de VVB, met onder meer Staf Verrept Verrept, Staf
Staf Verrept (1921-1985) engageerde zich op jonge leeftijd in de Dietse jeugdbeweging. Als sociaal-flamingant richtte hij in de jaren 1960 mee de Vlaamse Demokraten op. Lees meer
en Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer
, dat sociaal-economische eisen naar voren wilde schuiven in de V.B. Begin 1963 volgde hij Coppieters op als algemeen voorzitter van de VVB, een functie die hij 18 jaar zou vervullen. Als VVB- voorzitter streefde hij er steeds naar om de vereniging een echt pluralistisch karakter te geven, evenwel zonder veel resultaat. In 1965 was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer
(OVV) waarvan hij tot zijn dood presidiumlid bleef. Binnen het OVV stelde hij zich steeds zeer actief op en lag hij mee aan de basis van verschillende gelegenheidssamenwerkingen, zoals bijvoorbeeld het Koördinatiekomitee Taalregeling Hoger Onderwijs Koördinatiekomitee Taalregeling Hoger Onderwijs
Lees meer
, het Vijf November Komitee Nationaal Komitee 5 november
Het Nationaal Komitee 5 november organiseerde op 5 november 1967 een nationale betoging in Brussel rond actuele thema’s uit de Vlaamse beweging, zoals de kwestie Leuven, de splitsing van ... Lees meer
en het 24 novembercomité. In de periode van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
werd Daels binnen het Anti-Egmontkomitee Anti-Egmontkomitee
Het Anti-Egmontkomitee verenigde een 50-tal niet-partijpolitieke Vlaamse verenigingen in hun verzet tegen het Egmontpact. De uitgeoefende druk lag aan de basis van de val van de regering-... Lees meer
voorzitter van het uitvoerend bestuur. In die hoedanigheid was hij een van de prominente figuren in de buitenparlementaire strijd tegen het Egmontpact. In december 1980 gaf Daels zijn functie in de VVB op om Jozef de Coene De Coene, Jozef
Jozef de Coene (1875-1950), oprichter en bedrijfsleider van de Kortrijkse Kunstwerkstede Gebroeders De Coene, was als kunstschilder de spil van een Vlaamsgezind literair-artistiek netwerk... Lees meer
op te volgen als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
, hij was daarvan reeds lid sinds 1942. Toen het IJzerbedevaartcomité in 1987 besloot om een programmaverandering door te voeren inzake het Wilhelmus en Die Stem van Suid-Afrika, werd Daels hevig gecontesteerd door kringen binnen het traditionalistische en radicaal-rechtse Vlaams-nationalisme. Bijvoorbeeld Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer
schreef in april 1987 in de periodiek van het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
een ongemeen scherp artikel tegen hem. Naar aanleiding van de protesten sprak Daels op de bedevaart een geplande veroordeling van de apartheid in Zuid-Afrika Zuid-Afrika
Deze bijdrage belicht de relatie tussen de Vlaamse beweging en Zuid-Afrika van de 19de tot de 21ste eeuw. Lees meer
niet uit. Ook de bedevaart van 1988 werd in dezelfde kringen slecht onthaald, nu ook omwille van de pragmatische opstelling van Daels inzake de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer
van dat jaar. Na het overlijden van Daels begin 1989, gaf het IJzerbedevaartcomité ter ere van hem zilveren en gouden gedenkpenningen uit. De Marnixring Marnixring
De Marnixring is een Vlaamse serviceclub. Vlaamsgezindheid is een essentieel onderdeel van de club, maar ook dienstvaardigheid, vriendschap en dienstbetoon staan centraal. Lees meer
kende hem begin 1990 postuum haar erepenning toe.

Werken

– Artikelen onder meer in Bardit; De Jonge Nationaal Socialist; De Blauwvoet; Het Pennoen; Doorbraak; De IJzertoren.

Literatuur

In memoriam Paul Daels, z.j.
– A. Beck, De IJzerbedevaarten 1945-1965. Een politieke massamanifestatie, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1996.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Bart De Wever (pdf)

2023: Bart De Wever

Databanken

Inhoudstafel