Delpire, Lodewijk

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Reginald De Schryver (1998, aanvulling)

De onderwijzer Lodewijk Delpire (1846-19527) was betrokken bij het Vlaamse verenigingsleven in Brussel. Hij was verder publicist en steunde het activisme en de Frontpartij.

Volledige voornaam
Louis-Marie
Pseudoniem
Didaskalos
Geboorte
Antwerpen, 12 december 1846
Overlijden
Schaarbeek, 26 maart 1927
Leestijd: 3 minuten

Lodewijk Delpire volgde lager en lager middelbaar onderwijs in Rijkevorsel en Turnhout. Vanaf 1863 studeerde hij aan de lagere normaalschool in het Waalse Nijvel. In 1866 werd Delpire onderwijzer in Sint-Joost-ten-Node, waar hij onder meer de dichters Jan van Droogenbroeck Van Droogenbroeck, Jan A.
Jan Amandus van Droogenbroeck (1835-1902) was een Vlaamse dichter en prozaschrijver. Hij schreef vaak onder het pseudoniem Jan Ferguut. Lees meer
, Frans de Cort De Cort, Frans
Frans de Cort (1834-1878) was een vrijzinnig en progressief flamingant, redacteur en volksdichter. Lees meer
en Johan M. Dautzenberg Dautzenberg, Johan M.
Lees meer
leerde kennen. In 1868 verhuisde hij naar Lier, waar hij eerst werkzaam was als leraar en vanaf 1873 als schooldirecteur. Delpire sloot er vriendschap met Domien Sleeckx Sleeckx, Domien
Domien Sleeckx (1818-1901) was op meerdere vlakken een pionier in de Vlaamse emancipatiestrijd, in het bijzonder in de vernederlandsing van het onderwijs. Lees meer
en Tony Bergmann Bergmann, Anton
Anton Bergmann (1835-1874), zoon van George Bergmann, was een Lierse advocaat, Vlaamsgezind liberaal polemist, historicus en vernieuwend schrijver. Lees meer
. Vanaf 1879 tot zijn pensioen in 1907 was hij achtereenvolgens leraar aan de lagere normaalscholen van Mons, Nieuwpoort, Boom en Laken.

Delpire was in Brussel lid en nadien voorzitter van de vrijzinnige Vlaamsgezinde vereniging De Veldbloem De Veldbloem
Lees meer
, lid van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
en vanaf 1905 de eerste secretaris van de plaatselijke afdeling van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
.

Publicist

Over Jan Coucke en Pieter Goethals, twee Vlaamse arbeiders die – na een integraal Franstalig proces – in Charleroi werden onthoofd op beschuldiging van roofmoord, publiceerde hij Tot eerherstel van Jan Coucke en Pieter Goethals, martelaren van het gerecht den 6 november 1860 (z.j.). Onder het pseudoniem Didaskalos (Grieks voor leraar) bracht hij in 1907-1909 een serie Open Brieven uit in het Antwerpse blad De Standaard (1907-1908) De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
. De eerste reeks was gericht aan de katholieke minister van Spoorwegen, Post, Telegraaf en Telefoon Joris Helleputte Helleputte, Joris
Joris Helleputte (1852-1925) heeft bijna een halve eeuw lang gewogen op de Belgische samenleving: als neogotisch architect, als gangmaker van sociale organisaties, inzonderheid de Belgisc... Lees meer
en werd in 1908 ook als brochure uitgegeven onder de titel Budgetvreters. Die van 1909 was gericht aan Julien Liebaert (1848-1930), minister van Financiën in de homogeen katholieke regering. Aan de hand van cijfermatige gegevens werd het overwicht van Nederlandsonkundige Franstalige hoge ambtenaren in de centrale administratie aangetoond. Verder werd melding gemaakt van overtredingen van de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
en frauduleuze handelingen ten nadele van Vlamingen bij examens en promoties.

Activist en Vlaams-nationalist

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
propageerde Delpire het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
in toespraken en publicaties. Hij fungeerde als voorzitter van een examenjury voor kandidaat-onderwijzers in opdracht van het door de Duitse bezetter gesplitste ministerie van Kunsten en Wetenschappen en was lid van de activistische Brabantse Gouwraad. In de jaren 1920 was hij namens de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
kandidaat bij zowel de parlements- als de gemeenteraadsverkiezingen.

Werken

- Tot eerherstel van Jan Coucke en Pieter Goethals, martelaar van het gerecht den 6 november 1860, z.j.
- Budgetvreters. Open brieven van Didaskalos aan M. Helleputte, minister van spoorwegen, telegrafen en telefonen, 1908.
- De 34 open brieven geschreven door Didaskalos aan M. Helleputte, minister van Spoorwegen, Posterijen, Telegrafen en Telefonen en verschenen in "De Standaard" van 9 mei 1907 tot april 1909, 1909.
- 1e Open Brief aan den Weledelen Heer Liebaert, Minister van 's Lands Geldwezen, in: De Standaard, jg. 3, 1909, nr. 6.
- Twee Vlaamsche Martelaren. In Memoriam 16 November 1860, in: De Schelde, 4 december 1921.

Literatuur

- M. Basse, De Vlaamsche Beweging van 1905 tot 1930, dl. 1, 1933.
- H.J. Elias, Geschiedenis van de Vlaamse gedachte, dl. 4, 1965.
- A.W. Willemsen, De Vlaamse Beweging. I. van 1830 tot 1914, in: Twintig Eeuwen Vlaanderen, dl. 4, 1974.
- L. Delpire +, in: Neerlandia, jg. 27, 1931, pp. 77.
- B. de Wever, F.-J. Verdoodt en A.Vrints, De Vlaamse patriotten en de natievorming, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 2015, nr. 4, pp. 217-248.
- L. van Hereweghe, Coucke en Goethals: ware martelaars van de Vlaamse Zaak?, gepubliceerde masterproef, Universiteit Gent, 2010.

Suggestie doorgeven

1973: Reginald De Schryver (pdf)

1998: Reginald De Schryver (pdf)

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel