Gezelle, Caesar

Persoon
Sandra Maes (2023, aanvulling), Sandra Maes (1998)

Caesar Gezelle (1875-1939) was een Vlaamse Rooms-katholieke priester, dichter en leraar. Hij behoorde tot de blauwvoeterijbeweging en was de beheerder van het archief van zijn oom Guido Gezelle.

Alternatieve naam
Cesar
Geboorte
Brugge, 24 oktober 1875
Overlijden
Moorsele, 11 februari 1939
Leestijd: 3 minuten

Caesar Gezelle studeerde aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge en volgde daarna een opleiding tot priester. In 1899 ging Gezelle (intussen priester) naar Leuven om er de kandidaturen Germaanse filologie te volgen. Daarna werd hij leraar aan het Sint-Amandscollege in Kortrijk (1900-1913). In die periode schreef hij naturalistische verzen en proza en was net als zijn oom Guido Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
een voorstander van het West-Vlaams taalparticularisme Taalparticularisme
Lees meer
.

Gezelle was goed bevriend met Frank Lateur Lateur, Frank
Lees meer
, Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer
en Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer
. Hij bracht literaire bijdragen voor flamingantische tijdschriften als De Nieuwe Tijd De Nieuwe Tijd (1896-1901)
De Nieuwe Tijd (1896-1901) was een Vlaamsgezind en christendemocratisch geïnspireerd weekblad, geleid door Hugo Verriest en Achiel Lauwers. Lees meer
(1896-1901), De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
, De Lelie De Lelie
De Lelie (1909-1914) was een katholiek damestijdschift voor Noord en Zuid. Het stimuleerde het gebruik van het Nederlands en ijverde voor de vrouwenemancipatie. Lees meer
, Ons Volk Ontwaakt Ons Volk
Ons Volk Ontwaakt begon in 1911 als Vlaamsgezind weekblad en evolueerde – vooral na de naamswijziging naar Ons Volk in 1932 – tot een katholiek gezinsmagazine. Lees meer
, Vlaanderen Vlaanderen (1903-1907)
Lees meer
(1903-1907) en schreef ook artikels in Biekorf Biekorf
Biekorf is een West-Vlaams tijdschrift dat in 1890 werd opgericht door flaminganten uit het milieu van Dietsche Biehalle. In het begin was het een leesblad gericht op taal. Biekorf bestee... Lees meer
en Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer
. In zijn streek hield hij vaak flamingantische Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
toespraken voor de plaatselijke Davidsfondsafdeling Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, de Guido Gezellehuldigingen, de Guldensporenslag Guldensporenslag
De Guldensporenslag was een veldslag op de Groeningekouter nabij Kortrijk op 11 juli 1302. Hierbij werd het Franse ridderleger verslagen. De slag kreeg in de Vlaamse beweging een symbolis... Lees meer
vieringen en de bijeenkomsten van de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
. Enkele keren kwam hij daardoor in aanvaring met zijn geestelijke oversten, maar dit leidde niet tot sancties. Zijn leerlingen moedigde hij aan hun eigen taal te leren en te gebruiken. Verschillende recensenten beschouwden hem als de nazegger van zijn oom. Hij gebruikte immers dezelfde lyrische motieven, maar in tegenstelling tot die van zijn oom ademden zijn verzen zwaarmoedigheid.

In 1913 werd Gezelle onderpastoor van de Sint-Maartensparochie in Ieper, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
vluchtte hij naar Frankrijk. Daar was hij leraar aan het Klein Seminarie van Versailles en trad op als aalmoezenier voor de Vlaamse vluchtelingen. In 1919 werd hij onderpastoor in Roesbrugge, leraar aan de tijdelijke rijksmiddelbare school en geestelijk bestuurder van de zusters van de Heilige Familie. In 1921 keerde hij samen met de school en het klooster terug naar Ieper. In deze naoorlogse periode van modernisering zonderde hij zich steeds meer af en werd zwaarmoediger.

Als eigenaar van het Guido Gezelle-archief beschouwde hij het als zijn taak zijn ooms werk en leven bij het publiek bekender te maken. Hij werd de eerste (maar niet meest kritische) biograaf. In 1933 mocht hij wegens ziekte vervroegd met rust en bracht hij zijn laatste jaren in stilte door in Moorsele. Daar was hij nog mislezer voor de Franse zusters van het Kindje Jezus. In 1952 zou de plaatselijke Davidsfondsafdeling hem huldigen door op zijn graf een kopie van een heldenzerkje met de leuze Leuzen
Lees meer
‘ Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus (AVV-VVK)
Deze leuze werd in 1881 gelanceerd door Frans Drijvers in het scholierentijdschrift De Student. Ze verwoordde de dubbele motivatie van Vlaamsgezindheid en ultramontaanse geloofsijver die ... Lees meer
’ te plaatsen. Dit zerkje werd in 1953 tweemaal vernield en telkens weer in eer hersteld.

Werken

– Primula Veris, 1903.
– Uit het leven der dieren, 1907.
– De dood van Yper, 1918.
– Guido Gezelle, 1918.
– Zantekoorn, 1923.
– Voor onze misprezen moedertaal, 1923.
– Uit het land en leven van Guido Gezelle, 1928.

Literatuur

– A. Viaene, Caesar Gezelle, in: Biekorf, jg. 53, september 1952.
– A. Demedts, F. Baur en B. Verhoeven, Memorandum Caesar Gezelle, 1952.
– F. Baur, Caesar Gezelle , in: West-Vlaanderen, april 1956, pp. 219-220.
– S. Streuvels, De Kroniek van de familie Gezelle, 1960.
– R. Buckinx, Herinneringen aan C. Gezelle, in: Iepers Kwartier, jg. 4, 1968, nr. 3, pp. 73-80.
– F. de Vleeschouwer, Caesar Gezelle, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 1968, dl. 3.
– F. de Vleeschouwer, Caesar Gezelle, in: VWS-Cahiers, jg. 5, 1970, nr. 1, pp. 1-3.
– W.Muytaert, Caesar Gezelle (1875-1939) of De centenaarslast van een grote naam, in : E.de Jonghe (red), Liber Amicorum André Vanhoutryve, 1990, pp. 159-170.
– J. van Iseghem, Mijmeringen Caesar Gezelle, Gent, 2009.
– Gezelle Caesar, in: Schrijversgewijs, geraadpleegd op 3 oktober 2022, op: https://schrijversgewijs.be/schrijvers/gezelle-caesar/.

Suggestie doorgeven

1973: Frans De Vleeschouwer (pdf)

1998: Sandra Maes

2023: Sandra Maes

Databanken

Inhoudstafel