Kluyskens, Albert

Persoon
Ruben Mantels (2023, herwerking), Herman Van Goethem (1998)

Albert Kluyskens (1885-1956) was een Gentse hoogleraar die van groot belang is geweest voor de ontwikkeling van de Nederlandstalige rechtswetenschap.

Geboorte
Landegem, 16 september 1885
Overlijden
Gent, 21 december 1956
Leestijd: 4 minuten

Biografie en historische context

Albert Kluyskens werd op 9 september 1885 geboren in Landegem en overleed op 21 december 1956 in Gent. Hij huwde in 1919 met Anna van de Vyver (1889-1978). Hij was afkomstig uit een notabele artsenfamilie. Kluyskens volgde de humaniora aan het Sint-Barbaracollege in Gent studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit in deze stad. Daarna vestigde hij er zich als advocaat. Van 1919 tot 1923 was Kluyskens werkzaam als adjunct-referendaris bij de rechtbank van koophandel te Gent. Van 1923 tot 1955 doceerde hij aan de RUG. Hij nam ook opnieuw zijn advocatenpraktijk op.

Van 1933 tot 1936 was Kluyskens decaan van de rechtsfaculteit en van 1950 tot 1953 rector. In de periode van 1946 tot 1948 was hij ook stafhouder van de balie in Gent. Hij zetelde als katholiek in het parlement: in de Kamer van 1936 tot 1946 en in de Senaat van 1946 tot aan zijn overlijden. In een perscampagne over de rectorsopvolging van 1938, werd Kluyskens in de socialistische pers (Vooruit, 1 juni 1938) beticht van rexisme.

Vlaams rechtsgeleerde

Kluyskens was in de eerste plaats een geleerde. In de Kamer en in de Senaat waren zijn tussenkomsten vooral gericht op juridische aangelegenheden. Zo had hij een belangrijk aandeel in het wetgevende werk rond de hervorming van de nationale bank en rond de oprichting van de Raad van State in 1946. In zijn functie van rector (en tegelijkertijd senator) speelde hij ook een belangrijke rol bij de totstandkoming van de wet van 28 april 1953, die de rijksuniversiteiten een zekere mate van autonomie verschafte.

Reeds in 1910 publiceerde Kluyskens in het Rechtskundig Tijdschrift Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België)
Het Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België) (1897-1964) evolueerde van een gematigd Vlaamsgezind juridisch blad naar een apolitiek vakblad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sympathi... Lees meer
, het enige Nederlandstalige juridische vakblad in België. In 1913 hield hij een lezing op het Vlaamsch Rechtskundig Congres te Gent. Hij was als student ook lid van het katholieke Vlaamse studentengenootschap de Rodenbach’s Vrienden Rodenbach's Vrienden (1887-1923)
Lees meer
. In 1910 zetelde hij samen met Jules Storme en Adiel Debeuckelaere in het bestuur van de vereniging. Als jongeman publiceerde hij ook dichtwerk in de vooroorlogse nummers van het literaire tijdschrift Vlaamsche Arbeid Vlaamsche Arbeid
Vlaamsche Arbeid was een katholiek en Vlaamsgezind literair tijdschrift dat in Antwerpen verscheen van 1905 tot 1914 en van 1919 tot 1930. Het was het geesteskind van Karel van den Oever ... Lees meer
, waar ook katholieke letterkundigen als Jozef Muls Muls, Jozef
Lees meer
, Karel van den Oever Van den Oever, Karel
Karel Van den Oever (1879-1926) was de bezieler van het tijdschrift Vlaamsche Arbeid. Hij toonde zich in zijn literair proza een katholieke en strijdende flamingant. Lees meer
en Jan van Nijlen (1884-1965) aan meewerkten.

In 1923 behoorde Kluyskens tot de eerste generatie Nederlandstalige docenten die in het kader van de pas gestemde Nolfwet – die de Gentse Rijksuniversiteit in een Nederlandstalig en Franstalig stelsel ontdubbelde – aangesteld werd (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer
). Kluyskens doceerde er de nieuwe Nederlandstalige rechtsvakken. Zijn grootste bijdrage tot de vernederlandsing van het gerecht Gerecht
Lees meer
was ongetwijfeld de publicatie van een achtdelige Beginselen van Burgerlijk Recht tussen 1925 en 1945. Met deze meermaals herdrukte basishandboeken werd hij een van de belangrijkste grondleggers van de Nederlandstalige rechtsleer in Vlaanderen.

Kluyskens nam in 1926 ook deel aan de oprichting van het Vlaamsch Rechtsgenootschap in Gent en leidde er jarenlang de Nederlandse pleitoefeningen. In 1933-1935 was hij voorzitter van de Vlaamse Conferentie der Balie Vlaamse Conferentie der Balie van Gent
Lees meer
van Gent. Vanuit die functies bevorderde hij de ontwikkeling van een Vlaamse rechtstaal. Een van zijn medewerkers aan de universiteit was Willy Delva (1921-1980), die in de jaren 1950 zelf benoemd werd en die met zijn Algemene Praktische Rechtsverzameling (1952) en het (samen met onder meer Marcel Storme opgerichte) Tijdschrift voor Privaatrecht (1964) in het spoor van Kluyskens de Vlaamse rechtswetenschap verder uitbouwde.

Kluyskens werd verschillende malen gehuldigd. In 1952 viel hem een grote hulde te beurt bij gelegenheid van het vijfde lustrum van het Vlaams Pleitgenootschap, omwille van zijn 'onvergankelijke verdiensten' voor de Vlaamse rechtswetenschap.

Werken

– A. Kluyskens, Inzicht bij Vendelvlucht, in: Rechtskundig Tijdschrift, 1910, pp. 190-196.

Literatuur

– F. van Goethem, Professor Albert Kluyskens, hoogleraar in de rechtsfaculteit te Gent, schrijver van verbintenissenrecht, in: Ons Volk Ontwaakt, 23 oktober 1928.
– R. Victor, Een eeuw Vlaamsch Rechtsleven, 1935.
– Hulde aan Prof. Albert Kluyskens, in: Rechtskundig Weekblad, 27 januari 1952.
– W. Delva, Bibliographie van Prof. Dr. A. Kluyskens, in: Rechtskundig Weekblad, 1955-1956, pp. 1461-1464.
– W. Delva, In Memoriam Prof. A. Kluyskens, in: Rechtskundig Weekblad, 1955-1956, pp. 893-895.
– Hulde aan Albert Kluyskens. Ingericht door de Faculteit der Rechtsgeleerdheid (4 maart 1956), 1956.
– R. Victor, Hulde aan Prof. Dr. A. Kluyskens, in: Rechtskundig Weekblad, 15 april 1956.
– E. Spanoghe, Albert Kluyskens, in: Rijksuniversiteit Gent, Liber Memorialis 1913-1960, dl. 3, 1960, pp. 106-110.
– P. van Molle, Het Belgisch Parlement, 1894-1972, 1972.
– P. van Malleghem, Albert Kluyskens, in: De Vlaamse Conferentie der Balie van Gent, 1873-1973, 1974.
– L. Burgelman, Albert Kluyskens, de taal als hefboom voor de ontvoogding van de Vlaamse jurist, in: Tijdschrift voor Privaatrecht, jg. 38, 2001, pp. 3-12.
– L. Vandersteene, De geschiedenis van de Rechtsfaculteit van de Universiteit Gent : van haar ontstaan tot aan de Tweede Wereldoorlog (1817-1940), 2009.
– R. Mantels, Gent. Een geschiedenis van universiteit en stad, 1817-1940, 2013.
– S. Vandenbogaerde, De vele gezichten van de Gentse rechtsfaculteit (1817-2017), in: Strop & toga, jg. 10, 2017, pp. 16-19.
– S. Vandenbogaerde e.a., Tweehonderd jaar Gentse faculteit Rechtsgeleerdheid (1817-2017), in: Tweehonderd jaar rechtsfaculteiten Gent en Luik, 2019.

Suggestie doorgeven

1973: Paul Van Malleghem (pdf)

1998: Herman Van Goethem

2023: Ruben Mantels

Databanken

Inhoudstafel