Liberale Volksbond (Gent)

Organisatie
Redactie (2023, tekstredactie), José Verschaeren (1998)

De Liberale Volksbond was een liberale, flamingantisch-progressieve vereniging die op 1 december 1907 werd opgericht in Gent.

Oprichting
1 december 1907
Leestijd: 2 minuten

Oprichting en organisatie

De directe aanleiding tot de stichting van deze bond was de weinig democratische houding van de Liberale Associatie bij de poll voor de gemeenteraadsverkiezingen van 7 juli 1907. Toen vielen nogal wat Vlaamsgezinde kandidaten en arbeiders uit de boot.

De Liberale Werkersverdediging, het Van Crombrugghe's Genootschap Van Crombrugghe's Genootschap
Lees meer
en enkele liberale wijkkringen aanvaardden dit autoritair optreden van de Associatie niet en vormden de Liberale Volksbond, die ijverde voor een democratisering van de poll en die Vlaamsgezinden en arbeiders bij de verkiezingen wenste te steunen. Het reglement en programma van de bond werd bekrachtigd op de eerste algemene vergadering bijgewoond door zo'n 150 leden. In het bestuur zetelden advocaat Arthur Buysse Buysse, Arthur
Arthur Buysse (1864-1926) was een Vlaamsgezind liberaal politicus. Hij was het vooroorlogse boegbeeld van de Gentse Liberale Volksbond en medestichter van het Liberaal Vlaams Verbond (LVV... Lees meer
als voorzitter en profesor Jozef-Frederik Vercouillie Vercoullie, Jozef-Frederik
Lees meer
. Er werden allerlei politieke, letterkundige en wetenschappelijke voordrachten gehouden.

Evolutie

Op verschillende manieren probeerde de Volksbond druk uit te oefenen op de Liberale Associatie. Hiervoor werden goede contacten onderhouden met de Antwerpse Liberale Volkspartij Liberale Volkspartij
De Liberale Volkspartij (Help U Zelve) werd op 26 april 1904 in Antwerpen opgericht als een zelfstandige politieke partij. Ze maakte propaganda voor radicale democratische grondbeginselen... Lees meer
. Door als progressieve flamingantische drukgroep op te treden kwam de Gentse Volksbond in aanvaring met de meer gematigde groep rond Het Volksbelang Het Volksbelang
Het Volksbelang (1867-heden) is het oudste nog bestaande liberale weekblad. Het is de spreekbuis van de Vlaamsgezinde sociaal-progressieve liberalen. Lees meer
, die vreesde voor de positie van Julius de Vigne De Vigne, Julius
Julius de Vigne (1844-1908) was een Gentse advocaat en een Vlaamsgezind liberaal politicus. Hij was actief in talrijke Gentse Vlaamsgezinde liberale verenigingen. In het belang van de lib... Lees meer
als voorzitter van de Associatie en als Kamerlid. Toen De Vigne in 1908 overleed wist de Volksbond een aantal overwinningen te boeken. Voorzitter Buysse nam de plaats van De Vigne op de Kamerlijst van de Gentse liberalen in; de poll werd verruimd (1908) en later veralgemeend (1911); in juni 1911 kwam een antiklerikaal kartel aan de macht in het Gentse stadhuis. Ondanks deze successen groeide de Volksbond nooit uit tot een dominerende groep binnen de Liberale Associatie.

Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
werd ondanks de democratisering van het politieke leven haar wankele positie volledig ondergraven.

Literatuur

– A.W. Willemsen, De Vlaamse Beweging. I. Van 1830 tot 1914. II. Van 1914 tot 1940 (Twintig Eeuwen Vlaanderen, IV-V, 1974-1975).
– E. Langendries, De weerslag van de Vlaamse Beweging op de Gentse politiek (1900-1912), Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1975.
– H. van Velthoven, De Vlaamse kwestie 1830-1914. Macht en onmacht van de Vlaamsgezinden, 1982.
– D. Gaublomme, Macht en onmacht van de verschillende liberale fracties te Gent aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog (1910-1914), Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1985.

Suggestie doorgeven

1998: José Verschaeren

2023: Redactie

Inhoudstafel