Pesch, Lutz

Persoon

Ludwig (Lutz) Petsch (1913-onbekend) was doctor in de geschiedenis, medewerker van DeVlag, functionaris van het Duitse nationaalsocialistische bezettingsregime, SS-Untersturmführer, vertaler en auteur.

Volledige voornaam
Ludwig
Geboorte
Seiwerath, 25 april 1913
Leestijd: 3 minuten

Ludwig (Lutz) Pesch studeerde geschiedenis, Duitse taal- en letterkunde en filosofie en promoveerde in 1939 bij Franz Petri Petri, Franz
Franz Petri (1903-1993) was een Duitse historicus, deskundige voor Belgische en Nederlandse geschiedenis en tijdens de Tweede Wereldoorlog referent voor cultuur en onderwijs in het Duitse... Lees meer
aan de universiteit van Keulen op een proefschrift over de Belgische historiografie Historiografie
Lees meer
. Ludwig Pesch was betrokken bij de oprichting van de vooroorlogse Deutsch-Flämische Arbeitsgemeinschaft Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag) en werd in 1939 secretaris van de organisatie. Hij schreef talrijke bijdragen voor het ledenblad, was tot maart 1941 verantwoordelijk voor het Duitse deel ervan en vervolgens tot september 1943 plaatsvervangend hoofdredacteur.

Zijn rol tijdens en na de Tweede Wereldoorlog

Samen met enkele andere DeVlag-leden maakte Pesch deel uit van een selecte groep intellectuelen die het Duitse bezettingsbestuur in België voorbereidde. Kort na de inval werd hij belast met het referaat Volkstum binnen de cultuurafdeling van de Propaganda-Abteilung Belgien, dat hij tot eind april 1943 leidde. In diezelfde periode fungeerde hij als vertaler en uitgever van toeristische en politieke schriften, die bij de collaborerende uitgeverij Steenlandt Steenlandt
Steenlandt was een uitgeverij die in 1929 werd opgericht door Richard Acke en in 1934 werd overgenomen door zijn zoon Jan Acke. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond het fonds helemaal in ... Lees meer
en bij Wiek-Op verschenen. Voorbeelden zijn Flandern, wir leben (1943, J. van de Wiele), Brügge, du Schönste (1939, F. Gorissen) en Gent, die Stolze (1941, E. Kuipers).

Pesch werd eind 1942 lid van de SS en verwierf in 1943 de rang van Untersturmführer. Op dit punt spreken de bronnen elkaar tegen. Volgens de informatie op zijn SS-stamkaart werkte hij van juni 1943 tot eind augustus 1944 voor het SS-Hauptamt en vanaf september 1944 voor de Volksbund für das Deutschtum im Ausland. Naar eigen zeggen werd hij echter in juni 1943 als oorlogscorrespondent naar het oostfront gestuurd en in november 1944 overgeplaatst naar het SS-Hauptamt, afdeling Germanische Leitstelle, waar hij als expert zou zijn opgetreden met betrekking tot de Vlaamse en Waalse Waffen-SS en de Vlaamse vluchtelingen.

Over het leven van Pesch na de Tweede Wereldoorlog is weinig bekend. In de jaren 1960 publiceerde hij enkele boeken en bijdragen over de buitenlandse politiek van de Bondsrepubliek Duitsland en over de moderne Duitse literatuur en kunst. In de jaren 1980 werd hij door Maurice de Wilde De Wilde, Maurice
Maurice de Wilde (1923-1998) was een onderzoeksjournalist van de Vlaamse openbare Radio en Televisie (VRT). Hij werd herhaaldelijk bekroond voor zijn reportages, waarvan er enkele belangr... Lees meer
geïnterviewd voor diens spraakmakende TV-reeks De Nieuwe Orde. Volgens de laatste beschikbare informatie woonde Pesch in Oedekoven in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Een pleidooi voor volksgeschiedschrijving en een politiek actieve Vlaamse beweging

Peschs proefschrift, een ambitieus wetenschappelijk werk met onmiskenbare nationaalsocialistische tendens, verscheen in 1941 onder de titel Volk und Nation in der Geistesgeschichte Belgiens bij de regimegetrouwe Duitse uitgeverij Volk und Reich en in 1944 in Franse vertaling (met een aangepast voorwoord) bij de collaborerende uitgever La Roue solaire in bezet België. Pesch beoogde met deze analyse van de Belgische historiografie uitdrukkelijk ‘eine neue Sicht und Problemstellung im Kampf zwischen Volk und Staat in Belgien’ ('een nieuwe zienswijze en probleemstelling in het conflict tussen volk en staat in België'). Hij bekritiseerde de zogenaamde ‘staatsgeschiedenissen’ van België en pleitte voor een op volk en ras gerichte Germaanse geschiedschrijving, die hij onder meer met de noodzaak van een politiek geëngageerd Vlaams-nationalisme op etnische basis en met de mogelijkheid van een Germaanse toekomst voor Wallonië verbond. In het NS-partijorgaan Nationalsozialistische Bibliographie werd de studie geprezen als ‘einen wesentlichen Beitrag zu den völkischen Problemen des belgischen Staates bis in die Gegenwart’ ('een substantiële bijdrage over de volksgerelateerde problemen van de Belgische staat tot heden').

Werken

— L. Pesch, Volk und Nation in der Geistesgeschichte Belgiens. 1941.
— L. Pesch, Die west-östliche Nation: 12 Lektionen für die Deutschen. 1965.
— L. Pesch, Die romantische Rebellion in der modernen Literatur und Kunst. 1962.

Literatuur

— Bundesarchiv (BArch) R 9361-III/547149 / Ludwig Pesch.
Pesch, Ludwig: Volk und Nation in der Geistesgeschichte Belgiens. Berlin: Volk u. Reich-Verl. 1941. 135 S. 8° = Zur Wirtschaftsgeographie d. dt. Westens. Bd. 9, in: Nationalsozialistische Bibliographie, 1/3, 1943.
— I. Schöffer, Het nationaal-socialistische beeld van de geschiedenis der Nederlanden. 1978 (1956).
— F. Seberechts, Geschiedenis van de DeVlag. 1991.
— R. Vanlandschoot, W. Meyers en R. De Deygere, Oorlogsgedenkschriften Cyriel Verschaeve 1944-1946, in Verschaeviana Jaarboek 1988-1989, p. 34.

Suggestie doorgeven

2023: Ine Van Linthout

Inhoudstafel