Putman, Julia

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Nele Bracke (1998)

Julia Putman (1901-1959) was van eind 1920 tot begin 1925 voorzitster van de Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes. In 1926 trad ze in bij de Zusters van de Jacht en vervolgens werkte ze als missionaris in India.

Volledige voornaam
Julia Bertha Octavia Hortensia
Religieuze naam
Zuster Maria Hadewych
Geboorte
Waregem, 19 oktober 1901
Overlijden
Dindigul, 22 november 1959
Leestijd: 4 minuten

Julia Putman was het tweede van de vijf kinderen uit het gezin van de Vlaamsgezinde uitgever-boekhandelaar, verzekeringsagent, componist en toneelschrijver Palmer Putman (1870-1910).

De Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes

Putman studeerde aan de normaalschool van de Heilige Familie in Tielt, waar zij in 1917 een Vlaamsgezinde meisjesgroep oprichtte. Hetzelfde deed zij in haar geboorte- en woonplaats Waregem. Wegens gezondheidsproblemen kon zij die opleiding niet afwerken en ging zij werken in de familiezaak, die haar moeder had voortgezet na het vroegtijdig overlijden van haar vader. Via de figuren uit de cultuurwereld die thuis over de vloer kwamen, ontwikkelde zij belangstelling voor literatuur en muziek.

Onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog werd Putman aangesteld als verantwoordelijke voor West-Vlaanderen van de in 1913 opgerichte Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes en had zij een belangrijk aandeel in de uitbouw ervan in deze provincie. Samen met Mia Cappuyns en Maria Brughmans richtte zij Gudrun. Tijdschrift voor de christene Vlaamsche vrouw. Orgaan der Christene Vlaamsche Meisjesbeweging op, waarvan het eerste nummer werd uitgebracht in oktober 1919 en waarvan zij van maart 1923 tot juli 1926 hoofdredactrice was.

Van februari tot november 1920 was Putman ondervoorzitster en vervolgens, tot haar intrede in het klooster in 1926, voorzitster van de Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
. Karakter-, godsdienstige, intellectuele en Vlaamsgezinde vorming gingen in deze vereniging hand in hand en dat gebeurde via onder meer voordrachten, retraites, gouw- en landdagen en bedevaarten. Onder haar voorzitterschap evolueerde deze organisatie, en in het bijzonder haar leiding en bestuur, al snel naar het Vlaams-nationalisme, net als het blad Gudrun Gudrun
Gudrun was het bewegingstijdschrift van de Katholieke Vlaamse meisjes- en vrouwenbeweging tussen 1919-1942 en 1952-1964. Lees meer
. Omdat niet alle (bestuurs)leden hun Vlaamsgezinde engagement op deze manier invulden, werd op 21 december 1924 na heel wat discussies een compromis overeengekomen dat – bewust ietwat cryptisch –bepaalde dat de ‘evoluerende radicale Vlaamse gedachte’ voortaan de leidraad zou vormen voor de werking. De tekst werd in januari 1925 uitgegeven onder de titel Algemeene Standeregels der Kr. Vl. Meisjesbeweging.

Ondertussen leidde het uitslaande conflict tussen Vlaams-nationalistische studenten en de academische overheid aan de Leuvense universiteit eind 1925 tot de publieke veroordeling van deze beweging door het episcopaat. Die kerkelijke beslissing bracht nogal wat leden van de Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
in gewetensnood en deed hen afhaken, mede omdat zij ook op zich het Vlaams-nationalisme van de leiding niet (ten volle) deelden. Bovendien was ondertussen vanuit de katholieke kerk, en niet vanuit de lekenwereld en het middenveld zoals bij de Vlaamsgezinde meisjesbonden, een tegenreactie opgezet, de Katholieke Actie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
, die overging tot de oprichting van door de clerus geleide, concurrerende jeugdgroepen.

In haar persoonlijke naam en niet als voorzitster zette Putman zich intussen in voor amnestie voor voormalige activisten en voor de vernederlandsing van de meisjesscholen in Vlaanderen en van de Gentse universiteit. In 1925 bracht zij Over de Kath. Vlaamsche Meisjesbeweging. Rede gehouden in Amicitia uit, een soort van voorlopig intellectueel testament, kort vooraleer zij afscheid nam van de vereniging die zij vijf jaar had geleid.

Kloosterlinge en missionaris

Op 26 maart 1926 trad Putman in bij de augustinessen, beter bekend als de Zusters van de Jacht, in Heverlee. Als voorzitster van de Katholieke Vlaamsche Landsbond Vlaamsche Katholieke Landsbond
Lees meer
werd zij – zoals zij het wilde – opgevolgd door Angela Tysmans Tysmans, Angela
Angela Tysmans (1890-1985), echtgenote van Lodewijk Dosfel, was tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog een van de leidinggevende figuren van de Vlaams-nationalistische meisjesb... Lees meer
, die al lang bij leiding van de organisatie betrokken was en die een paar maanden daarvoor weduwe was geworden van Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
, een van de intellectuele inspiratoren van de katholieke Vlaamsgezinde meisjesbeweging.

Na een jaar noviciaat legde Putman in september 1927 haar tijdelijke kloostergeloften af en noemde zij zich voortaan zuster Hadewych. In november van dat jaar vertrok zij naar India, waar zij in 1933 haar eeuwige geloften aflegde. Zij zette zich er – in het verlengde van haar engagement in de Vlaamsgezinde meisjesbeweging, waarmee zij in contact bleef – in voor de uitbouw van het onderwijs en van een net van weeshuizen. Julia Putman overleed in 1959 aan borstkanker.

Literatuur

– A. Dosfel-Tysmans, De Katholieke Vlaamsche Meisjesbeweging sedert haar ontstaan tot einde 1923, 1924.
– K. van de Woestyne, Van Vlaamsche Koppen: Julia Putman, in: Ons Volk, 5 september 1926.
– Julia Putman, in Pallieter, 1927, nr. 2, pp. 1-3.
– Gudrun. Feestnummer opgedragen aan Julia Putman, juli 1926.
– J. Calbrecht, Een halve eeuw missie-apostolaat, 1947.
– J. Putman, Herinneringen aan de K. Vl. Meisjesbeweging, in: Gudrun, mei-juni-juli 1953.
– A. Dosfel-Tysmans, In memoriam J. Putman, in: De Standaard, 9 december 1959.
– S. M. Clet, The late Sister Marie-Hadewych, in: Sacred Heart Basic Training School. Our Annual 1960, 1960, pp. 3-5.
– Gudrun. Themanummer Julia Putman, april 1960.
– N. Devroe-Puype, Julia Putman, in: De Leiegouw, 1974, nr. 2, pp. 179-183.
– H. Verbanck, De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging. Van kultureel vormingsideaal tot politiek bewustzijn. 1913-1926, KULeuven, licentiaatsverhandeling, 1975.
– H. Verbanck, De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging in de oorlogsjaren (1914-1918), in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1981, nr. 4, kol. 229-238.
– G. Raeymaekers, Geschiedenis van de Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging (1926-1940), KULeuven, licentiaatsverhandeling, 1985.
– F. van Campenhout, Julia Putman 1901-1959, in: De Leiegouw, 2008, pp. 231-243.
– F. van Campenhout, Putman, Julia, in NBW, dl. 19, 2009, kol. 774- 782.

Suggestie doorgeven

1975: Angela Tysmans (pdf)

1998: Nele Bracke

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel