Teirlinck, Isidoor

Persoon
Raymond Vervliet (2023, tekstredactie), Raymond Vervliet (1998)

Isidoor Teirlinck (1851-1934) was een Vlaamse onderwijzer en leraar, die literair actief was en zich bekwaamde in de volkskunde en de dialectologie. Samen met zijn zwager Reimond Stijns schreef hij de bekende roman Arm Vlaanderen (1884).

Geboorte
Zegelsem, 2 januari 1851
Overlijden
Brussel, 27 juni 1934
Leestijd: 3 minuten

Hij studeerde aan de Rijksnormaalschool van Lier Rijksnormaalschool van Lier
De Rijksnormaalschool in Lier (1817-1830, 1844-2012) ging de concurrentie aan met de vrije normaalscholen en vormde meerdere generaties Nederlandstalige intellectuelen in Vlaanderen: ond... Lees meer
, waar hij onder meer leerling was van Domien Sleeckx Sleeckx, Domien
Domien Sleeckx (1818-1901) was op meerdere vlakken een pionier in de Vlaamse emancipatiestrijd, in het bijzonder in de vernederlandsing van het onderwijs. Lees meer
. Teirlinck was achtereenvolgens onderwijzer in Serskamp, Drogenbos en Sint-Joost-ten-Node en vanaf 1875 leraar in de wis- en natuurkunde aan de Stedelijke Normaalscholen in Brussel.

Literatuur en volkskunde

Aanvankelijk schreef Teirlinck in samenwerking met zijn zwager Reimond Stijns Stijns, Reimond
Onderwijzer Reimond Stijns (1850-1905) was betrokken bij het Vlaamse verenigingsleven in Brussel. Hij was auteur van romans, verhalen, novellen en toneelstukken en lag mee aan de basis va... Lees meer
verhalen, novellen en toneelstukken, onder andere het in 1884 gepubliceerde Arm Vlaanderen (zie Literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
). Hij zette deze literaire activiteit alleen voort met de uitgave van enkele novellenbundels en romans, waaronder Naar het land van belofte (1894), een romantische evocatie van de toenemende emigratie van Vlaamse gezinnen naar Amerika.

Al uit zijn eerste publicaties (1872) bleek zijn belangstelling voor de Vlaamse volkstaal en het volksleven, waaraan hij zich ten slotte helemaal zou wijden. Door zijn systematische, wetenschappelijke studie werd deze autodidact een van de grondleggers van de moderne Vlaamse dialectologie en toponymie, en samen met August Gittée Gittée, August
Lees meer
en Alfons de Cock De Cock, Alfons
Alfons de Cock (1850-1921) was een Denderleeuwse onderwijzer, schrijver en folklorist. Hij was een van de grondleggers van de wetenschappelijke volkskunde in Vlaanderen en nauw betrokken ... Lees meer
behoorde hij tot de baanbrekers van de wetenschappelijke beoefening van de volkskunde Volkscultuur
Lees meer
in Vlaanderen.

Verenigingsleven

Het hele leven en werk van Teirlinck stonden in dienst van de ‘Vlaamse volksverheffing’. Dit blijkt niet alleen uit zijn omvangrijke literaire en wetenschappelijke arbeid, maar ook uit zijn pedagogische bijdragen. Bovendien was hij actief lid van verscheidene Vlaamse verenigingen in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
, zoals de Vlaamse vrijzinnige volksmaatschappij De Veldbloem De Veldbloem
Lees meer
, het letterkundige genootschap De Distel De Distel
De Distel was een in 1881 door Jan-Matthijs Brans en Jan Baptist Janmoulle te Brussel opgericht Nederlandstalig letterkundig genootschap, met als kenspreuk ‘Stekelig, niet hekelig’. ... Lees meer
, dat hij mee oprichtte, en het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
. Samen met zijn vriend Julius Hoste Hoste, Julius (sr.)
De liberaal Julius Hoste sr. (1848-1933), stichter van De Zweep en Het Laatste Nieuws, speelde eind 19de en begin 20ste eeuw een centrale rol in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd in Brussel.... Lees meer
(sr.) zat hij in de raad van beheer van het Vlaamsch Tooneel te Brussel en behoorde hij tot de oprichters van de Provinciale Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van Brabant. Reeds in 1900 werd hij benoemd tot corresponderend lid en in 1906 tot werkend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
(KVATL, nu KANTL). Sedert 1901 was hij ook lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in Leiden. De waardering voor zijn persoon en de erkenning van zijn verdiensten bleken onder meer uit het lidmaatschap dat hem werd aangeboden bij de oprichting in 1930 van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie en uit de grootse huldiging bij zijn tachtigste verjaardag, waarbij hij werd uitgeroepen tot doctor honoris causa van de Université libre de Bruxelles en hem een huldealbum werd aangeboden. In 1951 werd zijn eeuwfeest plechtig herdacht in de Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren
De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren werd op 5 juli 1923 als pluralistische vereniging opgericht. Het wilde de verzuiling in het Vlaamse gemeenschapsleven doorbreken en zo e... Lees meer
te Brussel, in de KVATL en tijdens het 19de Vlaamse Filologencongres in Brussel.

Literatuur

– Isidoor Teirlinck-album, 1931.
–Huldebetoon ter eere van Isidoor Teirlinck, 1931.
– C. Debaive, Bibliographie der werken van Dr. Is. Teirlinck, in: Verslagen en Mededelingen van de KVATL, 1931, pp. 1107-1164.
– O. Wattez, Leven en werk van Isidoor Teirlinck, in: Jaarboek van de KVATL, 1935, pp. 91-126.
–Hulde aan Isidoor Teirlinck, in: Jaarboek van de KVATL, 1949-1950-1951, pp. 29-85.
– J. Leenen, Isidoor Teirlinck, 1881-1961, in: Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Topologie en Dialectologie, jg. 25, 1951, pp. 259 e.v.
– M. Poll, I. Teirlinck, in: BN, XXXIV, supplément 6, 1968.

Suggestie doorgeven

1975: Raymond Vervliet (pdf)

1998: Raymond Vervliet

2023: Raymond Vervliet

Databanken

Inhoudstafel