Temmerman, Hypoliet

Hypoliet (of Hippoliet) Temmerman was afkomstig uit een kroostrijk landbouwersgezin. Hij ging naar school op het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer , maar zijn broer (en tegelijk voogd) deed hem overstappen naar de Rijksnormaalschool van Lier Rijksnormaalschool van Lier
De Rijksnormaalschool in Lier (1817-1830, 1844-2012) ging de concurrentie aan met de vrije normaalscholen en vormde meerdere generaties Nederlandstalige intellectuelen in Vlaanderen: ond... Lees meer . In 1868 behaalde hij er zijn onderwijzersdiploma. In oktober van het daaropvolgende jaar studeerde hij af als geaggregeerde voor het lager middelbaar onderwijs aan de normaalafdeling in Nijvel. Tevens bezat hij een bekwaamheidsgetuigschrift voor het onderwijs in de Duitse taal. Hij werkte achtereenvolgens als onderwijzer aan de middelbare school in Aarschot (1869-1870), regent aan de middelbare school in Schaarbeek (1870-1875), onderwijzer aan de Modelschool in Brussel (1875-1880), leraar opvoedkunde aan de stedelijke en rijksnormaalscholen in Brussel, evenals aan de zogenaamde Fröbelcursussen aldaar (1880-1882).

Als overtuigd liberaal en vrijdenker werd hij in 1882, in volle schoolstrijd, directeur van de Rijksnormaalschool in het zeer katholieke stadje Lier, maar hij slaagde erin ondanks het vijandige klimaat het onderwijspeil van de openbare normaalschool hoog te houden. In 1907 ging hij met pensioen. Hij huwde Julie Theunissen en ze kregen twee zonen en een dochter. Zoon Julius Temmerman (1877-1934) maakte naam als dichter onder het pseudoniem Hugo van Walden.

Hypoliet Temmerman leidde gedurende en ook na zijn loopbaan een heel actief liberaal verenigingsleven, zowel op professioneel, op politiek-levensbeschouwelijk als op Vlaams-militant vlak. Zo was hij stichtend lid van de Union des instituteurs de l'agglomération bruxelloise (1872), secretaris van de Société centrale des instituteurs (1873), lid van de Algemene Belgische Onderwijzersbond (1872) en voorzitter van de Onderwijzersbond binnen de Liberale Volksbond van het arrondissement Brussel (1914). Hij was tevens zeer actief in het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer , zowel in de afdeling Brussel als in het algemeen bestuur, in het Taalverbond Taalverbond
Lees meer , in de Brusselse Libre pensée, in de Ligue de l'Enseignement en in de Brusselse vrijmetselaarsloge Les Amis philanthropes. Tevens legde hij een grote publicistische activiteit aan de dag in pedagogische bladen als De Toekomst De Toekomst (1857-1898)
De Toekomst (1857-1898) was een pedagogisch en taal- en letterkundig tijdschrift. Lees meer (waarvan hij tussen 1884 en 1898 mede de redactie waarnam), Zuid en Noord, L'avenir, La revue pédagogique belge, Ons Woord, L'école nationale, De Nationale School, Bulletin de la Ligue de l'Enseignement, Journal des instituteurs, en hij werkte ook mee aan De Zweep De Zweep
Het liberale Brusselse weekblad De Zweep was tot de oprichting van de krant Het Laatste Nieuws in 1888 politiek georiënteerd en Vlaamsgezind, en evolueerde nadien tot een zuiver commercie... Lees meer en aan Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer . Hij was auteur van leerboeken en gewaardeerde publicaties betreffende het onderwijs Onderwijs
Lees meer , zoals zijn Handboek voor de Opvoed- en Onderwijskunde (1900) en De onderwijzer der toekomst (1907). Het is Temmerman, als echte Herbart-kenner, die de pedagogisch-didactische vernieuwing in Herbartiaanse zin in de Vlaamse onderwijzersopleiding binnenloodste. Als militante Vlaming stond Temmerman een onderwijs voor in en door de moedertaal. Niettemin, mede door zijn Brusselse ervaring, aanzag hij het aanleren van het Frans op de lagere school als een noodzakelijk kwaad. Een door hem in 1898 uitgegeven brochure De moedertaal eenig doelmatig voertuig der gedachte in opvoeding en onderwijs hernam deze opvatting. De gelijkheid van beide landstalen werd erin gepropageerd en tevens bepleit in het raam van volledige vernederlandsing van het onderwijs in Vlaanderen. Voor deze brochure bekroonde de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België
Lees meer in 1907 Temmerman met de De Keyn-prijs.