Todts, Herman
Herman Todts (1921-1993) trad in het publieke leven in solidaristische Diets-nationalistische kringen. Nadien ijverde hij voornamelijk voor amnestie, werd hij politicus voor de Christelijke Volkspartij in Deurne en legde hij zich toe op de geschiedschrijving van de Vlaamse beweging.
Todts volgde na de humaniora aan het Sint-Gabriëlscollege in Boechout de kandidaturen geschiedenis en politieke en sociale wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Gent (RUG).
Diets-nationalisme
In de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer stichtte Todts met onder andere Jos Moorkens en Frans van Mechelen Van Mechelen, Frans
Frans van Mechelen (1923-2000) was professor aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksverte... Lees meer het Dietsch Studenten Keurfront Dietsch Solidaristisch Keurfront
Lees meer (1943), dat protesteerde tegen de afstoting van de Dietse gedachte Aldietse beweging
De Aldietse Beweging van Constant J. Hansen streefde van in de 19de eeuw naar een taalkundige versmelting van het Nederlands met het Platduits. Hij onderstreepte de Dietsche taaleenheid ... Lees meer binnen het collaboratiebeleid Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV). Bij de bevrijding werd hij aangehouden en verbleef hij tussen 1946 en 1947 in voorhechtenis in Gent en Lokeren. Op 15 maart 1948 veroordeelde het Krijgshof in Gent hem tot één jaar gevangenisstraf omdat hij hulp had verleend aan personen die zich aan het gerecht wilden onttrekken. Op Todts' studentenkot had men immers foto's gevonden van het valse paspoort waarmee Paul Daels Daels, Paul
Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse... Lees meer naar Zuid-Afrika wilde vluchten. Hij herwon zijn politieke en burgerlijke rechten in 1952 en in 1957 verleende het Brusselse Hof van Beroep hem eerherstel.
Ook na de oorlog bleef Todts het solidaristische Diets-nationalisme aanhangen. Hij was actief binnen de Solidaristische Beweging Diets Solidaristische Beweging
Lees meer (van Van Mechelen) en het tijdschrift hiervan, Branding Branding
Branding (29 maart 1947 - 3 mei 1947) was het solidaristisch weekblad van de Solidaristische Beweging (1947) dat opkwam voor diegenen die (onterecht) veroordeeld of vervolgd werden voor c... Lees meer . Hij was een van de initiatiefnemers van het eerste Paascongres der Vlaamse Jongeren Paascongressen der Vlaamse Jongeren
De Paascongressen waren bijeenkomsten van en voor Vlaamse jongeren die plaatshadden in Antwerpen (1948 en 1951), Maastricht (1952) en Brussel (1953). Lees meer (1948) en lag in 1949 samen met Wim Jorissen Jorissen, Wim (sr.)
Wim Jorissen (1922-1982) was een radicaal Vlaams-nationalistisch boegbeeld van de Volksunie (VU), die in de pioniersjaren van de partij en tot het midden van de jaren 1970 het succes en d... Lees meer en Juul de Clercq De Clercq, Juul
Juul Declercq (1897-1955) was in de jaren 1920 actief in het Algemeen Christelijk Vakverbond en pleitte voor een toenadering tot de katholieke Vlaams-nationalisten. Vanaf 1931 vervulde h... Lees meer aan de basis van de solidaristische en Diets-nationalistische partij De Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer , waarbinnen hij ook meewerkte aan het kortstondige tijdschrift De Voorpost (1949). Kort na het stichtingscongres werd de partij echter opgedoekt.
In 1951 organiseerde Todts met Jorissen, Gust Peeters en Mon de Clopper De Clopper, Mon
Mon de Clopper (1922-1998) was stichter-voorzitter van het Internationaal Europeadecomité en actief in tal van organisaties werkzaam rond Vlaanderen in Europa en volkscultuur. Lees meer het tweede Paascongres Paascongressen der Vlaamse Jongeren
De Paascongressen waren bijeenkomsten van en voor Vlaamse jongeren die plaatshadden in Antwerpen (1948 en 1951), Maastricht (1952) en Brussel (1953). Lees meer , dat plaatsvond zonder deelname van de Katholieke Vlaamsche Landsbond Vlaamsche Katholieke Landsbond
Lees meer (KVL) en de katholieke jeugdorganisaties. De moeizame samenwerking tussen de katholieke en de nationalistische groep van het eerste Paascongres en de organisatorische zoektocht van het KVL in deze periode lagen aan de basis van deze wijziging.
Amnestie
Todts pleitte in het kader van deze activiteiten steevast voor amnestie Amnestie
Lees meer . Om die reden werd hij in 1957 ook lid van het Verbond van het Vlaams Verzet Verbond van het Vlaams Verzet
Het Verbond van het Vlaams Verzet (VVV) was een katholiek geïnspireerde organisatie die zich in de jaren 1950 inzette voor de amnestie van gewezen collaborateurs tijdens de Tweede Wereldo... Lees meer . Daarnaast was hij medeorganisator en lid van het Belgisch comité van de Conférence d'Europe Occidentale pour l'Amnistie aux Emprisonnés et Exilés Politiques Espagnols, medestichter en lid van de executieve van Amnesty International en organisator van het eerste internationaal congres onder de naam Amnesty International te Male in 1962. Todts zette zich in voor de bredere problematiek van amnestie, maar trachtte vooral om de Vlaamse casus te internationaliseren om zo de binnenlandse positie te versterken.
De Vlaamse medeoprichters van Amnesty International, waaronder ook Louis Kiebooms Kiebooms, Louis
Louis Kiebooms (1903-1992) was een journalist en politicus. Hij was hoofdredacteur van de Gazet van Antwerpen, kamerlid voor de Christelijke Volkspartij en burgemeester van Wilrijk. Hij w... Lees meer , speelden een grote rol in de beslissing om het woord ‘amnestie’ definitief op te nemen in de naam van de organisatie.
Christelijke Volkspartij
Als lid van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP) was Todts mede-initiatiefnemer van het eerste afzonderlijke congres van de Vlaamse CVP in 1964. In 1970 werd hij CVP-gemeenteraadslid in Deurne, waar hij tussen 1976 en 1982 schepen van Cultuur en Middenstand was. In 1972 werd hij redactiesecretaris van het CVP-tijdschrift Gemeente en Provincie en in juni 1974 werd hij adviseur van minister voor Hervorming der Instellingen Robert Vandekerckhove Vandekerckhove, Robert
Robert Vandekerckhove (1917-1980) was een notaris en CVP-gemeenteraadslid in Mechelen, partijvoorzitter (1969-1971), de eerste voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad (1971-1974), minis... Lees meer . Todts focuste als adviseur onder andere op de gewestvorming en deconcentratie.
Geschiedschrijver van de Vlaamse beweging
Ook als geschiedschrijver leverde Todts een bijdrage tot de naoorlogse Vlaamse beweging. Hij was sinds 1961 redacteur van het blad Kultuurleven en liet hierin geregeld een kroniek van de Vlaamse beweging verschijnen. Daarnaast schreef hij de door het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer uitgegeven zesdelige reeks Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden (1961-1988), waarin hij de naoorlogse Vlaamse beweging beschrijft, steeds met grote aandacht voor de interne CVP-ontwikkelingen. De reeks, die steevast werd geschreven op basis van stapels krantenknipsels en steekkaarten, werd veelvuldig geciteerd in de geschiedschrijving over de Vlaamse beweging.
In 1979 publiceerde hij met Willy Jonckheere een geschiedenis van de splitsing van Leuvense universiteit (zie Onderwijs Onderwijs
Lees meer ). Zijn politiek testament verscheen in de vorm van een postuum uitgegeven werk (1995), waarin Todts stelde: ‘België zal op korte termijn ophouden te bestaan en Vlaanderen vindt dan wel als zelfstandige entiteit een eigen weg naar Europa.’
Werken
– Artikelen in Neerlandia, Ons Erfdeel, Kultuurleven, Gazet van Antwerpen, Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, 2 dln., 1973-1975.
– Dood Europa?, 1949.
– Nationalistische stromingen en gedachten in Vlaanderen na de bevrijding, een referaat, 1950.
– Ik klaag aan, 1952.
– Problemen der repressie, 1960.
– Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden. Kroniek van de Vlaamse Beweging 1944-1954, I, 1961.
– Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden. Kroniek van de Vlaamse Beweging 1954-1965, II, 1967.
– Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden. België op de tweesprong, III, 1971.
– Van gemeenschap tot gemeenschap. De onvoltooide symphonie (Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden, IV), 1975.
– De Vlaamse Gewestraad 1974-1977, in: Liber Amicorum Raf Hulpiau, 1978, pp. 55-62.
– met W. Jonckheere, Leuven Vlaams. Splitsingsgeschiedenis van de Katholieke Universiteit te Leuven, 1979.
– Van Hertoginnedal naar Cultuurparlementen, in: M. Vanhaegendoren, Geel en zwart van de driekleur, 1980, 333-357.
– Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden. Onomkeerbaar en voorlopig, V, 1982.
– Hoe Vlaanderen het maakte, in: Knack, 18 en 25 mei, 1-29 juni, en 6 juli 1983.
– September 1944. De Bevrijding, in: Aktueel, jg. 8, 1984.
– Staat in ontbinding? België de jaren '80 (Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden, VI), 1988.
– Van België naar Vlaanderen, 1989.
– Federalisme, het einde? (Davidsfonds Historische Reeks, 23, 1995).
Literatuur
– M.G., Todts: gematigd radikaal flamingant, in: Knack, 29 september 1982.
– B. De Wever, De schaduw van de leider. Joris Van Severen en het na-oorlogs Vlaams-nationalisme (1945-1970), in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, jg. 31, 2001, nr. 1-2, 177-252.