Van de Weyer, Sylvain

Sylvain (eigenlijk Jean S.) van de Weyer (1802-1874) was een kind van de nieuwe burgerij die, draagster van de ideeën van de Verlichting, van het eind van de 18de eeuw af de liberale opinie in de Nederlanden vormde. Na studie aan de Zeevaartschool te Amsterdam, huisonderwijs te Leuven en een studieverblijf te Parijs promoveerde hij in 1823 tot doctor in de rechten aan de universiteit te Leuven.

Verzet tegen Willem I

Van de Weyer steunde aanvankelijk het regime van het Koninkrijk der Nederlanden, maar zijn liberale overtuiging bracht hem in verzet tegen de politiek van koning Willem I der Nederlanden, Willem I
Willem I (1772-1843) was koning der Nederlanden van 1815 tot 1840, en dus ook tussen 1815 en 1830 (de jure tot 1839) van het zuidelijke deel daarvan. Zijn beleid inzake de nationale taal ... Lees meer , inzonderheid tegen de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer en de perscensuur. In 1826 was hij de advocaat van de uitgever van de Courrier des Pays-Bas die het optreden van het leger bij politieke rellen had bekritiseerd. In 1828 verdedigde hij Louis de Potter De Potter, Lodewijk
Lodewijk de Potter (1792-1869) was leraar en dichter. Hij zette zich in voor de Nederlandse taal; eerst in de rederijkerskamers van Ieper en Gent en vervolgens in de beginnende Vlaamse be... Lees meer , die vanwege zijn kritische artikelen in dezelfde krant in beschuldiging was gesteld. Samen met andere jonge liberalen, zoals Jean-Baptist Nothomb Nothomb, Jean-Baptiste
Jean-Baptiste Nothomb (1805-1881) was een Franstalig politicus, die onder meer minister van Binnenlandse Zaken en hoofd van de regering was. Hij was een theoreticus van het Belgische nati... Lees meer , Firmin en Charles Rogier Rogier, Charles
Charles Rogier (1800-1885) was een liberale politicus die meermaals een functie als minister of regeringsleider bekleedde. In zijn streven naar een sterke, geünificeerde en op termijn een... Lees meer , Joseph Lebeau en De Potter wenste Van de Weyer liberale grondwettelijke principes. In zijn afkeer van de taalpolitiek van koning Willem viel hij niet alleen de taaldwang aan, maar liet zich ook minachtend uit over de Nederlandse taal.
De ultramontaans-katholieke oppositie tegen het regime had behalve een klerikale ook een reactionair-aristocratische poot.

Kopstuk van de Belgische revolutie

Van zodra jonge Frans-georiënteerde liberalen die in ‘grondwettelijke verenigingen’ voor rechtstreekse verkiezingen en ministeriële verantwoordelijkheid ageerden met de liberaal-katholieke oppositie wilden samenwerken, was de tijd rijp voor openlijke en gewelddadige revolutionaire actie tegen de regering.
Van de Weyer werd een van de leiders van de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer die eind augustus 1830 in Brussel door een aantal jonge advocaten werd gedragen. Vanaf september behoorde hij tot de kopstukken van de patriotisch-Belgische politiek. Hij werd voorzitter van het diplomatiek comité in het Voorlopig Bewind (de voorlopige regering van België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer (september 1830-februari 1831) en zetelde in het Nationaal Congres (het voorlopig parlement). In de eerste Belgische regering (26 februari-23 maart 1831) geleid door Albert Goblet d’Alviella, was Van de Weyer minister van Buitenlandse Zaken.

Hoewel aanvankelijk voorstander om de kroon aan de prins van Oranje (prins Willem, de oudste zoon van koning Willem I) aan te bieden, verdedigde hij later de ‘eeuwigdurende uitsluiting’ van de leden van de familie Oranje-Nassau van openbare functies in de nieuwe Belgische staat en steunde hij de kandidatuur van de Franse prins Louis d’Orléans, hertog van Nemours, zoon van de Franse koning Louis-Philippe. Die werd op 3 februari 1831 door het Nationaal Congres verkozen, maar diende onder Britse druk voor de eer te bedanken. Van de Weyer had echter ook nog een andere kandidaat op het oog: prins Leopold van Saksen-Coburg, de broer van de regerende hertog Ernst van Saksen-Coburg en Gotha en weduwnaar van prinses Charlotte van Wales. Leopold woonde in Londen, had diplomatieke en militaire ervaring, genoot het vertrouwen van de Britse regering en werd na korte onderhandelen op 4 juni door het Nationaal Congres tot Koning der Belgen verkozen.

Minister en diplomaat

Na zijn eedaflegging (21 juli 1831) benoemde koning Leopold I van Saksen-Coburg, Leopold I
Leopold I (1790-1865) was de eerste koning der Belgen. Hij werd als prins uit het hertogelijk huis van Saksen-Coburg-Gotha in 1831 vanwege zijn uitgebreid Europees netwerk tot de Belgisch... Lees meer Van de Weyer tot ‘buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister’ te Londen. In deze functie had hij, als ‘de man van de koning’, een groot aandeel in de beslissingen omtrent het internationaal statuut en de diplomatieke betrekkingen van België. Voor de Nederlandse tegenstanders van de Belgische afscheiding was hij ‘een woelziek muiter’.
In juli 1845 vroeg koning Leopold hem een regering te vormen. Het werd een ‘unionistisch kabinet’ met liberalen en katholieken, geleid door Van de Weyer die ook minister van Buitenlandse Zaken was.

Wellicht met het oog op het stimuleren van een groter samenhorigheidsgevoel binnen de nog jonge Belgische staat, toonde de diplomaat Van de Weyer zich nu wel bijzonder welwillend tegenover de Vlaamse taal- en letterkunde. Vandaar dat hij, in november 1845 in een toespraak de Vlaamse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer huldigde als een levensbeginsel van de Belgische nationaliteit. Een paar weken daarvoor had hij Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer , Jan J. de Laet De Laet, Jan Jacob
Antwerpenaar Jan J. de Laet (1815-1891) was een liberale en flamingantische letterkundige. Ook ijverde hij als Kamerlid van de Meetingpartij voor het stemmen van taalwetten. Lees meer en Karel L. Ledeganck Ledeganck, Karel L.
Karel Lodewijk Ledeganck (1805-1847) was een Vlaams ambtenaar, politicus, jurist en dichter uit Eeklo. Hij was een cultuurflamingant en schreef een dichterlijke trilogie die in de Vlaamse... Lees meer benoemd tot professeurs agrégés  –zonder leeropdracht evenwel– aan de universiteit te Gent. Ook zorgde hij voor de aanstelling van Pierre de Decker De Decker, Pierre
Lees meer , Jules de Saint-Genois des Mottes de Saint-Genois des Mottes, Jules
Jules de Saint-Genois (1813-1867) was een Gentse cultuurflamingant. Hij was onder meer voorzitter van het Willemsfonds, hoofdbibliothecaris van de Gentse stads- en universiteitsbibliothee... Lees meer , Jan-Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer , kanunnik K.L. Carton en Ferdinand A. Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer tot leden van de Académie Royale de Belgique en gaf haar de opdracht ook Nederlandstalige schrijvers uit te geven. Deze houding van Van de Weyer viel in haar negatieve bedoeling, namelijk het vormen van een tegenkracht tegen de druk van Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer op België, in hoofdzaak samen met een anti-Franse richting in de Vlaamse beweging. Ze bracht een grotere erkenning voor de Vlaamse taal- en letterkundigen, die in de eerste decennia na 1830 de Vlaamse beweging beheersten. Door zijn steun aan de volkstaal verscherpte de liberaal-unionistische Van de Weyer evenwel de tegenstelling tussen een meer Vlaamsgezinde katholiek-unionistische groep en de minder Vlaamsvoelende liberalen. Na enkele maanden, in maart 1846 viel de regering en nam Van de Weyer opnieuw zijn functie als gezant te Londen op. Daar was hij uitstekend geplaatst om de Europese Coburg-diplomatie van Leopold I te steunen.

Standbeeld

Na zijn overlijden eerde het Leuvense stadsbestuur Van de Weyer met een standbeeld dat, ondanks protest van katholieken en flaminganten, op 1 oktober 1876 in aanwezigheid van koning Leopold II van Saksen-Coburg, Leopold II
Leopold II (1865-1909) is vooral bekend gebleven voor zijn bewind over het Congogebied. In de Belgische politiek stond hij neutraal in de levensbeschouwelijke kwesties maar ijverde voor d... Lees meer werd onthuld op het plein voor het station. Later werd het beeld in de context van de eerste schoolstrijd (1879) en van de koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer (1951) het mikpunt van een ‘verfactie’ door katholieke studenten. Na de Eerste Wereldoorlog kreeg het standbeeld in 1921 een plaats op het plein waar de nieuwe universiteitsbibliotheek werd gebouwd (het huidige Mgr. Ladeuzeplein) en waar het tot 1988 heeft gestaan.