Vanden Bussche, Valeer
Remi-Valeer Vanden Bussche (1908-1968) was een Vlaamse dominicaan met een passie voor letterkunde en esthetica. Zowel voor als na de Tweede Wereldoorlog was hij een van de promotoren van het werk van Cyriel Verschaeve.
Valeer vanden Bussche was een landbouwerszoon, die tijdens zijn jeugd lid was van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS). De traditie van deze scholierenbeweging wilde dat hij op aan het einde van zijn humaniora, in 1926-1927, een Vlaams Huis Vlaamse Huizen
Lees meer zou stichten in zijn geboortedorp, maar Vanden Bussche werd daarin tegengewerkt door de pastoor.
In 1927 trad Vanden Bussche in bij de dominicanen. Deze orde kreeg in het interbellum een stevige reputatie in Vlaamsgezinde kringen, onder meer door de flamingantische predicatie van Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer en de steun voor het AKVS via het tijdschrift Onze Jeugd Onze Jeugd
Onze Jeugd (1920-1933) was een idealistisch vormingstijdschrift voor de Vlaamse studerende jeugd, uitgegeven door de dominicanen. Met pater Callewaert als redacteur kwam het blad om zijn ... Lees meer . Na studies filosofie en theologie aan de studiehuizen van de orde in Gent en in Leuven werd de jonge West-Vlaming in 1933 tot priester gewijd.
Rond Pasen 1931 nam Vanden Bussche een eerste maal contact op met de door hem zeer bewonderde priester-dichter Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , die zich deze aandacht liet welgevallen. Vanaf 1935 volgde de pater enkele cursussen letterkunde aan de Leuvense universiteit, een studie die in 1942 uitmondde in een doctoraat over Cyriel Verschaeve, zijn levenshouding en zijn kunstenaarschap (datzelfde jaar nog verschenen bij uitgeverij Zeemeeuw). Vanaf het midden van de jaren 1930 was Vanden Bussche betrokken bij de redactie van het dominicanentijdschrift Kultuurleven. Hij wist van Verschaeve te bekomen dat deze verscheidene belangrijke teksten in het tijdschrift publiceerde, onder meer zijn Akense lezing over ‘Christlich-nordischer Geist in der flämischen Mystik’ (1934) en de toespraak gehouden ter gelegenheid van zijn Leuvense eredoctoraat (1937). Aan het begin van de oorlog trachtte Vanden Bussche tevergeefs via Verschaeve van de Duitse bezetter een voortzetting van Kultuurleven te bekomen.
Van 1944 tot 1953 was Vanden Bussche prior van het dominicanenklooster te Antwerpen, waar hij – ondanks protest van tegenstanders – verscheidene herdenkingsmissen voor de in 1946 geëxecuteerde collaborateur Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer organiseerde. Van 1963 tot zijn overlijden was hij overste van het dominicanenhuis in Het Zoute, waar hij met omzichtigheid de volledige vernederlandsing van de predicatie door wist te voeren. In de jaren 1950 was hij mee verantwoordelijk voor de tweede uitgave van Verschaeves verzameld werk, en in 1962 werd hij voorzitter van het Jozef Lootensfonds Jozef Lootensfonds
Het Jozef Lootensfonds werd in 1960 opgericht met de opdracht het leven en oeuvre van Cyriel Verschaeve op wetenschappelijk verantwoorde wijze te bestuderen. Lees meer . In juli 1965 trad hij ook op als predikant op de eerste door Broederband Broederband
Broederband was een losse federatie van vriendenkringen van oud-collaborateurs, hoofdzakelijk oud-leden van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), die in aanraking waren gekomen met de rep... Lees meer georganiseerde Verschaevehulde in Solbad Hall.
Werken
— Artikelen in Dietsche Warande en Belfort, De Standaard, Kultuurleven, Dominikaans Leven, Tijdschrift voor Geestelijk Leven en Jong Kultuurleven/Jeugd en Kultuur.
— Cyriel Verschaeve, zijn levenshouding en zijn kunstenaarschap, 1942.
— Verschaeve en de literatuur, in: Cyriel Verschaeve, Verzameld Werk, 1956, dl. 5, pp. 9-28.
— Kunst en Zedelijkheid, In: H. Brink e.a., Theologisch Woordenboek, 1957, , dl. 2, kol. 2836-2842.
— Kanselrede tijdens de herdenkingsmis, in: Broederband, jg. 1, 1965, nr. 8, pp. 15-18.
Literatuur
— A. van Outryve, In Memoriam Pater Remi-Valère Vanden Bussche, in: Dominikaans Leven, jg. 25, 1969, nr. 1, pp. 18-20.
— E. Mattelaer, In memoriam: Pater Remi Vanden Bussche, in: Vlaanderen, jg. 18, 1970, nr. 109, p. 493.
— P.J.A. Nuyens, Bussche, Valère Benoit vanden, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 1970, dl. 4, kol. 117-120.
— A.R. van De Walle, In memoriam Pater Dr. R.V. Vanden Bussche O.P. Kanselrede, in: Verschaeviana, 1970, dl. 1/1, pp. 32-36.
— A. Milh, “Voor wie weet dat er meer is tussen hemel en aarde dan spoetniks en maanraketten”. Over de tijdschriften Jong Kultuurleven (1955-1960) en Jeugd en Cultuur (1960-1983), in: M. Lamberigts e.a. (red.), Predikbroeders in woord en daad. Dominicanen in Vlaanderen in de twintigste eeuw, 2016, pp. 163-194.
— A. Milh, Bruine en witte paters. Franciscanen, kapucijnen en dominicanen en de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Vlaanderen. Katholieke Universiteit Leuven, ongepubliceerde doctoraatsthesis, 2020.