De Meyer, Willem

Persoon
Jan Dewilde (2023, ongewijzigd), Jan Dewilde (1998)

Willem de Meyer (1899-1983) was een promotor van het Vlaamse volkslied, die een belangrijke rol speelde binnen het Vlaams-Nationaal Zangverbond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de collaboratie.

Geboorte
Mechelen, 23 december 1899
Overlijden
Borgerhout, 22 juli 1983
Leestijd: 3 minuten

Studeerde aan de normaalscholen van Mechelen en Lier en behaalde voor de Centrale Examencommissie een diploma van muziekleraar. In navolging van Emiel Hullebroeck Hullebroeck, Emiel
Emiel Hullebroeck (1878-1965) was een Vlaamsgezinde componist en dirigent. Hij is van grote betekenis geweest voor de Vlaamse liedbeweging in de 20ste eeuw en voor het sociale statuut van... Lees meer
werd De Meyer een gedreven propagandist van het Vlaamse volkse lied: hij gaf duizenden zangavonden en publiceerde een groot aantal liedbundels (onder andere de bundels Zingende jeugd! Zingend volk!, bedoeld voor het zangonderwijs in de lagere scholen en de veertiendaagse publicatie Hoort allegaar). Vele liedverzamelingen gaf hij zelf uit via Roelanduitgaven, een vereniging zonder winstoogmerk die hij hiervoor oprichtte. Als secretaris van het Borgerhoutse koor Kunst en Vermaak was hij in 1933 een van de stichters van het Vlaamsch Nationaal Zangverbond Vlaamsch Nationaal Zangverbond
Lees meer
(VNZ), waarvan hij secretaris-propagandaleider werd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog trok De Meyer in opdracht van het VNZ rond in Nederland waar hij voor de Nationaal-Socialistische Beweging Nationaal-Socialistische Beweging
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij, op 14 december 1931 opgericht en geleid door Anton Mussert. Lees meer
(NSB) optrad. Hij zong in de Vlaamse arbeidskampen in Duitsland en was medeorganisator van de zangfeesten. In 1941 werd hij "Opziener van den volkszang in de Lagere Scholen van het Vlaamsch Landsgedeelte". In die functie legde hij een verplicht programma op van Vlaamse liederen en organiseerde hij zangtornooien tussen scholen. De Meyer, die al voor de oorlog lid was van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV), ondertekende in augustus 1940 de oproep voor de Volksbeweging. Hij was tevens lid van Volk en Kunst Volk en Kunst
Volk en Kunst (1940-1944) was een organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerde om de cultuurverspreidende organismen in Vlaanderen te coördineren. Lees meer
. Voor al deze activiteiten werd hij na de oorlog veroordeeld. Hij zat een klein jaar in de gevangenis.

Na de heroprichting als Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer
(ANZ) in 1947 bleef De Meyer binnen het zangverbond actief als raadgever en nationaal propagandaleider. Omdat hij ook veel optrad voor katholieke (jeugd)verenigingen weigerde hij uitdrukkelijk partij te kiezen in het conflict tussen het ANZ en de katholieke organisaties. Naargelang de koorwerking en de muziekadviescommissie zich binnen het ANZ steeds sterker ontwikkelden, zorgde De Meyers voorbijgestreefde visie op het (volks)lied, dat hij begeleidde met accordeon, voor hardnekkige conflicten met het ANZ. Hij was ook medewerker van de Vlaamse Volkskunstbeweging Vlaamse Volkskunstbeweging
De Vlaamse Volkskunstbeweging bundelde sinds 1964 zo’n 200 volkskunstgroepen. Bedoeling was de propagering en beoefening van de Vlaamse volkskunst in al zijn vormen. Lees meer
(VVKB) en in 1965 stichtte hij met Mon de Clopper De Clopper, Mon
Mon de Clopper (1922-1998) was stichter-voorzitter van het Internationaal Europeadecomité en actief in tal van organisaties werkzaam rond Vlaanderen in Europa en volkscultuur. Lees meer
en Hullebroeck de Dag van het Vlaamse Lied Dag van het Vlaamse Lied
De Dag van het Vlaamse Lied (1953-1957) was een jaarlijks zangfeest van katholieke organisaties als alternatief voor en uit onvrede met het Vlaams Nationaal Zangfeest en het Algemeen Ned... Lees meer
. De Meyer zocht zijn publiek steeds meer bij soldaten van het Belgisch leger, bij bejaarden en bij de Vlamingen in Zuid-Afrika, de Verenigde Staten en Canada. In zijn vele voordrachten en geschriften beklemtoonde hij de waarde van het volkse lied en reageerde hij tegen "marktliedjes en filmschlagers". Voor de openbare omroep programmeerde hij 37 radioconcerten onder de titel Vlaanderen mijn land!. Verscheidene componisten droegen De Meyer een lied op, waaronder Renaat Veremans Veremans, Renaat
Renaat Veremans (1894-1969) was een van de populairste componisten van zijn generatie. Hij trad op als dirigent gedurende vele Nationale Zangfeesten en IJzerbedevaarten. Lees meer
met zijn Albrecht Rodenbachlied. In 1992 werd in het Boelaerpark te Borgerhout onder impuls van het ANZ en de VVKB een halfverheven beeldhouwwerk opgericht te zijner nagedachtenis.

Literatuur

– L. Swerts, Willem De Meyer. Huldeboek hem aangeboden naar aanleiding van zijn zeventigste verjaardag, 23-XII-1969, z.j..
– E. Hullebroeck, Zang en strijd. Levensherinneringen, 1952.
– Hulde 'Willem De Meyer', 1993.

Suggestie doorgeven

1975: Lambert Swerts (pdf)

1998: Jan Dewilde

2023: Jan Dewilde

Databanken

Inhoudstafel