Guillaume, René

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Gaston Durnez (1998)

Ridder René Guillaume (1893-?) was in 1960 voorzitter van het Belgisch Comité voor het Wereldjaar van de Vluchtelingen. Een Nederlandsonkundig optreden leidde tot een storm van verontwaardiging.

Volledige voornaam
René Joseph Fernand Ghislain
Geboorte
Namen, 25 april 1893
Leestijd: 3 minuten

René Guillaume behaalde het diploma van licentiaat handels- en consulaire wetenschappen en trad in 1921 in Belgische diplomatieke dienst (zie Diplomatie Diplomatie
In deze bijdrage staat de strijd voor een gelijkwaardige vertegenwoordiging van de Vlamingen en de gelijkberechtiging van het Nederlands in de diplomatie centraal. Lees meer
). Hij verbleef op diverse posten in Europa en Azië, ontving in 1954 de titel van minister en werd in 1956 ambassadeur in Parijs.

Controverse

Als oud-ambassadeur werd de niet-Nederlandssprekende baron in 1960 voorzitter van het Belgisch Comité voor het Wereldjaar van de Vluchtelingen. In dit comité zetelden afgevaardigden van allerlei sociale en liefdadige verenigingen van alle richtingen. De Belgische Radio en Televisieomroep (BRT) verleende haar medewerking aan de actie en bracht onder meer een uitzending van het spelprogramma Boemerang, dat zeer populair was geworden door zijn vroegere caritatieve realisaties (zie Radio Radio
Lees meer
, Televisie Televisie
Als geen ander massamedium heeft de televisie bijgedragen aan de vorming van de Vlaamse ‘verbeelde gemeenschap’. Terwijl de staatshervormingen zich voltrokken, werd de Vlaamse natie dagel... Lees meer
). Dankzij deze televisie-medewerking werd een recordbedrag bijeengebracht: 3.248.282 frank. Op 30 maart 1960, tijdens de rechtstreekse uitzending van Boemerang uit het Kursaal in Oostende, overhandigde de programmaleider Dries Waterschoot (1923-1995) dit Vlaamse geschenk plechtig aan baron Guillaume. Na enkele Nederlandse woorden te hebben gestameld, sprak de voorzitter zijn dank uit in het Frans.

Dit verwekte fel protest in de zaal en een storm van verontwaardiging bij de massa kijkers thuis. De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
sprak van een schandaal en eiste het ontslag van de voorzitter, een eis die door de Vlaamse culturele verenigingen werd overgenomen. De kranten werden met protesten belegerd, in de Kamer maakten Jan Verroken Verroken, Jan
Jan Verroken (1917-2020) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksvertegenwoordiger en burgemeester van Oudenaarde en speelde een belangrijke rol in de totstandkom... Lees meer
, parlementslid voor de Christelijke volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
, en Jos van Eynde Van Eynde, Jos
Jos van Eynde (1907-1992) was hoofdredacteur van Volksgazet, voorzitter van de Belgische Socialistische Partij en minister van staat. Hij stond bekend om zijn polemieken met katholieke fl... Lees meer
, de ondervoorzitter van de Socialistische partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer
, de zaak aanhangig. Verroken ondervroeg in de Kamer de verantwoordelijke minister. Van Eynde legde een motie ter stemming voor waarin het ontslag van Guillaume werd geëist. Het bleek ook dat het comité zich niet druk had gemaakt over de toepassing van de taalwet Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
. Baron Guillaume bood, na een poging tot verdediging, op 8 april 1960 zijn ontslag aan als voorzitter van het comité, dat vervolgens werd gereorganiseerd.

Deze gebeurtenis, die men 'het daverendste incident' uit de eerste tien jaar van de Vlaamse televisie heeft genoemd, betekende het einde van de Boemerang-reeks. Zij kende een enorme weerklank en oefende invloed uit op de twisten over de taalproblemen, de unitaire structuur van nationale organisaties en verenigingen, en de polemiek over de achterstand van de Nederlandstaligen in de Belgische diplomatie.

Toen Guillaume later werd belast met de organisatie van de plechtigheden in verband met het huwelijk van koning Boudewijn van Saksen-Coburg, Boudewijn I
Boudewijn (1930-1993) moest als gevolg van de koningskwestie op jonge leeftijd en onvoorbereid zijn vader opvolgen. Zijn koningschap werd getekend door de Congolese dekolonisatie, staatsh... Lees meer
, werd dit door hernieuwd Vlaams protest belet.

Literatuur

– (G. Durnez), Een Schandaal, in: De Standaard, 1 april 1960.
– (id.), Een ongeschikte voorzitter, in: De Standaard, 2 april 1960.
– N.I.R. verdedigt baron Guillaume, in: De Standaard, 7 april 1960.
– Baron Guillaume biedt ontslag aan’, in: De Standaard, 9 april 1960.
– J. Anthierens, Tien jaar Vlaamse televisie, 1963.
– W.R. Jonckheere, Jan Verroken. Van Harmelcentrum tot Hertoginnedal, 1992.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, 2 delen, 1993.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel