Mortier, Firmin

Persoon
Bernard Van Causenbroeck (2023, ongewijzigd), Bernard Van Causenbroeck (1998)

Antwerpenaar Firmin Mortier (1899-1972) was tijdens WOI betrokken bij het activisme. Daarna militeerde hij in de Frontpartij en de BWP. Na WOII was hij directeur van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg in Antwerpen.

Pseudoniem
Kamper
Fritz Mertens
Frits Mertens
Geboorte
Antwerpen, 27 juni 1899
Overlijden
Antwerpen, 26 juli 1972
Leestijd: 3 minuten

Liep school aan het Koninklijk Atheneum van Antwerpen, waar hij bevriend was met Herman van den Reeck Van den Reeck, Herman
Herman van den Reeck (1901-1920) was een Vlaamsgezinde links-radicale student, die zich van 1916 tot zijn overlijden in 1920 engageerde in de activistische jongerenbeweging. Toen Van den ... Lees meer
. Gedurende de Eerste Wereldoorlog werkte Mortier onder de pseudoniemen van Fritz Mertens en Kamper mee aan het studentenblad De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer
, het weekblad Ons Land (voortzetting van Antwerpen Boven Antwerpen Boven
Antwerpen Boven (1915-1918) was het orgaan van de Groeningerwachten van Antwerpen en omstreken. Het volgde van april 1915 af De Groeningerwacht (1913-1915) op als veertiendaags blad. ... Lees meer
) en het activistische dagblad Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer
. Ook schreef hij gedichten in Vlaamsch Leven. Na de oorlog was hij actief in de Clarté Clarté-groep
De Clarté-groep (1919-1921) was een internationale groepering van pacifistische intellectuelen, die ook in Vlaanderen een afdeling had. In haar tijdschrift De Nieuwe Wereldorde werden uit... Lees meer
-beweging en schreef hij van december 1919 tot april 1920 geregeld in De Internationale De Internationale
De Internationale was het weekblad van de Kommunistische Bond in Vlaanderen, een onafhankelijke fractie Antwerpse socialisten, die sympathiseerde met het activisme. Het circuleerde vanaf... Lees meer
. In zijn artikelen pleitte hij voor de vrijlating van onder meer Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
, Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer
, August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
, Lode Craeybeckx Craeybeckx, Lode
Lode Craeybeckx (1898-1976) was een socialistische politicus, die zich in zijn jeugd engageerde in het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoewel hij later afstand nam van het radic... Lees meer
en Jef van Extergem Van Extergem, Jef
Jef van Extergem (1898-1945) was een Vlaamsgezinde, eerst socialistische en later communistische politicus. Lees meer
. De communisten hadden volgens hem de revolutionaire plicht "op de eerste rangen" van de V.B. te staan. In juni 1920 werd hijzelf voor zijn activistische artikelen opgepakt en veroordeeld tot zeven maanden opsluiting en 500 frank boete. Daarna week hij naar Duitsland uit waar hij meewerkte aan Die Republik van professor Nicolaï en aan Vorwärts. In Berlijn trok hij geregeld met Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer
op. Samen streefden ze ernaar in de avant-gardistische kunstenaarskringen sympathie te wekken voor de V.B. Zo schreef Mortier in Die Republik dat het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
geen pan-Germaanse of een beperkt nationalistische beweging was, maar de weg naar het socialisme. Bij zijn terugkeer in 1921 sloot hij zich bij Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
aan en werd hij tot 1932 journalist bij het dagblad De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer
. Zijn scherpe en polemische artikelen boden een welkome afwisseling voor de academische stukken van Herman Vos. Mortier trad ook dikwijls op als redenaar bij meetings, maar een politiek mandaat oefende hij nooit uit. Van 1930 tot 1933 was hij betrokken bij de uitgave van het halfmaandelijkse blad Internacia. In maart 1933 verliet hij Het Vlaamsche Front en trad hij toe tot de Belgische Werkliedenpartij Belgische Werkliedenpartij
Lees meer
(BWP). Hij vond dat de godsvrede een lege doos was geworden en dat het Vlaams-nationalisme de fascistische toer opging. Van 1934 tot 1937 was hij journalist bij De Dag De Dag
Lees meer
. Daarna werkte hij tot 1947 voor Volksgazet Volksgazet
Volksgazet (1914-1978) was een Antwerps socialistisch dagblad, gesticht door Camille Huysmans en Willem Eekelers, dat regelmatig Vlaamsgezinde standpunten innam. Lees meer
. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ruilde hij doelbewust zijn journalistieke activiteiten in voor een baantje bij de Antwerpse ravitaillering. Na de oorlog nam hij de taak van toneelrecensent Lode Zielens Zielens, Lode
Lode Zielens (1901-1944) was reporter voor het socialistische dagblad De Volksgazet, volksschrijver én romanvernieuwer, auteur van sociaal en politiek geëngageerd werk. Lees meer
in Volksgazet over en werd hij leraar in de literatuur aan de Academie voor Schone Kunsten en aan het Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunde in Antwerpen. Op 27 mei 1947 werd hij benoemd tot directeur van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg Koninklijke Nederlandse Schouwburg
Lees meer
(KNS) te Antwerpen. Bij gebrek aan praktische ervaring betekende dit voor Mortier een hele uitdaging. Hij stelde zich ten doel met een hoog artistiek niveau een breed publiek te trekken en hij was de bezieler van de honderste verjaardag van de KNS in 1953. Op het einde van zijn leven schreef hij een onvoltooide studie over het Vlaanderen van de 18de eeuw.

Werken

– Wat is een liga-militant?, 1933.
– Een gaanderij van zeven slachtoffers. Politieke moorden ongestraft tijdens de Duitsche Bezetting bedreven door Rexisten en andere handlangers van de Nazi's, 1945.

Literatuur

– G. Vanschoenbeek, 'Het gloeien van het morgenrood. De lokroep van het communisme anno 1920', in WT, jg. 55 (september 1996), p. 83-108 (colloquiumnummer Herman van den Reeck).
– G. Borgers, Paul van Ostaijen, een documentatie, 2 dln., 1996.

Suggestie doorgeven

1975: Emiel Willekens (pdf)

1998: Bernard Van Causenbroeck

2023: Bernard Van Causenbroeck

Databanken

Inhoudstafel