Van den Reeck, Herman

Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer groeide Herman van den Reeck op in de Goedendagstraat in een betere buurt van Borgerhout. Hij werd katholiek opgevoed, maar ging naar school in het nabijgelegen Antwerpse Atheneum, waar Van den Reeck zich aansloot bij de romantisch-flamingantisch georiënteerde Vlaamsche Bond Vlaamsche Bond
De Vlaamsche Bond was een Vlaamsgezinde en vrijzinnige scholierenvereniging, opgericht in 1901 aan het Koninklijk Atheneum in Antwerpen, met antiburgerlijke trekken. De vereniging was ond... Lees meer . Zijn vader bewoog zich in een netwerk van Vlaamsgezinden, waarvan onder anderen de Antwerpse onderbibliothecaris Marten Rudelsheim Rudelsheim, Marten
Marten Rudelsheim (1873-1920) was een progressief-liberale flamingant die tijdens de Eerste Wereldoorlog koos voor het activisme. Lees meer deel uitmaakte. Zoals Rudelsheim kozen ook vader en zoon Van den Reeck tijdens de oorlog voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer .

Van den Reeck werd aan het atheneum medewerker van De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer , het tijdschrift van de overkoepelende bond van leerlingen van het middelbaar rijksonderwijs. Daarin werd al in de eerste oorlogsjaargang uitgekeken naar de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Toen perfect Eduard Loos einde 1915 de Vlaamsche Bond verbood, richtten oud-leerlingen opnieuw de Vlaamsche Kring Vlaamsche Kring (Antwerpen)
De Vlaamsche kring (1885) was een Vlaamsgezind en vrijzinnig genootschap van atheneumleerlingen van Antwerpen. In 1901 hield de kring op te bestaan. In 1916 herrees een activistische opv... Lees meer op. In mei 1916 kreeg die een jongerenafdeling met als secretaris Firmin Mortier Mortier, Firmin
Antwerpenaar Firmin Mortier (1899-1972) was tijdens WOI betrokken bij het activisme. Daarna militeerde hij in de Frontpartij en de BWP. Na WOII was hij directeur van de Koninklijke Neder... Lees meer , een radicaal-linkse Links-radicalisme
De verhouding tussen de radicale linkerzijde in Vlaanderen en de Vlaamse beweging werd nauwelijks bestudeerd. De marginaliteit van deze linkerzijde is hier natuurlijk niet vreemd aan, maa... Lees meer vriend van Van den Reeck. Ze beschouwden zichzelf als een strijdbare avant-garde die Vlaanderen met steun van de bezetter onafhankelijk zou maken.

Eerste Wereldoorlog en activisme

De opening van de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit in oktober 1916 sterkte Van den Reeck in zijn keuze voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Dankzij zijn connecties binnen deze radicaal Vlaamsgezinde collaboratiebeweging kon zijn vader, werkloos sinds einde 1915, in de lente van 1917 overigens terug aan de slag, waardoor het gezin financieel wat meer ademruimte kreeg. Mogelijk heeft die ‘beloning’ van zijn vaders activisme Herman van den Reeck aangemoedigd tot een nog intensiever activistisch engagement. Hij engageerde zich in de Antwerpsche Club, een door Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer opgerichte activistische debatclub. Op 13 mei nam hij met medescholieren deel aan een eerste grote activistische meeting pro bestuurlijke scheiding.

Net als Rudelsheim en Vos positioneerde Van den Reeck zich in de linkervleugel van het activisme. In de koppeling van de Vlaamse aan de sociale strijd was vooral Mortier zijn compagnon de route. Via het socialistische blad De Nieuwe Tijd De Nieuwe Tijd (1917-1918)
De Nieuwe Tijd (1917-1918) was tijdens WOI het blad van de Antwerpse minderheidssocialisten. Het pleitte voor Vlaams zelfbestuur en wilde met steun van het Duitse bezettingsbestuur een p... Lees meer kwam hij ook in aanraking met pacifistische Pacifisme
Lees meer standpunten. Na de ontbinding van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer werden de lijsten van kandidaten voor een nieuwe Raad ter goedkeuring aan volksvergaderingen voorgelegd. Toen tegenstanders op 3 februari 1918 de volksraadpleging in Antwerpen verstoorden, mengde Van den Reeck zich in de schermutselingen. Het illustreert zijn groeiende radicalisering.

August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer , zijn oud-leraar aan het atheneum, vuurde Van den Reeck daarin aan. Borms, spil van de harde activistische kern, zag geen graten in het gebruik van geweld en lag als gevolmachtigde voor het Nationaal Verweer onder andere aan de basis van de Vlaamsche Voorwachten. Hoofd van deze paramilitaire organisatie werd August Breugelmans, een kennis van Van den Reeck, die zelf aangesteld werd tot instructeur van de met stokken bewapende leden.

Daarnaast zette de bedrijvige Van den Reeck zijn schouders onder de heruitgave van De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer en richtte hij samen met Mortier in maart 1918 de Activistische Schoolbond op, die koos voor het radicaalste activisme. Half 1918 werd hij bovendien actief in de door Lode Craeybeckx Craeybeckx, Lode
Lode Craeybeckx (1898-1976) was een socialistische politicus, die zich in zijn jeugd engageerde in het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoewel hij later afstand nam van het radic... Lees meer opgerichte Jeugdgemeente Jeugdgemeente
Jeugdgemeente was een overkoepelende activistische jeugdbeweging, opgericht in 1918 op initiatief van Lode Craeybeckx. Ze organiseerde twee succesvolle ‘jeugdvergaderingen’, maar werd na... Lees meer , die financieel werd ondersteund door de Raad van Vlaanderen.

Naoorlogs revolutionair engagement

Bij de bevrijding werd de vader van Herman van den Reeck in november 1918 gearresteerd en enkele weken opgesloten. Door zijn jeugdige leeftijd ontsnapte hijzelf aan de bestraffing van het activisme. Hij zette zijn radicaal Vlaamsgezinde engagement onverminderd voort en koos in de tweestrijd tussen de zogenoemde minimalisten Minimalisten
De zogenaamd minimalistische flaminganten probeerden het eisenprogramma voor de Vlaamse beweging, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog onder de leiding van Frans van Cauwelaert was tot stan... Lees meer en maximalisten Maximalisten
‘Maximalisten’ was de benaming die de Vlaams-nationalisten zich tussen beide wereldoorlogen gaven. Ze gebruikten de term om zich te onderscheiden van de gematigdere Vlaamsgezinden die het... Lees meer voor die laatsten.

Van den Reeck dompelde zich verder onder in de ideeënwereld van de Antwerpse Vlaamsgezinde avant-garde, die gekenmerkt werd door een mix van internationalisme, Vlaams-nationalisme, antimilitarisme, pacifisme, communisme en feminisme. Hij kantte zich tegen het Belgique à papa, dat in deze kringen vereenzelvigd werd met reactionaire, burgerlijke en Franstalige krachten. Behorend tot de niche die in Vlaanderen het revolutionaire project van Kurt Hillers Aktivismus in de praktijk wilde brengen, was hij een tegenstander van de parlementaire democratie. In dit verband hielp hij bij de verdeling van vlugschriften zoals De Vliegende Aktivist De Vliegende Aktivist
De Vliegende Aktivist was een clandestien blad waarin na het einde van de Eerste Wereldoorlog de activisten hun politiek verdedigden. Er verschenen vermoedelijk drie nummers van. Lees meer . In mei-juni 1919 behoorde hij opnieuw tot de heroprichters van De Goedendag.

Verder sloot Van den Reeck zich aan bij de Vlaamse afdeling van de internationalistische en pacifistische Clarté Clarté-groep
De Clarté-groep (1919-1921) was een internationale groepering van pacifistische intellectuelen, die ook in Vlaanderen een afdeling had. In haar tijdschrift De Nieuwe Wereldorde werden uit... Lees meer -beweging van de Fransman Henri Barbusse. Het streven naar een revolutionair eenheidsfront werd geen succes vanwege de interne wrevel tussen communisten en leden van de Vlaams-nationalistische Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer . Toen de Antwerpse Clarté-beweging uiteenviel in een communistisch-gezinde vleugel en een zuivere Clarté-groep die opging in zijn Brusselse tegenhanger, koos Van den Reeck voor de laatste.

Tekenend voor Van den Reecks - revolutionaire overtuiging is zijn bijdrage ‘Een hartig woordje aan de Vlaamse Voorwachten’, die hij in september 1919 onder het pseudoniem Krylenko schreef voor Staatsgevaarlik Staatsgevaarlik
Lees meer . Daarin hekelde hij de parlementaire strategie, stelde hij Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer voor als een verrader van de Vlaamse zaak en riep hij op tot een gewapende opstand zoals die in Ierland en Polen had plaatsgevonden. Van den Reeck vertrouwde erop dat het brede publiek voor een dergelijke opstand kon worden gewonnen als er eenmaal een aantal martelaren waren gevallen. Gewetensbezwaren mochten geen rem zetten op een totale strijd voor Vlaanderen.

De tekst ging voor redacteur Geert Pijnenburg Pynenburg, Geert
Geert Pynenburg (1896-1980) was een schrijver en dichter. Als flamingant en aanhanger van August Borms kwam hij tijdens en na de Eerste Wereldoorlog geregeld in conflict met de overheid. ... Lees meer veel te ver. Na overleg met Fernand Berckelaers Seuphor, Michel
Michel Seuphor (1901-1999) was een schrijver en graficus, die vooral naam maakte met zijn studies over abstracte kunst. Als grafisch kunstenaar verwierf hij zelf enige faam met zijn ‘lacu... Lees meer weigerde hij de tekst in Staatsgevaarlik te publiceren. Einde oktober 1919 organiseerde Van den Reeck een Jeugdcongres waarmee hij – vergeefs – probeerde het soort jongerenwerking van de Jeugdgemeente een nieuwe impuls te geven. Vanuit diezelfde ambitie lag hij begin 1920 mee aan de basis van de Vlaamsche Padvindersvereeniging De Vlaamsche Padvindersvereeniging
Lees meer , ontstaan vanuit de restanten van de activistisch georiënteerde Zuidnederlandsche Padvinders.

Zijn studie aan de Faculteit Wetenschappen van de Université Libre de Bruxelles (ULB) stonden zijn engagement in allerlei verenigingen en manifestaties geenszins in de weg. Begin 1920 probeerde hij een Vlaamse afdeling van de Anti-militaristische Internationale op te starten. Enkele dagen later nam hij deel aan een volksvergadering met als thema ‘Wat willen de communisten?’. Op 19 februari was hij in Antwerpen aanwezig op een grote meeting van Clarté en de communistische partij, op 13 maart op een herdenkingsmeeting van de Parijse commune van 1870.

Dankzij zijn gedrevenheid won Van den Reeck aanzien. Op 21 april 1920 publiceerde hij op vraag van Herman van Puymbroeck Van Puymbrouck, Herman
Herman van Puymbrouck (1884-1949) was medestichter van de Frontpartij en vervolgens hoofdredacteur van De Schelde, later Volk en Staat. Vanaf de late jaren 1930 steunde hij onverkort het ... Lees meer een theoretisch artikel over nationalisme in Ons Vaderland Ons Vaderland (1914-1922)
Lees meer . Ondertussen bleef hij zich ook manifesteren als actievoerder. Toen de Amitiés françaises begin juni een meeting organiseerden tegen de vernederlandsing van de Gentse Universiteit, lokte hij met enkele tegenmanifestanten relletjes uit. Twee dagen later volgde een harde confrontatie met Franstalige studenten aan de ULB, met als gevolg dat Van den Reeck voor twee weken werd geschorst. Bij de politie- en veiligheidsdiensten was hij intussen gekend als onruststoker.

11 juli 1920: aanloop, betoging en overlijden

Toen in 1920 het Antwerpse Verbond der Vlaamse kringen op 11 juli een Guldensporenviering wilde organiseren, weigerde het Belgischgezinde Antwerpse liberale stadsbestuur hiervoor toestemming te geven. Het leidde tot een explosieve situatie. Al maanden voordien kwam het geregeld tot rellen, waarbij  legereenheden, dikwijls bestaande uit Waalse soldaten, tussenbeide kwamen. Dat was koren op de molen van de flamingantische opinie. De toegang tot Antwerpen ontzegd, bliezen de Vlaamsgezinde manifestanten op 11 juli verzamelen in Borgerhout. Volgens de politie daagden ongeveer 20.000 deelnemers op. Nadat de viering was beëindigd trokken radicale betogers Antwerpen binnen, richting Grote Markt. De politie probeerde die te ontruimen, maar stuitte op hardnekkige tegenstand. In het tumult schoot agent Georges Dupuis Van den Reeck van op enkele meter afstand door zijn linkerarm in de linkerlong. Ooggetuige Fernand Berckelaers verhaalde jaren later in zijn autobiografische roman Les évasions d’Olivier Trickmansholm (1939) dat Van den Reeck een groepje jongeren te hulp snelde bij de verdediging van hun vlag. Hij werd zwaargewond afgevoerd naar een politiekantoor, waarna hij laattijdig zou zijn overgebracht naar het Sint-Elisabethgasthuis. Daar zou adjunct-commissaris Léopold Draye hem gedwongen hebben om een schuldbekentenis te ondertekenen. Een dag later bezweek Van den Reeck.

De precieze omstandigheden van zijn overlijden blijven onderwerp van controverse. Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer spreekt van moord omdat de Antwerpse politie Van den Reeck bewust zou hebben geviseerd. Biograaf Jan Huijbrechts komt tot dezelfde slotsom. Dupuis zou vanwege zijn gesneuvelde zoon wraakgevoelens tegen de Duitsers en de activisten hebben gekoesterd. Aangezien alle medische en gerechtelijke stukken omtrent Van den Reecks overlijden spoorloos zijn verdwenen kan hierover geen uitsluitsel worden geboden.

Van den Reeck, die had verkondigd dat de bewustwording van de massa ‘wel met enige slachtoffers mocht gekocht worden’, werd in het brede Vlaamsgezind milieu prompt tot martelaar uitgeroepen. Vlaamsgezinde opiniemakers maakten er handig gebruik van om bij bredere groepen van de Antwerpse bevolking het ongenoegen aan te wakkeren over het liberale stadsbestuur. Nog voor de begrafenis organiseerden socialisten, christendemocraten en Vlaams-nationalisten meetings om Van den Reeck te herdenken en hun eisen te verwoorden.

Begrafenis en nasleep

Van den Reecks begrafenis op 17 juli groeide uit tot een enorm protest tegen de Vlaamse achterstelling en het stadsbestuur. De politie schatte dat ruim 80.000 toeschouwers opdaagden. Bij de rouwhulde kwamen zeven sprekers uit de brede Vlaamse beweging aan het woord: Van Puymbroeck, Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer , Alfons van de Perre Van de Perre, Alfons
Lees meer , Anna Mortelmans Mortelmans, Anna
Anna Mortelmans (1893-1957) was tijdens WOI als feministe actief in het Antwerpse activisme. Later was ze schooldirectrice en actief in de Frontpartij en de Vlaamse Meisjesstudentenkring... Lees meer , Berten Pil Pil, Berten
De scheikundige Albert ‘Berten’ Pil (1892-1940) was oud-strijder van de Eerste Wereldoorlog en lag mee aan de basis van het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS). Pil was erg actief in ... Lees meer , Frans Daeseleire Daeseleire, Frans
De advocaat Frans Daeseleire (1900-1966) speelde tijdens zijn studententijd een sleutelrol in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en was in de jaren 30 politiek actief bij het Vlaamsc... Lees meer en Jan Timmermans Timmermans, Jan
Jan Timmermans (1901-1962) was VNV-kamerlid (1939-1940) en oorlogsschepen (1941-1944) en -burgemeester (1944) van Antwerpen. Lees meer . Kapelaan Hendrik Dierckx zegende het graf op de Kielbegraafplaats en hekelde in zijn sermoen de dood van Van den Reeck als een regelrechte moord door de Belgische staat.

Op de eerste gemeenteraadszitting na Van den Reecks dood werden burgemeester De Vos en schepen Straus zwaar aangepakt. De kwestie beroerde ook de nationale politiek. Op 27 juli interpelleerden Adiel Debeuckelaere Debeuckelaere, Adiel
Adiel Debeuckelaere (1888-1979) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Hij zou zijn imago vooral opbouwen dankzij zijn leidende rol in de Frontbeweging. Lees meer en Van Cauwelaert de regering. Minister Henri Jaspar Jaspar, Henri
Henri Jaspar (1870-1939) was een Brusselse katholieke politicus die een oplossing wilde voor de Vlaamse kwestie. Lees meer trok dezelfde conclusie als Van Cauwelaert: wie de nationale eenheid wilde bewaren, moest iets doen aan de Vlaamse kwestie. Het meest tastbare gevolg voltrok zich in Antwerpen, waar de christendemocraat Van Cauwelaert en de socialist Huysmans na de verkiezingen van april 1921 de liberalen uit het stadsbestuur kegelden. De dood van Van den Reeck bracht echter niet de gehoopte doorbraak van de Vlaamse beweging met zich mee. De regering steunde ook in Vlaanderen op een breed electoraat en slaagde erin de polariserende krachten te bedwingen.

Beeldvorming en nachleben

In de jaren na Van den Reecks overlijden zetten meerdere dichters en publicisten zijn status van martelaar kracht bij: William van den Aker, Gaston Burssens Burssens, Gaston
Gaston Burssens (1896-1965) was een dichter en prozaïst. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte hij zowel politiek als artistiek deel uit van het activisme. Burssens was voorzitter en best... Lees meer , René de Clercq De Clercq, René
Lees meer , Marnix Gijsen Goris, Jan-Albert
Jan-Albert Goris (1899-1984) was een veelzijdig schrijver, ambtenaar en diplomaat. Als literator maakte hij naam onder het pseudoniem Marnix Gijsen. Hij debuteerde als expressionistisch d... Lees meer , Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer , Wies Moens Moens, Wies
Lees meer , Geert Pynenburg Pynenburg, Geert
Geert Pynenburg (1896-1980) was een schrijver en dichter. Als flamingant en aanhanger van August Borms kwam hij tijdens en na de Eerste Wereldoorlog geregeld in conflict met de overheid. ... Lees meer en Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer bouwden mee aan de herdenkingscultus. Leerlingen van het officieel onderwijs spraken af om ter ere van Van den Reeck de Vlaamsche Bond nieuw leven in te blazen. Begin november 1920 ging een (niet overgeleverde) film over de verboden Guldensporenviering en de begrafenis van Van den Reeck in première. Van 1928 tot 1940 zette de Volksuniversiteit Herman Van den Reeck Volksuniversiteit Herman Van den Reeck
Volksuniversiteit Herman van den Reeck (1928-1940) was een in Antwerpen en Mechelen gevestigde Vlaams-nationalistische organisatie die voordrachten en filmavonden inrichtte en brochures p... Lees meer zich in om de culturele ontwikkeling van volwassen Vlamingen te bevorderen. De Dietsche Bond Dietsche Bond
De Dietsche Bond (1917-1941) werd opgericht als activistisch gezind alternatief voor het neutrale Algemeen-Nederlands Verbond. De bond nam verschillende prominente activisten op in zijn ... Lees meer keerde tot het academiejaar 1939-1940 een Herman Van den Reeckbeurs uit. Na de Tweede Wereldoorlog werden deze initiatieven niet hernomen.

Om Van den Reeck speciale eer te bewijzen werden omhalingen gedaan om een grafmonument te financieren. De keuze viel op een klassiek, symbolistisch ontwerp van de Gentse beeldhouwer Cyriel Couvreur en de architect Henri Delvaux. De tweeledige tombe verbeeldt de Maagd van Vlaanderen die het met een leeuwenvlag bedekte levenloze lichaam van Van den Reeck in de armen houdt. Het monument met de inscriptie ‘Gevallen voor Vlaanderen’ werd op 9 juli 1922 op de Kielbegraafplaats ingehuldigd. Een ad hoc herdenkingscomité had de stoffelijke resten enkele weken eerder laten opgraven en overbrengen naar een perceel met eeuwigdurende vergunning. Bij het monument werd jaarlijks een herdenking georganiseerd.

Het veelzijdige engagement van Van den Reeck maakte dat in de eerste jaren na zijn overlijden uiteenlopende strekkingen zijn nagedachtenis in ere hielden. In juli 1930 verleende het gemeentebestuur van Borgerhout hem een straatnaam Straatnamen
Straatnamen kunnen als monumenten fungeren die een bepaalde nationalistische of andere politiek-ideologische agenda reflecteren. In de geschiedenis van de Vlaamse beweging dienden straatn... Lees meer . Toen het merendeel van de Vlaams-nationalisten in de loop van de jaren 1930 voor de Nieuwe Orde koos, haakten de socialisten en communisten echter af en kregen de plechtigheden in toenemende mate een rechts nationalistisch karakter. Die evolutie werd bezegeld in 1935 toen het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer de herdenking overnam van de Frontpartij.

In de navolgende jaren werden de stoffelijke resten van Van den Reeck een speelbal in de wisselende machtsverhoudingen. Onder de Duitse bezetting liet het Antwerpse stadsbestuur het lichaam in oktober 1943 opgraven en overbrengen naar het stedelijke ereperk op het Schoonselhof Schoonselhof
Het Schoonselhof is een begraafplaats in de stad Antwerpen. Als laatste rustplaats van tal van culturele en politieke boegbeelden van de Vlaamse beweging speelt de begraafplaats een bijzo... Lees meer . In september 1945 koos het nieuwe stadsbestuur ervoor om het lichaam opnieuw op te graven en met het bijbehorende monument naar een gewone burgerlijke concessie te verplaatsen. In Borgerhout was eerder dat jaar al de straatnaam afgevoerd. De nagedachtenis aan Van den Reeck werd gecompromitteerd geacht door de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer .

Toen de Vlaamse beweging in de loop van de jaren 1950 gaandeweg weer aan armslag won, kreeg ook de herinnering aan Van den Reeck een nieuwe impuls. Op 10 juli 1960 lag het Aktiekomitee Herman Van den Reeck aan de basis van de eerste naoorlogse herdenking op het Schoonselhof. Vooral leden van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer en het Vlaams Nationaal Jeugdverbond Vlaams Nationaal Jeugdverbond
Het Vlaams Nationaal Jeugdverbond is een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging, die in 1960 werd opgericht door Jaak van Haerenborgh. Ze werd al snel de leidende en na verloop van tijd de... Lees meer waren daarbij betrokken. Opvallend was de toespraak van de zetelende Antwerpse burgemeester en gewezen activist Craeybeckx bij het graf. Op de navolgende huldezitting werden twee moties aangenomen: één voor het Antwerpse stadsbestuur om de stoffelijke resten weer bij te zetten op het erepark en één voor het gemeentebestuur van Borgerhout om de naam ‘Herman Van den Reeckstraat’ opnieuw in te voeren. Beide beslissingen werden in 1966 uitgevoerd (Van den Reeck kreeg een definitieve rustplaats naast het graf van Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer op het ereperk). Vanaf dat moment vonden weer jaarlijks herdenkingen vanuit flamingantische hoek plaats.

De stad Antwerpen begon ook met officiële herdenkingen. De bloemenhulde bij het graf was vanaf 1963 onderdeel van de 11 juli-hulde die het Antwerpse stadsbestuur in samenwerking met het Verbond van Vlaamse Cultuurverenigingen Antwerpen en later de Cultuurraad op het Schoonselhof organiseerde. In mei 2017 nam de vzw Grafzerkje, een werkgroep die zich toelegt op funerair erfgoed, het peterschap over het graf van Van den Reeck op.

In 1995, 75 jaar na zijn overlijden, organiseerden het ADVN ADVN | archief voor nationale bewegingen
ADVN | archief voor nationale bewegingen is een archief en onderzoekscentrum, erkend door de Vlaamse overheid als collectiebeherende cultuureelerfgoedorganisatie. Sinds 1984 worden archie... Lees meer met de werkgroep Herman Van den Reeck en het tijdschrift Wetenschappelijke Tijdingen Wetenschappelijke Tijdingen
Wetenschappelijke Tijdingen is een tijdschrift, in 1935 opgericht door Jozef Goossenaerts als Wetenschap in Vlaanderen. Het blad moest de Nederlandstalige wetenschap bevorderen en verschi... Lees meer een academische zitting en een colloquium over Van den Reeck. Nadien deemsterde de belangstelling wat weg, al verdween Van den Reeck nooit helemaal uit beeld. Op 10 februari 2010 stichtten enkele met het Vlaams Belang verbonden personen de vzw Vlaams Huis Herman Van den Reeck. Datzelfde jaar liep in het Bormshuis Bormshuis
Het Bormshuis werd in 1971 opgericht. Het verzorgt de nagedachtenis van August Borms met een archief en bibliotheek, tentoonstellingen en herdenkingsmomenten. Lees meer in Antwerpen de tentoonstelling Herman Van den Reeck, een zoeker in woelige tijden. Eveneens in 2010 hield de Vlaams-Socialistische Beweging op 11 juli een Van den Reeck-herdenking aan het Antwerpse stadhuis.

In 2020, een eeuw na zijn overlijden, stelde het Antwerpse stadsbestuur zijn —vanwege de Coronapandemie besloten – 11 juliviering op het Schoonselhof in het teken van Van den Reeck.