Roucourt, Theophiel

Theophiel Roucourt was de zoon van een slachter-beenhouwer in Diest. Hij werd in 1858 priester gewijd. Vanaf dan tot 1875 was hij leraar poësis en pedagogie aan het Klein Seminarie van Mechelen Klein Seminarie van Mechelen
Het Klein Seminarie van Mechelen was een belangrijke onderwijsinstelling van het aartsbisdom Mechelen met humaniora en filosofieafdeling voor priesterstudenten. Ze speelde in de 19de eeuw... Lees meer . In 1874 stichtte hij in Antwerpen het Sint-Norbertuscollege, een van de oudste Antwerpse secundaire scholen, waarvan hij de eerste directeur werd. In 1878 werd hij pastoor van de Sint-Willibrordusparochie in Berchem en in 1895 eerste deken. Hij was de grondlegger van talrijke caritatieve werken en onderwijsinstellingen in het Antwerpse.

Roucourt was medeoprichter van de Zuidnederlandsche Maatschappij voor Taalkunde op 6 februari 1870. Zijn ontwerp van statuten, dat met lichte wijzigingen werd aangenomen, bleef jarenlang richtinggevend voor de thans nog bestaande Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis. Roucourt was haar eerste secretaris-penningmeester en bleef dat tot 1876. In 1886 nam hij ontslag als lid.

Zijn persoonlijke streefdoel viel voor een groot deel samen met de activiteit van de toenmalige Zuidnederlandse Maatschappij: de studie van de Nederlandse taal en letterkunde als bijdrage tot de culturele ontwikkeling van zijn volk. Het accent viel op de promotie van het Nederlands als algemene taal voor het Noorden en het Zuiden, waarbij Roucourt ervoor pleitte om onder andere ook woorden en uitdrukkingen uit het Zuiden in de standaardtaal Standaardtaal
De standaardtaal is het product van renaissancistische opvattingen over taal en het resultaat van een reeks concrete taalinterventies. In het Nederlandse taalgebied leidde dit naar een St... Lees meer te integreren. Zijn grammaticale arbeid steunde op de kennis van ‘de beste Nederlandsche schrijvers (...), de taal- en letterkundige gewrochten van o.a. Huydecoper, Ten Kate, De Vries, Te Winkel Te Winkel, Jan
Jan te Winkel (1847-1926) was een Nederlandse hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde, die vanuit zijn sociale opvattingen over taal sympathiseerde met de Vlaamse beweging. Onde... Lees meer , David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer , Heremans Heremans, Jacob
Lees meer , Van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer (...)’, zoals hij zelf getuigde in de inleiding tot zijn vaak herdrukte Beknopte spraakleer der Nederlandsche taal uit 1870. Om de betekenis van woorden zo ondubbelzinnig mogelijk te verduidelijken, voegde hij er de Franse vertaling tussen haakjes aan toe. Dit grammaticaboek voor het middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer stond decennialang op de lijst van de door de overheid aanbevolen schoolboeken en telde minstens zeventien (her)drukken en grondig herziene uitgaven.

Roucourt stichtte in 1903 samen met mgr. Jules de Lescluze, rector van de Heilig-Hartbasiliek in Berchem, het Sint-Stanislascollege in Berchem. Hij kreeg de kerkelijke eretitel van Kamerheer van de paus. Zijn grafmonument op het Schoonselhof Schoonselhof
Het Schoonselhof is een begraafplaats in de stad Antwerpen. Als laatste rustplaats van tal van culturele en politieke boegbeelden van de Vlaamse beweging speelt de begraafplaats een bijzo... Lees meer in Antwerpen werd in 2016 gerestaureerd. In Berchem bevindt zich in de Sint-Willibrorduskerk een aan Roucourt gewijde gedenksteen en is een straat naar hem genoemd.