Van Arkel, Gerda

Persoon
Nico Van Campenhout (2023)

Gerda van Arkel (1898-1982) was ambtenaar bij het Utrechtse provinciebestuur. Tijdens het interbellum was ze betrokken bij de Groot-Nederlandse beweging.

Volledige voornaam
Gerarda H.M.
Geboorte
Utrecht, 26 september 1898
Overlijden
De Bilt, 11 april 1982
Leestijd: 2 minuten

Gerda van Arkel was van 1917 tot 1962 ambtenaar bij het provinciebestuur in Utrecht. Zij was een overtuigde Groot-Nederlander Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
en maakte van 1929 tot 1934 deel uit van de redactie van Dietsche Gedachte Dietsche Gedachte
De Dietsche Gedachte (1926-1941) was het maandblad van de Dietsche Bond, een in 1917 opgerichte organisatie van Groot-Nederlandse strekking. Lees meer
, het blad van de Dietsche Bond Dietsche Bond
De Dietsche Bond (1917-1941) werd opgericht als activistisch gezind alternatief voor het neutrale Algemeen-Nederlands Verbond. De bond nam verschillende prominente activisten op in zijn ... Lees meer
. Verder was ze actief in het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
, de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging, de Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen Stichting Noord-Nederland Vlaanderen
De Stichting Noord-Nederland Vlaanderen (1936-1941), die nauwe banden onderhield met het Vlaams Nationaal Verbond (VNV),  was een Nederlandse organisatie die via activiteiten in verband ... Lees meer
en de Utrechtse Vlaamsch-Hollandsche Vereeniging.

Van Arkel publiceerde tijdens het interbellum regelmatig in Gudrun Gudrun
Gudrun was het bewegingstijdschrift van de Katholieke Vlaamse meisjes- en vrouwenbeweging tussen 1919-1942 en 1952-1964. Lees meer
, het blad van de Vlaamse meisjes- en vrouwenbonden. Als calvinistische protestant botste zij soms met de overwegend katholieke Vlaamse (bestuurs)leden van deze organisatie, maar tegelijk waardeerde zij – zoals vele Nederlandse Groot-Nederlanders (tijdens het interbellum) – ietwat romantiserend de Vlaamse gezelligheidssfeer. In een brief van 7 augustus 1938 aan de Leidse Groot-Nederlandse student Jan Kist Kist, Jan Christiaan
De politieke Groot-Nederlander Jan Kist (1913-1944) engageerde zich in het Algemeen Nederlands Verbond en De Dietsche Bond. Na eerst nog betrokken te zijn geweest bij de collaboratiegezi... Lees meer
, die wordt bewaard in het Antwerpse Letterenhuis, schreef zij daarover het volgende: ‘We hebben Vlaanderen nodig om de liefde tot het leven terug te krijgen.’

Van 1934 tot 1940 leidde Van Arkel in Utrecht een ‘Dietschen Kring’ waarin een kleine groep intellectuelen – onder wie nogal wat studenten – discussieerden over Groot-Nederlandse aangelegenheden. Toen vergaande infiltratie vanuit de Nationaal-Socialistische Beweging Nationaal-Socialistische Beweging
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij, op 14 december 1931 opgericht en geleid door Anton Mussert. Lees meer
(NSB) dreigde, werd deze denk- en praatgroep door haar in april 1940 opgeheven.

Na de Tweede Wereldoorlog bleef ze haar contacten met Vlaanderen onderhouden, onder anderen met Jan Olsen Olsen, Jan
Jan Olsen (1924-2012) was een Dietsgezinde jeugdleider en tijdschriftuitgever- en redacteur, voornamelijk bekend als de man achter het blad Het Pennoen. Vanaf de late jaren 1950 tot aan z... Lees meer
en Flor Grammens Grammens, Flor
Onderwijzer Flor Grammens (1899-1985) verwierf tijdens zijn leven grote bekendheid door zijn herhaalde en soms spectaculaire acties tegen de schendingen van de taalwetgeving. Lees meer
.

Literatuur

– P. van Hees, De Groot-Nederlandse beweging in 1940-1941 en het optreden van J.Chr. Kist, in: Wetenschappelijke Tijdingen. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 1989, nr. 4, pp. 226-238 en 1990, nr. 1, pp. 1-19.

Suggestie doorgeven

1973: Joris Dedeurwaerder (pdf)

1998: Pieter Van Hees (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel