Van Elslande, Renaat

Opleiding en redacteur

Renaat van Elslande was de zoon van een onderwijzer uit het West-Vlaamse Vlamertinge. Hij volgde Latijns-Griekse humaniora aan het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer , waar hij lid was van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS) (1928-1931) en de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer (KSA), en meewerkte aan De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1941)
De Vlaamsche Vlagge (1941) was een Vlaamsgezind sluikblad tijdens de Tweede Wereldoorlog, opgericht in januari 1941 door drie Leuvense studenten. Lees meer . Na twee jaar filosofie aan hetzelfde Klein Seminarie, studeerde hij rechten (1936-1941) en politieke en sociale wetenschappen (1939-1942) aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij was lid van het Jong Volksche Front Jong Volksche Front
Het Jong Volksche Front was een West-Vlaamse Vlaamse studentenbeweging, die met bisschoppelijke goedkeuring de vroegere plaatselijke bonden van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenve... Lees meer (1936-1938) en het Jeugdfront Jeugdfront
Jeugdfront was een politieke jongerenorganisatie in Vlaanderen, gesticht op 5 september 1937, en aanleunend bij de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV). Lees meer (1938-1940), de jongerenorganisatie die aanleunde bij de Katholieke Vlaamse Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer (KVV). Tijdens de oorlog behoorde hij, zoals andere leden van Jeugdfront, tot de kring rond Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer . Na de bevrijding werd hij parlementair redacteur van De Nieuwe Standaard De Nieuwe Standaard
Lees meer , het dagblad dat door Herbert werd uitgegeven. Daarmee zette hij een punt achter zijn pas begonnen advocatenloopbaan.

Van Elslande engageerde zich in de nieuw opgerichte Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP). Op initiatief van Jos de Saeger De Saeger, Jos
Jos de Saeger (1911-1998) voerde als CVP-politicus in Mechelen en als minister van Openbare Werken een beleid van economische expansie en ijverde als partijleider voor een verregaande fed... Lees meer werd hij hoofdredacteur van het politieke weekblad 't Westen (1945-1947). Hij werd in 1946 burgemeester van Lot in Vlaams-Brabant, waar hij zich na zijn huwelijk gevestigd had. Hij zou dat burgemeesterschap dertig jaar lang uitoefenen. In 1947 verliet hij De Nieuwe Standaard om medewerker te worden van het Studie- en Documentatiecentrum van de CVP.

Kamerlid en minister

In 1949 werd Van Elslande CVP-Kamerlid voor het arrondissement Brussel. Hij werd lid van het Centrum-Harmel Centrum Harmel
Het Centrum Harmel is de benaming van een politiek studiecentrum dat drie jaar na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht om een regeling uit te dokteren voor de wrijvingen tussen de taalg... Lees meer , waar hij zich bekwaamde in de problematiek van de Vlaams-Waalse betrekkingen. Zo werd hij de spilfiguur in de groep van naoorlogse Vlaamse parlementsleden die opkwamen voor culturele autonomie. Hij diende op 5 mei 1954 een wetsvoorstel in dat ertoe strekte cultuurraden op te richten, maar kreeg niet voldoende steun. Toch bleef hij in het parlement, de partij en de pers ijveren voor de splitsing van het onderwijs- en cultuurbeleid.

Zijn opname in de hervormde regering van Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer in september 1960 betekende het begin van een ministeriële loopbaan die zich uiteindelijk over twintig jaar zou uitstrekken. Zijn eerste bevoegdheden gaven hem de gelegenheid het proces van culturele autonomie in gang te zetten. Als minister-onderstaatssecretaris voor Culturele Zaken (september 1960-april 1961) werd hij belast met de uitvoering van de wet van mei 1960 op het Nationaal Instituut voor Radio-Omroep (NIR). In de regering van Théo Lefèvre Lefèvre, Theo
Theo Lefèvre (1914-1973) was een advocaat en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij zetelde in de Kamer en was minister en premier in een periode van belangrijke wetgevende initi... Lees meer (1961-1965) kon hij als minister van Cultuur, adjunct voor Nationale Opvoeding, een beslissende stap zetten in de richting van culturele autonomie: sommige diensten van het ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur (voorheen: Openbaar Onderwijs) werden volgens taalrol opgedeeld. In 1968 zou dat proces uitlopen in de volledige splitsing van het ministerie van Nationale Opvoeding met twee titularissen.

Na een korte onderbreking als voorzitter van de Vlaamse CVP-Kamerfractie (1965-1966), trad hij opnieuw in de regering. Van maart 1966 tot juni 1968 was hij minister van Europese Zaken en van de Nederlandse Cultuur in de regering van Paul vanden Boeynants Vanden Boeynants, Paul
De rechts-conservatieve christendemocraat Paul vanden Boeynants (1919-2001) werd twee keer premier, in 1966-1968 en in 1978-1979. Tegelijk drukte hij zijn stempel op het bestuur van de st... Lees meer . In die hoedanigheid trachtte hij op het departement van Buitenlandse Zaken de achterstelling van Vlaamse diplomaten te verhelpen.

Van 1969 tot 1972 leidde hij opnieuw de CVP-Kamerfractie. In december 1970, tijdens het woelige Kamerdebat over de grondwetsherziening ( staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer ), maakte hij ophef met een kritische ontleding van de taalwetgeving, waarvan hij de doelmatigheid voor de bescherming van de Brusselse Vlamingen in twijfel trok en die hij wenste vervangen te zien door een 'bewegingsstrategie', gericht op de bouw van moderne en aantrekkelijke Vlaamse scholen.

Van 1972 tot 1980 zetelde hij onafgebroken in de regering. Als kortstondige minister van Binnenlandse Zaken (januari 1972-januari 1973) besteedde hij bijzondere zorg aan de toepassing van de taalwetten en bereidde hij de fusies van gemeenten voor, die zijn opvolger Joseph Michel zou doorvoeren.

Van januari 1973 tot 1977 was Van Elslande de eerste Nederlandstalige Vlaming die als minister van Buitenlandse Zaken de Belgische diplomatie mocht dirigeren. Hij droeg onder meer bij tot een verbetering van de betrekkingen met Zaïre en tot een rationeler aanpak van de ontwikkelingssamenwerking. Van 1977 tot 1980 was hij ten slotte minister van Justitie. In die periode was hij van oktober 1978 tot april 1979 ook vice-eerste minister, belast met de voorbereiding van de Verklaring tot Wijziging van de Grondwet. Hij was geen kandidaat meer bij de parlementsverkiezingen van 1981 en zette daarmee een punt achter een 32-jarig mandaat als lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.