Van Haver, Emiel

Emiel Van Haver volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Jozef Klein Seminarie in zijn geboortestad en studeerde daarna Germaanse filologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 1920 behaalde hij een doctoraat, te vergelijken met de huidige master, met een studie over het dialect van Sint-Niklaas. In zijn beroepsleven ging hij als zaakvoerder van een familiaal fietsenbedrijf nadien een heel andere richting uit.

Eerste stappen in de partijpolitiek

Via de katholieke Vlaamsgezinde studentenbeweging engageerde Van Haver zich Sint-Niklaas vanaf de jaren 1920 in de ruimere Vlaamse beweging. Met Paul Maurice Orban Orban, Maurice
Maurice Orban (1889-1977) was een Oost-Vlaamse hoogleraar en politicus voor de katholieke partij, die zowel in zijn advocatenpraktijk als in het politieke leven blijk gaf van een vaak ona... Lees meer en Willy van Gerven Van Gerven, Willy
Willy van Gerven (1897-1969) was jurist en senator namens de Christelijke Volkspartij. Hij was een van de zogenoemde "Drie Vlaamse Musketiers" die een Vlaamsgezinde kentering bewerkstelli... Lees meer vormde Van Haver in 1932 het informele politieke trio van De Drie Vlaamse Musketiers De Drie Vlaamse Musketiers
Lees meer , dat meer zeggenschap en verkiesbare plaatsen opeiste voor zichzelf en andere Vlaamsgezinden binnen de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer van Sint-Niklaas (en het omliggende Land van Waas), maar die op dat moment niet bekwamen wat zij beoogden. Orban promoveerde eind 1932 weliswaar tot provinciaal Senator, maar Van Haver en Van Gerven konden pas bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1938 een verkozen mandaat veroveren.

Van Haver ontpopte zich tijdens de jaren 1930 intussen als een bedrijvig bestuurslid en propagandist van de katholieke partij in Sint-Niklaas. In 1936 en 1939 figureerde hij zonder succes op de Kamerlijst in het arrondissement Sint-Niklaas van deze inmiddels tot Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV) Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer omgedoopte partijformatie. Hoewel men hoopte dat hij met zijn flamingantisch profiel stemmen zou afnemen van de Vlaams-nationalisten, had hij bij beide gelegenheden op de kandidatenlijst geen echt verkiesbare maar slechts een strijdplaats gekregen.

Waarnemend burgemeester van Sint-Niklaas

In 1938 werd Van Haver in Sint-Niklaas verkozen tot gemeenteraadslid en in februari 1940 promoveerde hij er tot schepen. Doordat burgemeester Hendrik Heyman Heyman, Hendrik
Hendrik Heyman (1879-1958) engageerde zich in de christelijke vakbeweging en in de katholieke partij. Hij was onder meer de voorzitter van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) en va... Lees meer en de overige schepenen bij de Duitse inval naar het buitenland waren gevlucht, fungeerde Van Haver met ingang van 17 mei 1940 als waarnemend burgemeester. Op 11 december daaropvolgend werd hij aangesteld tot burgemeester ad interim. Inmiddels was Van Haver toegetreden tot het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer . Na de ontbinding van deze organisatie in 1941 sloot hij zich aan bij de Eenheidsbeweging van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer , waarmee hij zich bekende tot De Nieuwe Orde van de Duitse bezetter.

Bij het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Van Haver geïnterneerd, eerst kortstondig in de als gevangenis ingerichte Weylerkazerne in Sint-Niklaas en vervolgens gedurende langere tijd in het hechteniskamp in het nabijgelegen Lokeren. Op 28 februari 1947 werd hij wegens collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer door het Gentse krijgshof veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. In december 1955 kreeg Van Haver eerherstel, waardoor hij zijn burgerlijke en politieke rechten terugkreeg.

Politieke rehabilitatie en controverse

In de late jaren 1950 ging de Sint-Niklase oorlogsburgemeester op zoek naar politieke rehabilitatie. Nadat de Christelijke Volkspartij (CVP) zijn kandidatuur had geweigerd, kwam hij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1958 in Sint-Niklaas op met het voor die gelegenheid geformeerde vehikel Christelijke Volksbelangen. Van Haver raakte als enige van deze katholieke scheurlijst verkozen en nam zitting in de gemeenteraad. In 1961 werd hij als blijk van eerherstel benoemd tot ridder in de Kroonorde en datzelfde jaar nam hij als vierde plaatsvervanger op de CVP-lijst deel aan de parlementsverkiezingen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1964 werd hij in zijn geboortestad verkozen op de lijst van de Volksunie (VU) Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer en in 1965 stond hij bij de parlementsverkiezingen in het arrondissement Sint-Niklaas als plaatsvervanger op de lijst van deze Vlaams-nationalistische partij.

Meer dan 20 jaar na zijn overlijden laaide de discussie over het publieke optreden van Van Haver tijdens de Tweede Wereldoorlog weer op. Frans Wymeersch Wymeersch, Frans
Frans Wymeersch (1952) kwam via het Vlaams Nationaal Jeugdverbond en het Taal Aktie Komitee in het Vlaams Blok terecht. Hij maakte deel uit van de partijraad en zetelde een termijn in de ... Lees meer , gemeenteraadslid en Kamerlid voor het toenmalige Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer , vroeg in december 1989 dat de geschilderde beeltenis van Van Haver zou worden toegevoegd aan de portrettengalerij van Sint-Niklase burgemeesters in het stadhuis. Tegelijk diende de plaatselijke afdeling van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS) Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer een gelijkaardig verzoek in bij de gemeenteraad. Bij de stemming over deze aangelegenheid begin 1990 stemden de Vlaams Blok- en de Volksunie-fracties in de gemeenteraad voor dit initiatief. De socialisten, de liberalen, de christendemocraten en de ecologisten stemden tegen. Van Havers portret werd bijgevolg niet opgenomen in deze eregalerij in de gemeenteraadszaal, officieel omdat hij in juridische zin enkel het ambt van waarnemend burgemeester had bekleed.