Verbond der Vlaamse Academici

Algemeen Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond

Het Verbond der Vlaamse Academici is een voortzetting vanaf 1960 van het Algemeen Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond (AVOHV), een drukkingsgroep van Vlaamse hooggeschoolden, die op zijn beurt in 1951 ontstaan was door de samensmelting van het Katholiek Vlaamsch Oud-Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVOHV) en het Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond (1950-1951) werd opgericht door leden van het Katholiek VOHV. In 1951 smolten beide samen tot het Algemeen Vlaams Oud-Studentenverbond. Lees meer (VOHV).

Na de Tweede Wereldoorlog bestond de behoefte een nieuwe Vlaamse drukkingsgroep op te richten, die de Vlaamse hooggeschoolden zou verenigen. Het KVOHV had zijn activiteiten tijdens de oorlogsjaren gestaakt en kon die tijdens de repressie Repressie
Lees meer niet onmiddellijk hervatten. In 1950 werd te Antwerpen, onder impuls van Walter Bouchery Bouchery, Walter
Walter Bouchery (1908-1961) was een Antwerpse advocaat, die achtereenvolgens actief was in de studenten- en jeugdbeweging (AKVS en AVNJ). Na de oorlog zou hij in de Vlaamse beweging voora... Lees meer , het VOHV opgericht, dat voor een groot deel uit leden van het vooroorlogse KVOHV bestond met als voorzitter Jules Spincemaille Spincemaille, Jules
Lees meer . Toen kort daarna het KVOHV, op initiatief van Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer opnieuw actief werd (18 maart 1951), werden meteen de onderhandelingen voor de fusie van de twee verenigingen aangevat. Snel werd duidelijk dat tussen beide verenigingen grote discussiepunten bestonden. Het VOHV wilde geenzins gelieerd worden aan een of andere zuil en wenste niet de stempel 'katholiek' te dragen, maar openstaan voor alle Vlaamse hooggeschoolden, zonder ideologisch onderscheid. Een tweede twistpunt was het federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer . Alhoewel het KVOHV voor 1940 de federalistische idee steeds had verdedigd, weigerde het die idee tijdens de onderhandelingen als standpunt in de statuten op te nemen.

Ondanks deze moeilijkheden werd op 2 mei 1951 het Algemeen Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond opgericht. Het bestuur bestond onder meer uit Corneel Heymans Heymans, Corneel
De Gentse hoogleraar Corneel Heymans (1892-1968) won in 1938 de Nobelprijs voor geneeskunde. Over zijn rol tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond controverse. Na 1944 was hij – naast zij... Lees meer (voorzitter), Spincemaille (ondervoorzitter), Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer (secretaris) en Edward Brieven Brieven, Edward
Edward Brieven (1900-1988) was van 1938 tot 1945 afgevaardigd bestuurder van het Vlaams Economisch Verbond en bleef ook daarna werken voor deze Vlaamse werkgeversorganisatie. Hij was zowe... Lees meer (penningmeester).

De activiteiten van het AVOHV beperkten zich tijdens de eerste jaren hoofdzakelijk tot het schrijven van talrijke protestbrieven (onder meer over de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer , amnestie Amnestie
Lees meer , federalisme) en het inrichten van academische bijeenkomsten. Vanaf 1957 werd de roep tot oprichting van een Antwerpse universiteit steeds luider. Vooral de Antwerpse afdeling van het AVOHV zette de eis kracht bij en richtte een werkgroep op die de Antwerpse burgemeester Lode Craeybeckx Craeybeckx, Lode
Lode Craeybeckx (1898-1976) was een socialistische politicus, die zich in zijn jeugd engageerde in het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoewel hij later afstand nam van het radic... Lees meer steunde bij de oprichting van een universiteit. Uiteindelijk zou de wet op de universitaire expansie (27 april 1965) ervoor zorgen dat er kandidaturen werden opgericht aan het Rijksuniversitair Centrum Antwerpen (RUCA) en aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen (UFSIA).

Verbond der Vlaamse Academici

In november 1960 werd het AVOHV herdoopt tot het Verbond der Vlaamse Academici (VVA) dat, zoals voorheen, als vereniging van intellectuelen, in belangrijke politieke aangelegenheden een tolk wilde zijn van de Vlaamse gemeenschap. Onder het voorzitterschap van Walter Opsomer Opsomer, Walter
Jurist Walter Opsomer (1904-1987) was in de jaren 1950 en 1960 actief in het niet partijpolitiek gebonden flamingantische middenveld. Lees meer groeide het uit tot een gezaghebbende vertolker van Vlaamse eisen. Zo pleitte het al snel voor de splitsing van de Katholieke Universiteit Leuven en de overheveling van de Franstalige afdeling naar Wallonië. De ongebonden en onafhankelijke positie werd zorgvuldig behouden. De statuten bepaalden dat het VVA toegankelijk was voor alle afgestudeerden van elke Vlaamse universiteit of instelling van universitair niveau. Het bestond uit een pluralistische, niet-partijpolitieke basis en streefde naar een federalistische hervorming van de Belgische staat. Verschillende leden moesten het Verbond verlaten omdat een politiek mandaat onverenigbaar werd geacht met het lidmaatschap (Van der Elst nam in 1957 ontslag als secretaris omwille van zijn Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer -voorzitterschap).

Het VVA werd opgedeeld in vijf gouwbonden en geleid door de Centrale Raad. De Antwerpse gouw domineerde lange tijd de activiteiten van het Verbond.

Standpunten

De jaren 1960-1980 waren een tijd van nieuwe taalwetgeving en grondwetsherzieningen en derhalve van Vlaamsgezinde waakzaamheid en actie. Het VVA wilde liever geen dan een voor Vlaanderen nadelig geachte grondwetsherziening, legde grote bezorgdheid aan de dag omtrent Brussel en vooral omtrent het Vlaams onderwijs aldaar en zei neen aan de 'vrijheid van de familievader'. Het VVA stond op de beperking van Brussel tot negentien gemeenten, was voor de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, voor een provincie Vlaams-Brabant en voor de indijking van de verfransing in dit gebied. Het koos voor de splitsing van het ministerie van binnenlandse zaken, voor regionalisering van amnestie, voor volledige zelfstandigheid van het Vlaamse volk en voor een Europa der volken. Het VVA, dat in de jaren 1970 opkwam voor een volwaardige universiteit Limburg, had ook in de jaren 1980 veel aandacht voor de universitaire problematiek (subsidiëring, postacademische vorming, open universiteit). Onverminderd werden de staatshervormingen op de voet gevolgd en werden in het bijzonder de politieke benoemingen aangeklaagd. Het VVA moedigde voorts deelneming aan grote manifestaties aan als de IJzerbedevaarten IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer , het Vlaams Nationaal Zangfeest Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer of het Festival van Vlaanderen Festival van Vlaanderen
Het Festival van Vlaanderen ontstond in 1958 en promootte verschillende kunstvormen, maar vooral klassieke muziek, op verschillende plaatsen in Vlaanderen. Het festival speelde een rol in... Lees meer .

Als voorzitter van het VVA fungeerden achtereenvolgens: Karel Goddeeris Goddeeris, Karel
De Vlaamsgezinde katholieke arts Karel Godderis (1913-2006) vervulde van in zijn Leuvense studietijd tal van bestuursfuncties in uiteenlopende flamingantische middenveldorganisaties en la... Lees meer (1960-1962), Opsomer (1963-1967), Paul-Felix Beeckman Beeckman, Paul-Felix
Paul-Felix Beeckman (1900-1978) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond en het KVHV. Later engageerde hij zich binnen het VNV. Na de Tweede Wereldoorlog... Lees meer (1968-1972), Piet Carpentier (1972-1974), André van Lerberghe (1974-1983), Pieter de Somer De Somer, Pieter
Pieter de Somer (1917-1985) stond van 1966 tot 1985 aan het hoofd van de Katholieke Universiteit Leuven en speelde een belangrijke rol in de splitsing van de universiteit in een Nederland... Lees meer (1983-1984), Roger Devriendt (1984-1990), Eric Ponette Ponette, Eric
De geneesheer Eric Ponette (1937) was hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij was actief binnen diverse Vlaamse verenigingen, waaronder het Vlaams Geneesherenverbond, en ple... Lees meer (1990-1996), Matthias Storme Storme, Matthias
Matthias Storme (1959) is een advocaat, academicus en conservatief politicus. Hij was voorzitter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen van 1997 tot 2000 en speelde een grote rol... Lees meer (1996-2004), Frank Fleerackers (2004-2012), Reinhart Verschoore (2012-2016) en Paul Becue (2016-heden).

Het Verbond der Vlaamse Academici veranderde op 18 februari 2017 zijn naam in de Vereniging Vlaamse Academici. Het verbond geeft sinds juli 1970 het tweemaandelijkse tijdschrift Vivat Academia uit.