Aelvoet, Hendrik

Hendrik Aelvoet, die tijdens zijn studietijd lid was van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS), behaalde in 1935 aan de Leuvense universiteit het diploma van licentiaat Germaanse filologie. Vanaf 1936 werkte hij als leraar achtereenvolgens in de athenea van Turnhout, Leuven, Antwerpen, Deurne, andermaal Leuven en Tienen. Tijdens zijn universiteitsjaren werd hij onder invloed van de Leuvense historicus Léon van der Essen Van der Essen, Léon
De Leuvense hoogleraar geschiedenis Léon van der Essen (1883-1963) was tijdens zijn studietijd Vlaamsgezind, ontwikkelde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog tot een Belgische ‘patriottard... Lees meer een overtuigd Groot-Nederlander Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer .

Wedervaren bij de DeVlag en het VNV

Vanaf 1935, het jaar dat hij afstudeerde, was Aelvoet lid van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag), waaruit hij in 1940 ontslag nam. Vanaf 1938 was hij tegelijk lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV), waarvoor hij begin 1942 nog lessen uitspraakleer voor de kaderleden verzorgde, maar waaruit hij in november van dat jaar ontslag nam. In zijn op 22 november 1942 gedateerde ontslagbrief aan de gewestleider van het VNV in het Leuvense motiveerde hij zijn beslissing onder meer als volgt: ‘Het is nu wel duidelijk geworden dat het V.N.V. eenvoudig door de Duitschers GEBRUIKT wordt. Wat voor hen nuttig is, mogen we doen, wat voor hen niet past - al is het nog voor ons van kapitaal belang - wordt verboden. Ik noem maar één feit, maar het is voldoende: de actieve propaganda voor de hereeniging der oude Nederlanden’. Bij de Bevrijding in september 1944 werd Aelvoet opgepakt en drie maanden opgesloten in voorarrest. Hij werd uit zijn burgerrechten ontzet en geschorst als leraar, en dat bleef zo tot het begin van het schooljaar 1947-1948. In januari 1948, nadat hij in zijn rechten was hersteld, ging hij weer aan de slag als leraar Germaanse talen.

Aelvoet over Brussel en de taalgrens

Aelvoet publiceerde over de verfransing in het Brusselse een reeks artikelen in De Brusselse Post De Brusselse Post
Lees meer , die in 1957 werden gebundeld onder de titel Honderd vijfentwintig jaar verfransing in de agglomeratie en het arrondissement Brussel (1830-1955).

Tijdens de schoolvakanties maakte hij met zijn gezin lange wandeltochten op en rond de Belgische taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer en later ook in buitenlandse taalgrensgebieden, wat resulteerde in studies over taalgrenzen en taalgemengde gebieden in een breed en internationaal verband. Aelvoet publiceerde - behalve over (de geschiedenis van) de taalgrens in België - onder meer over de regio Overmaas (op de grens van België, Duitsland en Nederland), Duitstalig België (een gebied waarvan hij de taal- en cultuurrechten voluit verdedigde) en Zuid-Tirol in Noord-Italië (waar zowel Duits, Italiaans als Ladinisch – een nauw met het Reto-Romaans verwante taal – wordt gesproken). Die publicaties illustreerde hij steevast met fraaie, door hem zelf getekende kaarten. Aelvoet kwam altijd op voor de belangen van het Germaanse taalgebied en tegen uitbreidingspogingen vanuit de aangrenzende Romaanstalige regio’s.

Van de VCT naar het Verbond der Vlaamse Academici

Van 1959 tot 1961 maakte Aelvoet deel uit van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht Vaste Commissie voor Taaltoezicht
De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) is een orgaan dat toezicht uitoefent op de toepassing van de bestuurstaalwet. De Commissie werd eerst opgericht in 1932 en later heropgericht in... Lees meer (VCT). Hij schreef ook heel wat ingezonden stukken in de krant De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer over het niet toepassen van de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer , bij voorbeeld bij de NMBS. Van 1957 tot 1968, toen hij met gezondheidsproblemen kreeg af te rekenen, was hij secretaris van het Verbond van Vlaamse Academici Verbond der Vlaamse Academici
Het Verbond der Vlaamse Academici was een drukkingsgroep die de Vlaamse hooggeschoolden moest verenigen. Het was de voortzetting van het Algemeen Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond, dat mee ... Lees meer (VVA), dat hij ook vertegenwoordigde in het Vlaams Aktiekomitee Brussel en Taalgrens Vlaams Aktiekomitee Brussel en Taalgrens
Lees meer (VBAT), het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer (OVV) en het Nationaal Komitee 5 november, dat in 1967 een grote betoging organiseerde ten voordele van de splitsing van de Leuvense universiteit.

Aelvoet was een belezen en erudiete intellectueel én een taalpurist. In de studies die hij maakte in opdracht van het VVA verzette hij zich onder andere tegen de expansieplannen voor ‘le très grand Bruxelles de l’avenir’ in de richting van Leuven, ook ‘le triangle Woitrin’ genoemd, naar de Franstalige Leuvense hoogleraar en universiteitsbestuurder Michel Woitrin (1919-2008). Voordien had Aelvoet al intensief actie gevoerd tegen de faciliteiten Faciliteiten
Al sinds de eerste taalwet (1873) voorzag de wetgever in faciliteiten. Deze tegemoetkomingen gaven aanleiding tot tegengestelde interpretaties door Nederlandstaligen en Franstaligen, zo ... Lees meer voor Franstaligen, in het bijzonder in 6 gemeenten rond Brussel, na de vastlegging van de taalgrens in 1962 en het regeringsakkoord van Hertoginnedal Hertoginnedal-besprekingen
Lees meer het jaar daarop. Van 1965 tot 1968 was hij redactielid van Grenzen Open Grenzen Open
Het maandelijkse tijdschrift Grenzen Open werd van 1965 tot 1968 uitgegeven door de Bond der Vlamingen van Oost-België. Het blad bevatte historische, taalkundige en toeristische bijdragen... Lees meer , het blad van de Bond der Vlamingen van Oost-België Bond der Vlamingen van Oost-België
De Bond der Vlamingen van Oost-België kwam van 1952 tot 1992 op voor de belangen van de Nederlandstaligen in de Voerstreek en het land van Overmaas. Lees meer .

Via de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer (VVB) raakte Aelvoet goed bevriend met streekgenoot en Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer -politicus Willy Kuijpers Kuijpers, Willy
Willy Kuijpers (1937-2020) was een Vlaams-nationalistisch politicus voor de Volksunie en de N-VA. Lees meer , die hem en zijn (taalgrenswerk) tien jaar na zijn overlijden memoreerde in een bijdrage in het blad De Brusselse Post (1979, nr. 12) met als titel ‘Rik Aelvoet (1913-1970). Een leven in dienst van de taalgrensstrijd’.